Việc tự ý dùng thuốc, không tuân thủ chỉ dẫn của bác sỹ hay bỏ qua các triệu chứng cảnh báo có thể gây ra những hậu quả nguy hiểm đối với sức khỏe. Hiểu rõ và tránh những sai lầm này là bước quan trọng để bảo vệ hệ hô hấp hiệu quả.

Một số sai lầm khi điều trị bệnh lý hô hấp có thể nguy hiểm sức khỏe

Thời tiết mùa hè với những biến động thất thường, cùng thói quen sử dụng điều hòa quá mức, uống nước đá, tắm đêm… đang khiến tỷ lệ người mắc các bệnh lý hô hấp gia tăng nhanh chóng.

Việc tự ý dùng thuốc, không tuân thủ chỉ dẫn của bác sỹ hay bỏ qua các triệu chứng cảnh báo có thể gây ra những hậu quả nguy hiểm đối với sức khỏe.

Trong đó, ho là một triệu chứng phổ biến, đi kèm với nhiều bệnh lý như viêm họng, viêm amidan, viêm phế quản, cảm cúm, hoặc thậm chí là các bệnh lý nặng hơn như viêm phổi, hen phế quản hay lao phổi.

Một trong những sai lầm phổ biến nhất là tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt là kháng sinh, khi có triệu chứng ho, sốt, đau họng. Kháng sinh chỉ có tác dụng với các bệnh do vi khuẩn gây ra, trong khi nhiều bệnh hô hấp lại do virus hoặc các nguyên nhân khác. Việc lạm dụng kháng sinh không chỉ không giúp bệnh khỏi mà còn gây ra tình trạng kháng thuốc, ảnh hưởng xấu đến việc điều trị sau này.

Không ít người bệnh cũng bỏ dở liệu trình điều trị khi thấy triệu chứng giảm mà không tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sỹ. Điều này không những làm bệnh chưa khỏi hẳn mà còn dễ dẫn đến tái phát hoặc kháng thuốc, gây khó khăn cho việc điều trị về sau.

Thêm vào đó, sự chủ quan khi không thăm khám kịp thời khi các triệu chứng kéo dài hoặc diễn biến nặng cũng là nguyên nhân khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn.

Các dấu hiệu như ho kéo dài, khó thở, đau ngực nếu bị bỏ qua có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như viêm phổi nặng hoặc suy hô hấp, thậm chí đe dọa tính mạng.

Việc sử dụng thuốc không đúng cách hoặc không đúng chỉ định cũng gây ra nhiều hệ lụy. Dùng thuốc sai liều lượng, sai thời gian hoặc kết hợp các thuốc không phù hợp có thể làm giảm hiệu quả điều trị hoặc gây tác dụng phụ. Một số loại thuốc cần được kê đơn và theo dõi chặt chẽ bởi bác sỹ chuyên khoa để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Bên cạnh đó, thay vì đi khám và điều trị đúng cách, nhiều người vẫn lựa chọn nghe theo các lời khuyên dân gian truyền miệng, điển hình như việc kiêng tôm, cua, cá khi bị ho.

Về sai lầm này, theo PGS-TS.Nguyễn Thị Hoài An, Giám đốc Bệnh viện An Việt, ho là một phản xạ tự nhiên và có lợi của cơ thể, giúp đẩy dị vật, vi khuẩn, virus hoặc dịch tiết ra khỏi đường hô hấp.

Nếu ho kéo dài, đặc biệt trên 5 ngày không giảm, hoặc kéo dài quá 3 tuần, kèm theo các dấu hiệu như sốt, ho có đờm xanh, vàng, nâu gỉ, ho ra máu, thở nông, đau ngực khi ho… thì người bệnh cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán sớm. Những dấu hiệu này có thể là cảnh báo của các bệnh lý nghiêm trọng, cần điều trị kịp thời.

Một trong những thắc mắc thường gặp là khi bị ho có cần kiêng các thực phẩm như tôm, cua, cá hay không. Nhiều người cho rằng ăn các loại hải sản này sẽ khiến tình trạng ho trở nên nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, theo PGS.TS Hoài An, quan điểm này chưa hoàn toàn chính xác.

Thực chất, thịt tôm hay cua nếu được chế biến đúng cách thì không gây ho. Điều khiến người bệnh dễ bị kích ứng lại chính là phần vỏ hoặc càng tôm, cua nếu không được làm sạch, lọc kỹ, các mảnh nhỏ sắc nhọn có thể mắc lại ở cổ họng, gây ngứa, tổn thương và từ đó kích thích phản xạ ho. Do đó, người bệnh có thể ăn tôm, cua, cá, nhưng nên lựa chọn phần thịt đã được bóc vỏ, lọc sạch để đảm bảo an toàn cho đường hô hấp, đặc biệt trong thời gian đang bị viêm họng hoặc ho.

Tương tự, quan niệm kiêng cá khi ho cũng không có bằng chứng khoa học rõ ràng. Cá không gây hại cho người bị ho nếu không có tiền sử dị ứng với hải sản.

Ngược lại, cá còn là nguồn cung cấp đạm, omega-3, kẽm và vitamin D, đây là những dưỡng chất cần thiết hỗ trợ hệ miễn dịch và phục hồi sức khỏe. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần chú ý đến cách chế biến: nên nấu chín kỹ, tránh các món chiên rán hoặc quá cay nóng, vì có thể gây kích ứng niêm mạc họng đang tổn thương.

Bên cạnh đó, người bị ho cũng nên tránh các loại đồ ăn, thức uống có thể làm tăng mức độ kích thích niêm mạc hô hấp như thực phẩm quá cay, nóng, đồ lạnh, nước đá, rượu bia và thuốc lá. Việc giữ ấm vùng cổ, uống đủ nước, bổ sung rau xanh, trái cây và nghỉ ngơi hợp lý sẽ giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn.

PGS-TS.Hoài An khuyến cáo, ho là một phản ứng có lợi nhưng không nên xem nhẹ khi triệu chứng kéo dài hoặc đi kèm bất thường. Việc tự ý điều trị hoặc kiêng khem thiếu cơ sở không chỉ gây hiểu lầm mà đôi khi còn làm chậm trễ quá trình hồi phục.

Khi có các dấu hiệu bất thường, tốt nhất người bệnh nên đến khám bác sỹ chuyên khoa tai mũi họng hoặc hô hấp để được tư vấn và điều trị đúng cách.

Co thắt tâm vị có thể dẫn đến suy kiệt, biến chứng nặng

Chị Linh, 31 tuổi, đã trải qua 7 ngày không thể ăn uống, nuốt nghẹn liên tục, người suy kiệt vì mắc bệnh co thắt tâm vị nặng, khiến thực quản giãn tới 7cm, gần gấp 5 lần kích thước bình thường. Đây là một trong những biến chứng nguy hiểm của chứng co thắt tâm vị, nếu không được điều trị triệt để có thể đe dọa đến sức khỏe và tính mạng người bệnh.

Trước đó, chị Linh từng được chẩn đoán mắc co thắt tâm vị cách đây 7 năm, một dạng rối loạn chức năng vận động của thực quản, khiến thức ăn không thể đi từ thực quản xuống dạ dày do cơ vòng dưới không giãn ra đúng cách.

Dù đã trải qua hai lần điều trị bằng phương pháp nong bóng hơi, bệnh của chị vẫn tái phát. Gần đây, tình trạng bệnh trở nặng, chị giảm 5 kg trong thời gian ngắn, không thể ăn uống, cơ thể suy kiệt và phải đến viện để kiểm tra.

Kết quả chụp X-quang thực quản có thuốc cản quang cho thấy thực quản của chị đã giãn rộng tới 7 cm (trong khi bình thường chỉ khoảng 1,5 cm), đồng thời ghi nhận tình trạng ứ đọng thuốc cản quang và thức ăn trong lòng thực quản.

Kết quả đo áp lực nhu động thực quản bằng hệ thống độ phân giải cao (HRM) cũng cho thấy bất thường nặng ở cơ vòng dưới và nhu động thực quản.

Các bác sỹ kết luận chị mắc co thắt tâm vị type 2 mức độ nặng, không thể tiếp tục điều trị bằng phương pháp nong bóng như trước đây vì thực quản đã giãn quá lớn, nguy cơ thủng hoặc biến chứng cao nếu cố thực hiện. Phương pháp POEM (nội soi cắt cơ qua đường miệng) cũng không được ưu tiên trong trường hợp này do thực quản giãn quá mức, thời gian phẫu thuật kéo dài và tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Sau hội chẩn, TS.Đỗ Minh Hùng, Giám đốc Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM đã chỉ định phẫu thuật nội soi Heller cho bệnh nhân.

Đây là phương pháp phẫu thuật qua đường bụng, cắt cơ vòng dưới thực quản để giải phóng áp lực và đồng thời tạo van chống trào ngược dạ dày-thực quản nhằm ngăn ngừa biến chứng sau mổ.

Trong quá trình phẫu thuật, ê-kíp phát hiện thực quản giãn to, phình vị dạ dày dính vào lách – được xử lý gỡ dính an toàn. Sau đó, các bác sỹ tiến hành cắt cơ vòng thực quản dài 6 cm và mở rộng xuống dạ dày 2 cm, bảo tồn lớp niêm mạc và khâu tạo van chống trào ngược theo kỹ thuật chuẩn.

Sau mổ, chụp X-quang kiểm tra cho thấy thực quản không còn ứ đọng nước, bệnh nhân hết nuốt nghẹn, có thể ăn uống trở lại và hồi phục nhanh chóng. Chị Linh được xuất viện chỉ sau một ngày, với hướng dẫn ăn lỏng trong 5 đến 7 ngày đầu và chuyển dần sang chế độ ăn đặc hơn.

Co thắt tâm vị là một bệnh lý hiếm gặp thuộc nhóm rối loạn vận động thực quản. Bệnh xảy ra khi cơ vòng dưới thực quản không mở ra đúng lúc để thức ăn đi xuống dạ dày, gây ứ đọng, khó nuốt, nôn ói, ợ nóng, đau ngực và sút cân.

Nguyên nhân hiện vẫn chưa được xác định rõ, nhưng có thể liên quan đến yếu tố di truyền, nhiễm trùng, rối loạn miễn dịch hoặc thoái hóa tế bào thần kinh ở đám rối thần kinh thực quản.

Bệnh thường gặp ở người trưởng thành, đặc biệt là độ tuổi trung niên, và cần được chẩn đoán sớm để điều trị hiệu quả, tránh biến chứng nguy hiểm như viêm thực quản, hẹp thực quản, suy dinh dưỡng hoặc thậm chí ung thư.

Việc điều trị co thắt tâm vị phụ thuộc vào mức độ bệnh và tình trạng thực quản. Các phương pháp điều trị bao gồm dùng thuốc giãn cơ, tiêm botulinum toxin làm giãn cơ vòng qua nội soi, nong bóng thực quản hoặc phẫu thuật. Trong các trường hợp nặng như chị Linh, phẫu thuật là lựa chọn tối ưu nhằm cải thiện chức năng nuốt và bảo tồn cấu trúc thực quản.

Các bác sỹ khuyến cáo người dân khi có triệu chứng như khó nuốt, buồn nôn kéo dài, đau tức ngực không rõ nguyên nhân, sụt cân nhanh chóng nên đến khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa tiêu hóa để được thăm khám, chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Việc phát hiện bệnh sớm sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị, giảm thiểu rủi ro và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.

Bước tiến trong điều trị u xương vùng khớp háng ở trẻ nhỏ

Một ca can thiệp ít xâm lấn hiếm gặp vừa được thực hiện thành công tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, giúp bé gái 7 tuổi thoát khỏi những cơn đau dữ dội do u xương lành tính ở vị trí cực kỳ khó can thiệp. Thành công này không chỉ mở ra hy vọng cho những trường hợp tương tự, mà còn khẳng định vai trò của kỹ thuật cao trong y học hiện đại Việt Nam.

Bệnh nhi là bé gái đến từ Nghệ An, vốn khỏe mạnh bình thường cho đến khi xuất hiện những cơn đau dữ dội ở vùng đùi phải. Cơn đau đặc biệt tăng nặng vào ban đêm, khiến em thường xuyên mất ngủ, la khóc vì đau. “Con đau quá mẹ ơi...” - tiếng khóc lặp lại mỗi đêm khiến người mẹ trẻ chỉ còn biết ôm con vào lòng, trông cậy vào thuốc giảm đau để con vượt qua từng cơn vật vã.

Gia đình đã đưa bé đi khám tại nhiều bệnh viện từ tuyến tỉnh đến trung ương. Cuối cùng, các bác sỹ xác định nguyên nhân là do u xương lành tính (osteoid osteoma).

Khối u tuy chỉ 5mm nhưng lại nằm ở vị trí vô cùng hiểm hóc, sâu ở mặt sau và trong của cổ xương đùi, sát khớp háng, thuộc vùng bao khớp. Nếu mổ mở để lấy u, nguy cơ rất cao là tổn thương mạch máu nuôi xương, dẫn tới hoại tử chỏm xương đùi, thậm chí phải thay khớp háng khi cháu còn quá nhỏ.

Trước thách thức đó, các bác sỹ tại Trung tâm Điện quang can thiệp, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã quyết định lựa chọn phương án can thiệp tối thiểu bằng kỹ thuật đốt u bằng sóng cao tần (RFA), dưới hướng dẫn của chụp mạch số hóa xóa nền (DSA) kết hợp với CT hình nón (Cone-Beam CT). Đây là công nghệ cho phép định vị chính xác khối u trong không gian ba chiều và đưa kim đốt đến đúng vị trí mà không làm tổn thương các cấu trúc quan trọng xung quanh.

TS.Nguyễn Ngọc Cương, Trưởng khoa Can thiệp điện quang, người trực tiếp thực hiện ca can thiệp, cho biết: “Đây là một trong những ca khó nhất mà chúng tôi từng thực hiện. Khối u nằm sâu và sát các mạch máu nuôi xương, nếu đi lệch chỉ vài milimet cũng có thể gây chảy máu khớp, tổn thương sụn khớp hoặc biến chứng khớp háng về sau. Tất cả thao tác phải tuyệt đối chính xác.”

Ca can thiệp kéo dài khoảng 30 phút, được thực hiện nhẹ nhàng và không gây mất máu. Ngay sau thủ thuật, bệnh nhi chỉ cần dùng một liều thuốc giảm đau duy nhất. Chưa đầy 24 giờ sau, bé đã có thể ra viện, không còn đau đớn. Người mẹ xúc động chia sẻ trong nước mắt, cảm ơn các bác sỹ, sau 6 tháng, cháu mới có một giấc ngủ yên bình mà không bị đánh thức bởi cơn đau.

Thành công của ca can thiệp không chỉ là sự hồi phục nhanh chóng của một bệnh nhi nhỏ tuổi, mà còn là minh chứng cho sự phát triển vượt bậc của y học can thiệp Việt Nam trong điều trị các bệnh lý xương khớp phức tạp.

Nhờ ứng dụng công nghệ cao và tinh thần phối hợp liên chuyên khoa, nhiều bệnh nhân, đặc biệt là trẻ em có thêm cơ hội khỏi bệnh mà không phải chịu những hệ lụy từ phẫu thuật lớn.