Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng

Hội nghị Cấp cao ASEAN - Hoa Kỳ lần này có ý nghĩa đặc biệt vì là Hội nghị quốc tế quan trọng đầu tiên trong năm 2016 của ASEAN và là Hội nghị Cấp cao đầu tiên giữa ASEAN và một nước đối tác ngay sau khi ASEAN hình thành Cộng đồng.

Đây cũng là lần đầu tiên Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ được tổ chức tại Hoa Kỳ. Hội nghị thể hiện sự coi trọng của cả hai bên đối với quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Hoa Kỳ và sẽ bàn về phương hướng và biện pháp triển khai quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Hoa Kỳ, đưa hợp tác đi vào thực chất và cụ thể hơn, đồng thời sẽ trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.

Theo chương trình, Hội nghị sẽ có các phiên thảo luận gồm: Thảo luận về kinh tế-thương mại (chiều 15/2) với chủ đề Thúc đẩy Cộng đồng kinh tế ASEAN theo hướng sáng tạo và kinh doanh; phiên thảo luận về chính trị - an ninh (sáng 16/2) với chủ đề Bảo vệ hòa bình, thịnh vượng và an ninh ở châu Á - Thái Bình Dương, tập trung vào an ninh hàng hải, chống khủng bố và các thách thức xuyên quốc gia; phiên ăn tối làm việc về chủ đề Viễn cảnh chiến lược ở khu vực (tối 15/2).

Nhân dịp này, Hội đồng kinh doanh ASEAN-Hoa Kỳ cũng tổ chức Hội nghị về Cộng đồng Kinh tế ASEAN tại San Francisco, California vào ngày 17/2.

Dự kiến hai bên có thể sẽ ra một Tuyên bố chung (hoặc Tuyên bố báo chí chung), nêu ngắn gọn các vấn đề thảo luận và những kết quả đạt được tại Hội nghị.

Quan hệ đối thoại ASEAN - Hoa Kỳ chính thức bắt đầu năm 1977. Hai bên thiết lập quan hệ đối tác tăng cường năm 2005. Hoa Kỳ tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) vào tháng 7/2009, đề xuất và tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ - 4 nước Hạ nguồn Mekong (CLTV) lần đầu tiên vào tháng 7/2009, là một trong những nước đối thoại đầu tiên chính thức lập Phái đoàn Hoa Kỳ tại ASEAN và cử Đại sứ Hoa Kỳ thường trú bên cạnh ASEAN năm 2010.

Quan hệ ASEAN-Hoa Kỳ đã được nâng lên tầm cao mới khi hai bên chính thức xác lập đối tác chiến lược tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Hoa Kỳ lần thứ 3 (Kuala Lumpur, 11/2015).

Về quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, thời gian qua quan hệ hai nước đã đạt được những bước phát triển tích cực, theo cả về chiều rộng và chiều sâu, ngày càng thực chất và mang tính chiến lược hơn. 

Đoàn Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu tham dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Hoa Kỳ lần này bên cạnh khẳng định vai trò chủ động, tích cực và có trách nhiệm của Việt Nam trong ASEAN cũng như khẳng định nỗ lực của Việt Nam góp phần đưa quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN - Hoa Kỳ đi vào thực chất, hiệu quả, tranh thủ sự hợp tác và hỗ trợ của Hoa Kỳ trong các lĩnh vực ASEAN và Việt Nam có lợi ích; về mặt song phương, chuyến đi của đoàn nhằm tăng cường quan hệ hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ, trong đó có hợp tác an ninh - quốc phòng, khoa học - công nghệ, phát triển kinh tế, thu hút đầu tư nước ngoài, triển khai các thỏa thuận thương mại tự do, trong đó có TPP.