Ngay cả với giao dịch tại quầy, nhiều khách hàng cũng chưa thật sự yên tâm. Ảnh: Đức Thanh

Cạnh tranh hút khách gửi tiền online

Ngân hàng số đang là xu hướng của hệ thống ngân hàng toàn cầu. Theo ông Liew Nam Soon, Phó tổng giám đốc lãnh đạo Dịch vụ Tài chính khu vực ASEAN của EY, 50-75% số khách hàng trên thị trường châu Á - Thái Bình Dương sử dụng các kênh trực tuyến ít nhất một lần/tuần và 1/3 trong số đó sử dụng các ứng dụng trên điện thoại.

Tại Việt Nam, ngân hàng điện tử cũng đang phát triển mạnh mẽ với nhiều sản phẩm được các ngân hàng tung ra thị trường, trong đó có sản phẩm tiết kiệm trực tuyến (online). Theo đó, chỉ cần một cú click chuột, trong vòng vài phút, khách hàng có thể thực hiện các thao tác từ mở sổ tiết kiệm, kiểm tra thông tin lãi suất, gửi tiền, tất toán, tái tục. Đặc biệt, để khuyến khích khách gửi tiết kiệm điện tử, các ngân hàng đang ưu đãi lãi suất gửi online cao hơn lãi suất gửi tiết kiệm thông thường 0,01 - 0,25%/năm.

Theo các ngân hàng, chi phí để thực hiện giao dịch qua Internet giảm rất nhiều so với chi phí giao dịch tại quầy. Hơn nữa, giao dịch qua mạng giúp ngân hàng có thể hạn chế rủi ro do cán bộ ngân hàng gây ra. Do đó, nhiều ngân hàng đang đề ra mục tiêu đẩy mạnh thu hút tiền gửi online. Cụ thể, một số ngân hàng như VPBank, Techcombank… đặt mục tiêu sớm nâng tỷ trọng tiền gửi online lên 30% trong tổng mức tiền gửi của ngân hàng.

“Cùng với sự bùng nổ của ngân hàng số, tiết kiệm online cũng sẽ trở thành xu hướng khó tránh của ngân hàng trong nước. Ở nhiều nước trên thế giới, tỷ trọng giao dịch tiết kiệm online là 70%; hiện ở Việt Nam mới khoảng 10%, nhưng con số này sẽ nhanh chóng được cải thiện thời gian tới”, Phó tổng giám đốc một ngân hàng TMCP nhận định.    

Tiết kiệm online có an toàn?

Dù gửi tiết kiệm online đang ngày càng được nhiều khách hàng biết tới, nhưng an toàn, bảo mật vẫn là vấn đề khiến nhiều người dân vừa gửi tiền vừa run, bởi khi gửi tiết kiệm online, người gửi tiền không cầm trong tay chứng từ nào. Nỗi lo của người gửi tiền là có cơ sở, bởi thời gian qua, rất nhiều vụ việc “bốc hơi” sổ tiết kiệm của người gửi đã diễn ra, ngay cả với tiền giao dịch tại quầy.

Cụ thể, đầu năm nay, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố, bắt tạm giam đối với Trần Huy Anh, 32 tuổi, nguyên Giám đốc Phòng Giao dịch SHB Thái Thịnh (Hà Nội) về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Trần Huy Anh sau khi nhận tiền gửi 230.000 USD của khách hàng Ngô Thị Lương đã không nhập vào hệ thống sổ sách của Phòng Giao dịch, mà bán cho một cửa hàng vàng tại Hà Nội.

Trước đó, hai cán bộ của một ngân hàng TMCP đã bị đưa ra xét xử, vì lấy tiền gửi của khách hàng rồi dùng phôi sổ tiết kiệm báo hỏng (chưa kịp hủy) để làm sổ tiết kiệm giao cho khách. 

Cho đến nay, tuy chưa có trường hợp tiền gửi tiết kiệm nào bị “bốc hơi”, song những vụ việc gian lận của cán bộ ngân hàng liên tiếp xảy ra thời gian qua đã gây ra nhiều lo ngại về tính an toàn của các tài khoản tiền gửi tiết kiệm trực tuyến. Tuy nhiên, lãnh đạo nhiều ngân hàng cho rằng, gửi tiết kiệm trực tuyến thậm chí còn an toàn hơn cả gửi tiền tại quầy, do con người khó can thiệp được.

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, ông Nguyễn Chiến Thắng, Giám đốc Dự án EBank (Ngân hàng VPBank) khẳng định, gửi tiết kiệm trực tuyến là hoàn toàn an toàn, vì lệnh giao dịch được thực hiện bởi chính khách hàng, nhân viên ngân hàng không thể can thiệp được. Hơn nữa, khi thực hiện giao dịch gửi tiền online, hệ thống của VPBank đã xác thực người dùng nhiều lớp và gửi thông tin xác thực cho khách hàng. Thông tin xác thực này không thể giả mạo được và không hề có sự can thiệp của con người mà tự sinh từ hệ thống.  

“Các thao tác giao dịch của khách hàng đều được lưu vết trên hệ thống và dữ liệu được backup thông suốt ở quy mô toàn cầu. Về lý thuyết, các dữ liệu này được lưu lại hoàn toàn và được khôi phục tuyệt đối, cho dù có những thảm họa xảy ra”, ông Thắng nói.

Nhận định về những rủi ro liên quan đến gửi tiền của khách hàng, ông Saman Bandara, Phó tổng giám đốc EY Vietnam cho rằng, trong các trường hợp cán bộ ngân hàng lợi dụng ngân hàng để lừa đảo, chiếm đoạt sổ tiết kiệm có cả lỗi của ngân hàng và của người gửi tiền. “Nếu ngân hàng có chốt kiểm soát nội bộ hiệu quả, thì có thể phát hiện và phòng chống được gian lận. Việc đào tạo gian lận và quản trị rủi ro gian lận chưa được các ngân hàng chú ý đúng mức”, ông Saman nói.

Về phía khách hàng, theo ông Saman, nếu mở tài khoản tiết kiệm online mà không bao giờ kiểm tra số dư, thì cũng sẽ đối mặt với rủi ro mất tiền. Nói cách khác, khách hàng cũng phải có “chốt kiểm soát” để bảo vệ quyền lợi của chính mình.

Trên thực tế, ngay cả các ngân hàng lớn trên thế giới, thì các trường hợp rò rỉ thông tin khách hàng, thông tin khách hàng bị đánh cắp… vẫn thường xuyên diễn ra. Do đó, ông Nguyễn Chiến Thắng khuyến cáo, khách hàng cần bảo quản điện thoại di động, email và các mật khẩu đăng nhập một cách chặt chẽ nhất, không nên lưu các thông tin này tại một chỗ, trường hợp thất lạc cần thực hiện thay đổi hoặc báo ngân hàng khẩn cấp.

Đồng thời, theo ông Thắng, khách hàng cũng nên thường xuyên đăng nhập Internet banking hoặc mobile banking của VPBank để tra cứu và theo dõi các tài khoản của mình và báo ngay cho ngân hàng nếu thấy có dấu hiệu bất thường.