Đo đa ký hô hấp phát hiện nguy cơ đột tử

Ông Thắng có tiền sử bệnh mạch vành và đã đặt stent cách đây 12 năm. Ba tháng gần đây, ông bắt đầu ngủ ngáy lớn hơn bình thường, nhiều lần tỉnh giấc vì cảm giác nghẹt thở, cơ thể mệt mỏi kéo dài và thường xuyên ngất không rõ nguyên nhân.

Dù kết quả kiểm tra tim mạch không phát hiện bất thường, các bác sỹ nghi ngờ ông bị ngưng thở khi ngủ nên chỉ định đo đa ký hô hấp để đánh giá chức năng hô hấp trong giấc ngủ.

Tình trạng thiếu oxy lặp lại nhiều lần có thể làm tăng nguy cơ tăng huyết áp, đột quỵ, đột tử và các bệnh tim mạch khác.

TS.Đặng Thị Mai Khuê, chuyên khoa nội hô hấp cho biết, kết quả ghi nhận nhiều chỉ số bất thường khi chỉ số ngưng giảm thở lên đến 75 lần/giờ (người bình thường 0-5 lần/giờ), mức bão hòa oxy thấp nhất 61%, trung bình 85%.

Toàn bộ thời gian ngủ, chỉ số SpO₂ đều dưới 90%, thuộc mức suy hô hấp. Tần suất ngáy lên đến 388 lần/giờ, cao gấp nhiều lần mức bình thường. Bệnh nhân được chẩn đoán ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ mức độ nặng.

Theo bác sỹ Khuê, ngưng thở khi ngủ là tình trạng tắc nghẽn đường thở tạm thời trong ít nhất 10 giây, làm giảm lưu lượng khí trên 30% và giảm bão hòa oxy máu tối thiểu 4%.

Tình trạng thiếu oxy lặp lại nhiều lần có thể làm tăng nguy cơ tăng huyết áp, đột quỵ, đột tử và các bệnh tim mạch khác. Với người có bệnh tim mạch nền như ông Thắng, nguy cơ nhồi máu cơ tim có thể tăng 2-3 lần.

“Trong mỗi đợt ngưng thở, oxy máu giảm sâu và đột ngột, kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, khiến huyết áp và nhịp tim tăng đột ngột. Các cơ quan như tim và não chịu ảnh hưởng nặng nề, làm tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm về đêm, thậm chí đột tử nếu không được điều trị,” bác sỹ Khuê cảnh báo.

Bệnh nhân được chỉ định thở máy CPAP, thiết bị cung cấp áp lực dương liên tục giúp đường thở luôn mở trong khi ngủ. Sau đêm đầu tiên sử dụng, chỉ số ngưng thở giảm từ 75 xuống còn 25 lần/giờ; những đêm tiếp theo, chỉ số giảm về dưới 5 lần/giờ, mức bình thường. Tuy vậy, do bệnh ở mức nặng, ông Thắng cần duy trì sử dụng máy lâu dài kết hợp thay đổi thói quen sinh hoạt.

Bác sỹ Khuê cho biết nguyên nhân thường gặp của ngưng thở khi ngủ là sự sụp đổ lặp lại của đường thở trên do yếu tố giải phẫu và sinh lý.

Người béo phì, có hàm dưới nhỏ, lưỡi lớn, lệch vách ngăn mũi, viêm xoang mạn tính, dị ứng, thở bằng miệng, người lớn tuổi… đều có nguy cơ cao. Ngoài ra, sử dụng rượu, thuốc ngủ, thuốc an thần cũng làm cơ vùng hầu họng thư giãn quá mức, tăng nguy cơ tắc nghẽn.

Các chuyên gia khuyến cáo người có triệu chứng ngủ ngáy, khó thở khi ngủ, mệt mỏi khi thức dậy… nên đến cơ sở y tế có chuyên khoa hô hấp và thiết bị đo đa ký giấc ngủ để kiểm tra, phát hiện sớm bất thường và điều trị kịp thời.

Cô gái trẻ bất ngờ mang khối u tiểu khung kích thước “khổng lồ”

Cô gái Đ.T.V. (20 tuổi, Hưng Yên) từng bị chấn thương sọ não do tai nạn giao thông vào tháng 8/2025 và phải phẫu thuật lấy khối máu tụ, ghép xương sọ tại bệnh viện tuyến tỉnh. Sau mổ, sức khỏe ổn định, vết thương liền tốt.

Tuy nhiên, hai tháng sau, V. xuất hiện tình trạng chảy dịch vàng từ vết mổ cũ vùng thái dương trái. Dù không sốt hay đau đầu, gia đình vẫn đưa em đi khám và phát hiện một lỗ rò 5 mm kèm tiêu xương vùng trán - thái dương. Bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm trùng vết mổ sọ não.

Sau 7 ngày điều trị nhưng không cải thiện, bệnh nhân được chuyển tuyến để phẫu thuật lại. Dù được ghép xương lần nữa, các ổ tiêu xương lớn khiến mảnh ghép không tương thích. Đáng chú ý, khi thăm khám tổng quát, bác sỹ phát hiện thêm một khối u lớn vùng tiểu khung. Trước nguy cơ nhiễm trùng nặng lên, bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Khi nhập viện tại Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp,  Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, V. bắt đầu sốt cao trên 38,5°C. Xét nghiệm khẳng định bệnh nhân dương tính với sốt Dengue, đồng thời vẫn còn nhiễm trùng vết mổ sọ não và mang khối u vùng tiểu khung chưa được xử lý.

Sau 20 ngày điều trị kiểm soát nhiễm trùng và sốt Dengue, bệnh nhân đủ điều kiện để được chuyển sang Khoa Ngoại Tổng hợp - Tiết niệu và Nam học nhằm hội chẩn phẫu thuật khối u nghi ngờ ác tính.

Khám lâm sàng cho thấy vùng hạ vị có một khối bất thường lớn. Kết quả chụp CT ghi nhận khối u kích thước 110 x 163 x 244 mm, bờ không đều, có nốt vôi hóa và dịch ổ bụng. Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật.

Khi mở ổ bụng, bác sỹ Trần Duy Hiến phát hiện khối u buồng trứng khổng lồ chiếm gần toàn bộ ổ bụng dưới, căng tròn và phì đại, chèn ép tử cung và hai bên vòi trứng. Do tổn thương lan rộng và nguy cơ bỏ sót tế bào ung thư, ê-kíp quyết định cắt toàn bộ tử cung, buồng trứng, vòi trứng và mạc nối lớn. Ca phẫu thuật kéo dài 3 giờ, lấy trọn khối u nặng gần 2,9 kg, kích thước khoảng 30 x 24 cm.

Theo bác sỹ Trần Duy Hiến, ung thư buồng trứng là bệnh lý nguy hiểm vì triệu chứng giai đoạn đầu thường mơ hồ, dễ nhầm với rối loạn tiêu hóa hoặc các bệnh phụ khoa khác. Phần lớn trường hợp chỉ phát hiện khi khối u đã lớn, gây chèn ép, buộc phải can thiệp phẫu thuật rộng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản và sức khỏe lâu dài.

Những dấu hiệu cảnh báo bao gồm đau hoặc khó chịu vùng bụng - chậu, đầy hơi, chán ăn, khó tiêu, thay đổi thói quen tiểu tiện hoặc đại tiện, tăng vòng bụng, sụt cân, chảy máu âm đạo bất thường và mệt mỏi kéo dài.

Nguy cơ mắc bệnh cao hơn ở phụ nữ trên 50 tuổi, người có tiền sử gia đình mắc ung thư buồng trứng hoặc ung thư vú liên quan gen BRCA1 - BRCA2, người chưa từng mang thai hoặc mang thai muộn, và những trường hợp béo phì, hút thuốc.

Các bác sỹ khuyến cáo phụ nữ, đặc biệt trong độ tuổi sinh sản, cần chú ý các bất thường vùng tiểu khung dù rất nhẹ. Việc tầm soát định kỳ bằng siêu âm, khám phụ khoa và kiểm tra sức khỏe tổng quát mỗi năm giúp phát hiện sớm bất thường và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng đáng tiếc như trường hợp trên.

Ung thư phổi dù không hút thuốc

Ông Toàn, 46 tuổi, ở An Giang, tình cờ phát hiện khối u ác tính ở phổi trái khi đi khám sức khỏe tổng quát. Dù không hút thuốc, không ho kéo dài hay đau ngực, kết quả tầm soát ung thư tại viện cho thấy ông có khối u kích thước 27 mm ở phổi trái trên hình ảnh CT liều thấp chụp bằng hệ thống CT hơn 100.000 lát cắt. Tổn thương được phân loại Lung-RADS 4X, nhóm có nguy cơ ác tính rất cao, cần thăm dò chuyên sâu bằng PET/CT, sinh thiết hoặc phẫu thuật.

BS.CKI Trần Quốc Hoài, Trung tâm Ngoại Lồng ngực - Mạch máu, ghi nhận người bệnh làm nghề sửa đồ điện tử và có khả năng thường xuyên tiếp xúc hóa chất độc hại như chì, thủy ngân, cadmium… Ngoài yếu tố môi trường, bác sỹ cũng không loại trừ khả năng người bệnh mang gene gây ung thư và sẽ xét nghiệm đột biến gene sau mổ.

Sau đánh giá toàn diện, TS.Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Lồng ngực - Mạch máu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM nhận định, phương pháp tối ưu là phẫu thuật nội soi có hỗ trợ robot Da Vinci Xi để cắt thùy dưới phổi trái và nạo hạch trung thất.

Trong phòng mổ, bác sỹ gây mê tiến hành gây mê nội phế quản một phổi nhằm tạo điều kiện cho phẫu thuật viên thao tác robot thuận lợi. Robot Da Vinci Xi với camera 3D sắc nét, phóng đại hình ảnh gấp 15 lần giúp quan sát rõ mạch máu, dây thần kinh và đường dẫn khí phổi.

Các cánh tay robot siêu mảnh xoay 540 độ hỗ trợ bác sỹ bóc tách, kẹp, cắt nhu mô phổi và nạo hạch sâu trong trung thất một cách chính xác mà không cần xoay trở tư thế bệnh nhân.

Sau khoảng 3 giờ, bác sỹ đã cắt trọn thùy dưới phổi trái cùng khối u và lấy các nhóm hạch gửi giải phẫu bệnh. Người bệnh mất rất ít máu, phổi nở tốt trên X-quang sau mổ, được rút ống dẫn lưu sớm và tập vật lý trị liệu hô hấp để phục hồi dung tích phổi.

Sau gần 6 ngày điều trị, ông Toàn hồi phục ổn định và xuất viện. Kết quả giải phẫu bệnh xác định ung thư phổi giai đoạn IIIA do có hạch di căn. Vì vậy, ông cần tiếp tục điều trị ung bướu hỗ trợ bằng hóa trị và thuốc nhắm trúng đích nhằm giảm nguy cơ tái phát.

Robot Da Vinci Xi thế hệ thứ tư đưa vào sử dụng từ tháng 4/2025. Hệ thống này hỗ trợ hơn 120 loại phẫu thuật ung thư và bệnh phức tạp thuộc các lĩnh vực lồng ngực, tiết niệu, sản phụ khoa, tiêu hóa…

Trong điều trị u phổi, robot giúp tăng độ chính xác, giảm biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục so với mổ nội soi truyền thống, mở ra cơ hội điều trị hiệu quả cho cả những bệnh nhân không hút thuốc nhưng vẫn mắc ung thư phổi do gene hoặc phơi nhiễm hóa chất nghề nghiệp.