Trần Bảo Huy, nhà sáng lập Công ty TNHH Xương rồng Việt Nam.

“Vàng xanh” trong ngành nông nghiệp

Với nhiều người Việt, xương rồng Nopal (xương rồng tai thỏ) là loại cây gai góc, chỉ hợp trồng làm hàng rào, làm cảnh. Nhưng với Trần Bảo Huy, nhà sáng lập Công ty TNHH Xương rồng Việt Nam, xương rồng là “vàng xanh” trong ngành nông nghiệp, có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe mọi người.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, ăn xương rồng giảm lượng cholesterol trong cơ thể, chống lại ung thư, bảo vệ tế bào não, chữa bệnh tiểu đường, tăng cường hệ tiêu hóa, giảm viêm… Vì vậy, tại châu Âu và Mỹ La-tinh, sản phẩm chế biến từ xương rồng như nước ép hay mứt đã xuất hiện trên kệ các siêu thị. Các nhà hàng cũng sử dụng xương rồng để làm rau xanh, salad, ép nước…

Ở Việt Nam, người dân khu vực Quảng Nam, Phú Yên, Ninh Thuận, từ xưa đã dùng xương rồng tai thỏ như một món ăn trong bữa cơm gia đình.

Xét trên quy mô công nghiệp, chưa có dự án nào đưa xương rồng vào chế biến sâu như ở nước ngoài. Trước đây, một số dự án nghiên cứu đã được triển khai liên quan đến xương rồng tai thỏ, nhưng chỉ dừng ở mức độ trồng trọt, chứ không đi xa hơn nữa.

“Xương rồng là loại cây khó chế biến vì đặc tính gai góc. Hơn nữa, phải chế biến làm sao cho phù hợp khẩu vị người dùng. Đó là một bài toán khó”, Trần Bảo Huy lý giải.

Nước ta cong hình chữ S, miền Trung như chiếc đòn gánh, gánh hai thúng lúa màu mỡ ở hai đầu là Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long. Mình hy vọng, loài cây này có thể giải được phần nào bài toán cho khúc ruột miền Trung khô cằn, sỏi đá.

-Trần Bảo Huy, nhà sáng lập Công ty TNHH Xương rồng Việt Nam

Sau hơn 3 năm nghiên cứu với hàng trăm thử nghiệm, Trần Bảo Huy đã ra mắt thị trường thương hiệu Leafking, tập trung vào các sản phẩm chế biến sâu từ cây xương rồng. Xây dựng nhà xưởng sản xuất rộng 300 m2 tại vùng đất Phú Yên, Huy thu mua xương rồng tai thỏ từ 20 hộ nông dân trong vùng để làm nguyên liệu đầu vào.

Những bẹ xương rồng non, nhiều dưỡng chất sau khi thu hoạch được chuyển đến nhà xưởng rửa sạch, gọt bỏ gai và tiến hành chế biến thành nước uống xương rồng và xương rồng muối chua. Đây là hai dòng sản phẩm chính, không chứa chất bảo quản.

Gần đây, thương hiệu cũng ra mắt những dòng sản phẩm mới như bột xương rồng, trà xương rồng túi lọc.

Trần Bảo Huy tự tin cho biết, từ chỗ là một thương hiệu mới, sản phẩm đã bước đầu được khách hàng chấp nhận; có những khách hàng quay lại mua sản phẩm lần thứ ba, lần thứ tư.

Gã “khùng” mộng mơ về loài cây xương rồng

Chia sẻ với phóng viên Báo Đầu tư, nhà sáng lập 8x nói rằng, anh nhiều lần bị gọi là “khùng” khi quyết tâm theo đuổi giấc mơ khởi nghiệp cùng cây xương rồng. Từ một kỹ sư cơ khí, không biết gì về nông nghiệp, lại chọn sản xuất một giống cây hoàn toàn mới, Huy phải trả giá bằng rất nhiều tiền bạc và công sức.

Năm 2021, anh mua 3.000 cây giống về trồng thử nghiệm trên đất đồi Đà Lạt. Sau một năm, cây bị ốc sên ăn, cây thì vàng lá, cây thì chết do không hợp khí hậu.

Không nản lòng, Trần Bảo Huy chuyển hoạt động về Bác Ái (Ninh Thuận), một khu vực khí hậu bán sa mạc, đất đai khô cằn, sỏi đá. Tại đây, giống xương rồng tai thỏ đã chứng tỏ sức sống mãnh liệt của mình, không cần con người tốn nhiều công chăm sóc.

Giữa lúc mọi chuyện đang tiến hành thuận lợi, thì chủ nhà yêu cầu Huy trả lại mặt bằng sản xuất. Một lần nữa, thương hiệu tiếp tục cuộc di dời từ Ninh Thuận về Phú Yên. Xuyên xuốt quá trình này, Trần Bảo Huy thừa nhận, nhiều lúc cũng nản lòng, nhưng nghĩ đến mục tiêu ban đầu, anh lại có động lực tiếp tục. Những lần thử nghiệm thất bại, những thời điểm phải tự mày mò nghiên cứu tài liệu của nước ngoài đã không ngăn nổi quyết tâm tìm đầu ra cho một loại nông sản đặc biệt như xương rồng.

Mỗi dòng sản phẩm đưa ra thị trường, Huy mất tới gần một năm để vừa nghiên cứu công thức sản xuất, vừa tìm cách bảo quản để không dùng phụ gia hóa học. Danh sách sản phẩm thử nghiệm từ lúc sơ khai đến giờ lên tới vài chục loại, đòi hỏi anh phải tự nghiên cứu từng sản phẩm, xem loại nào hợp khẩu vị đại đa số thì phát triển tiếp, loại nào không hợp thì bỏ bớt.

Hơn 3 năm kiên trì trồng cây, nỗ lực nghiên cứu chế biến sản phẩm, từng ngày quảng bá đến cộng đồng, giờ đây, thương hiệu thực phẩm xương rồng Leafking đã được nhiều người biết đến. Mỗi tháng, Công ty thu mua vài tạ xương rồng từ bà con nông dân, với giá 7.000-14.000 đồng/kg, mức giá được Trần Bảo Huy cho là tương đương với nhiều loại nông sản khác trên thị trường.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, tình trạng thiếu nước tưới tiêu diễn ra tại nhiều địa phương của Việt Nam, Trần Bảo Huy càng vững tin vào con đường của mình. Sau thời gian hoàn tất nghiên cứu và sản xuất, nhà sáng lập đặt mục tiêu trong năm 2024 nâng cao nhận diện thương hiệu, mở rộng kênh phân phối đại lý nhằm đưa sản phẩm đến rộng rãi hơn với người tiêu dùng. Bài toán Huy đặt ra lúc này là phải “làm thị trường”, để khách hàng không còn xa lạ với thực phẩm từ xương rồng.

“Mỗi sản phẩm sử dụng sẽ giúp người nông dân có thêm nguồn thu nhập. Thời gian qua, nhiều anh chị hỏi mua giống xương rồng bên mình, mặc dù rất ham, nhưng tôi từ chối, vì thấy có nhiều nơi đang cung cấp trên thị trường. Thiết nghĩ, mình được đi học, được tiếp thu nhiều kiến thức của bên ngoài, nên thay vì cạnh tranh trực tiếp với người nông dân, cần chọn cách chế biến sâu để nâng cao giá trị nông sản”, Trần Bảo Huy chia sẻ.