Đặt mua báo in| Mới - Đọc báo in phiên bản số| Thứ Năm, Ngày 28 tháng 03 năm 2024,
Tư vấn đấu thầu “non nghề”: Nỗi lo còn chực chờ
Ngọc Tuấn - 12/03/2019 07:23
 
Chuyện tư vấn thầu yếu kém năng lực dẫn tới những sai phạm trong quá trình lựa chọn nhà thầu vẫn là nỗi nhức nhối trong công tác đấu thầu.
Tư vấn đấu thầu đã mắc lỗi trong lập hồ sơ mời thầu tại Dự án Xây mới Trung tâm xét nghiệm y khoa.
Tư vấn đấu thầu đã mắc lỗi trong lập hồ sơ mời thầu tại Dự án Xây mới Trung tâm xét nghiệm y khoa.

Mạnh tay với sai phạm của tư vấn

Chỉ riêng trên địa bàn TP.HCM, năm qua, Sở Kế hoạch và Đầu tư của Thành phố đã xử lý một loạt đơn vị tư vấn do những sai sót, vi phạm trong quá trình thực hiện công việc lựa chọn nhà thầu.

Trường hợp Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng Liên Hiệp tại gói thầu Thi công xử lý nền đường giao thông khu Bắc thuộc Dự án Đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật Khu công nghiệp Cái Mép đã đề ra tiêu chuẩn không phù hợp trong đánh giá hợp đồng tương tự của hồ sơ mời thầu. 

Một đơn vị tư vấn khác cũng bị Sở Kế hoạch và Đầu tư “tuýt còi” là Công ty TNHH Tư vấn đầu tư xây dựng Tháp Việt. Tại gói thầu số 27 (Xây dựng, nâng cấp kênh và công trình trên kênh N46 đoạn từ K0+000 đến K4+060) Dự án Nâng cấp hệ thống thủy lợi kênh Đông Củ Chi, đơn vị tư vấn đấu thầu Tháp Việt đã để xảy ra sai sót khi đánh giá hồ sơ dự thầu không đúng tiêu chuẩn được phê duyệt trong hồ sơ mời thầu. Từ kiến nghị của liên danh nhà thầu Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp và phát triển nông thôn Thanh Hóa - Công ty cổ phần Xây dựng thủy lợi Hải Phòng, Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM đã thành lập Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị và sau đó xác định sai phạm của tư vấn Tháp Việt. Đó là, đánh giá hồ sơ dự thầu không đúng tiêu chuẩn được phê duyệt đã dẫn tới thay đổi kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu. Điều lạ là, dù để xảy ra sai sót song thời gian gần đây, nhưng Tháp Việt lại được nhiều chủ đầu tư trên địa bàn TP.HCM “chọn mặt gửi vàng” đóng vai trò tư vấn tới 85 gói thầu (?!)

Hiện tượng tư vấn đấu thầu xé rào phạm luật trên địa bàn TP.HCM vẫn không hiếm gặp. Có thể liệt kê như Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng thương mại Kiến Nam bị Sở Kế hoạch và Đầu tư xử phạt về hành vi lập hồ sơ mời thầu không phù hợp về tiêu chuẩn hợp đồng tương tự ở tại gói thầu Cung cấp, lắp đặt thiết bị thuộc Dự án Xây dựng mới Trung tâm xét nghiệm y khoa.

Một đơn vị tư vấn khác cũng bị xử lý là Công ty cổ phần Tư vấn đấu thầu xây dựng Quốc tế vì có hành vi thẩm định hồ sơ mời thầu không phù hợp quy định về tiêu chuẩn hợp đồng tương tự trong gói thầu Cung cấp, lắp đặt thiết bị.

Thêm một ví dụ nữa là, Công ty cổ phần IDECO Việt Nam bị cơ quan hữu trách xử phạt về hành vi thành lập Tổ chuyên gia không đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định. Những vi phạm này xảy ra tại các gói thầu mua sắm văn phòng phẩm - công cụ, dụng cụ năm học 2017 - 2018, gói thầu dịch vụ vệ sinh chuyên nghiệp năm 2018, gói thầu dịch vụ bảo vệ chuyên nghiệp năm 2018.

Hiện tượng tư vấn đấu thầu “đá luật” còn diễn ra tại nhiều địa phương khác. Mới đây, tại gói thầu Thi công xây lắp nhà chính và các hạng mục phụ trợ thuộc Dự án Đầu tư xây dựng Nhà đa năng (Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng), tư vấn đấu thầu Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng Thống Nhất thừa nhận hồ sơ mời thầu có yêu cầu chưa phù hợp với quy định pháp luật là “nhân sự tham gia gói thầu cần có hợp đồng lao động với nhà thầu và tham gia bảo hiểm xã hội”. 

Điểm qua báo cáo công tác đấu thầu của một số địa phương như Đồng Nai, Bình Dương, Điện Biên, Tuyên Quang, Lạng Sơn… phóng viên Báo Đầu tư tiếp tục ghi nhận những đánh giá về đội ngũ nhân lực tư vấn đấu thầu đã thiếu, lại còn yếu. 

Cần siết kỷ cương tư vấn

Cần nói lại rằng, tư vấn đấu thầu có vai trò cầm chịch suốt quá trình lựa chọn nhà thầu nhằm đảm bảo tính công bằng, minh bạch. Tiếc rằng, phần do thiếu năng lực, phần do hữu ý để sảy ra sai phạm ở khâu lập hồ sơ mời thầu và chấm thầu và hệ quả tất yếu là quá trình lựa chọn nhà thầu thiếu chính xác.

Một lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM khẳng định, năm vừa qua, cơ quan này đã nghiêm túc thực hiện công tác kiểm tra, giám sát hoạt động đấu thầu định kỳ, bảo đảm yêu cầu chất lượng hoạt động đấu thầu trên địa bàn. Từ việc kiểm tra, giám sát đã kịp thời phát hiện và kiến nghị xử lý nghiêm những hành vi vi phạm. Thành phố chú trọng kiểm tra đối với những gói thầu có quy mô lớn, phức tạp, các đơn vị có tỷ lệ chỉ định thầu cao. Vị đại diện này cũng khẳng định, thời gian tới Sở Kế hoạch và Đầu tư sẽ liên tục nắm bắt các thông tin, phản ánh, kiến nghị về các hành vi tiêu cực, vi phạm trong đấu thầu để kịp thời xác minh, xử lý.

Mới đây tại Hội nghị trực tuyến tổng kết tình hình đầu tư công và công tác đền bù, giải phóng mặt bằng năm 2018, lãnh đạo UBND tỉnh Bình Dương cũng nhấn mạnh cần đặc biệt quan tâm lựa chọn đơn vị tư vấn đủ năng lực, kinh nghiệm để không làm kéo dài, chậm trễ quá trình lựa chọn nhà thầu ảnh hưởng tới tiến độ giải ngân đầu tư công.

Có thể nhận định nỗi lo chất lượng tư vấn đấu thầu đang là bài toán đau đầu của các cơ quan quản lý nhà nước, các chủ đầu tư tại địa phương bởi yếu tố này tác động trực tiếp với tiến trình lựa chọn nhà thầu, chất lượng nhà thầu và triển khai các dự án. Dù chưa có một con số thông kê cụ thể nào về các sai phạm nguyên do từ các đơn vị tư vấn đấu thầu, song theo ý kiến của nhiều nhà thầu tình trạng yếu kém ở khâu tư vấn đấu thầu đang lộ diện rõ nét. Để khắc phục tình trạng này sẽ cần sự vào cuộc mạnh tay từ phía các cơ quan quản lý nhà nước được phân cấp tăng cường kiểm tra, giám sát và kịp thời chấn chỉnh hoạt động tư vấn đấu thầu mới có hy vọng viễn cảnh sáng sủa hơn.

Cần “siết” quản lý hoạt động tư vấn đấu thầu
Không ít chủ đầu tư, người chịu trách nhiệm trực tiếp từng đồng vốn ngân sách trong đấu thầu dự án, chỉ là “tay mơ” về pháp luật...
Bình luận bài viết này
Xem thêm trên Báo Đầu Tư