Giám đốc chi nhánh SCB nhưng không có quyền tự quyết

Ngày 26/3, Toà án Nhân dân TP.HCM tiếp tục xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan và các bị cáo khác liên quan đến những sai phạm xảy ra tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB), Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và các tổ chức khác.

Luật sư Nguyễn Quốc Cường - người bào chữa cho bị cáo Lê Anh Phương (nguyên Giám đốc Ngân hàng SCB Chi nhánh Sài Gòn) cho hay, trước khi bị khởi tố, luật sư đã có thời gian cùng bị cáo đến làm việc với Cơ quan điều tra. Bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải… Theo đó, luật sư không tranh luận về tội danh.

Tuy nhiên, luật sư Cường đề nghị HĐXX xem xét lại việc phân hóa tội phạm. Việc Viện Kiểm sát đề nghị mức án 8-9 năm tù đối với bị cáo Lê Anh Phương là quá nghiêm khắc. Nên kính đề nghị HĐXX xem xét tính chất, mức độ vi phạm của bị cáo Phương.

Các bị cáo tại toà.

Theo luật sư, bị cáo có vai trò làm công ăn lương, làm việc dưới sự chỉ đạo trực tiếp từ cấp trên. Bị cáo không được trao đổi hay hứa hẹn hưởng lợi gì ngoài nguồn chính từ lương theo hợp đồng lao động. Hơn nữa, với vai trò là Giám đốc chi nhánh nhưng bị cáo không có quyền tự quyết, không có thẩm quyền thẩm định lại các hồ sơ mà khối tái thẩm định đưa xuống… bị cáo cũng không biết những người đứng tên trên các tài sản đó.

Năm 2020, bị cáo phát hiện ra các sai phạm tại các khoản vay, bị cáo đã có ý kiến không đồng ý với các khoản vay này. Sau đó, Chủ tịch HĐQT yêu cầu bị cáo lên làm việc và bố trí sắp xếp công việc ở vị trí khác, tuy nhiên bị cáo đã xin nghỉ việc.

Bị cáo Phương đóng vai trò là người giúp sức không đáng kể, phạm tội không vì mục đích vụ lợi cá nhân. Điểm đặc biệt của bị cáo Phương là khi phát hiện ra sai phạm thì cương quyết không thực hiện và chấp nhận nghỉ việc.

Về tình tiết giảm nhẹ, bị cáo ăn năn hối cải, tự nguyện nộp tiền khắc phục hậu quả, nhân thân tốt, phạm tội lần đầu, gia đình có công với cách mạng… Viện Kiểm sát đã ghi nhận thêm 2 tình tiết giảm nhẹ đối với bị cáo là hợp tác tốt với cơ quan tiến hành tố tụng và có nhiều hoạt động tích cực trong thời gian dịch Covid-19 bùng phát.

Tuy nhiên, còn tình tiết giảm nhẹ nữa là bị cáo đã tự nguyện nộp hơn 162.000 cổ phần SCB. Đây là cổ phần mà bị cáo sử dụng tiền cá nhân để mua trong quá trình làm việc chứ không phải là được thưởng. Ngoài ra, bị cáo cũng có thành tích xuất sắc trong quá trình công tác, đóng góp nhiều cho các hoạt động xã hội… kính đề nghị HĐXX xem xét cho bị cáo Phương được hưởng mức phạt thấp nhất để thể hiện sự khoan hồng, nhân văn của pháp luật.

Bị cáo Lê Anh Phương cũng thống nhất với phần bào chữa của luật sư và không trình bày bổ sung thêm. Kính mong HĐXX xem xét, khoan hồng cho bị cáo.

Chủ động xin nghỉ việc

Phiên tòa tiếp tục với trình bày của luật sư bào chữa cho bị cáo Trần Thuận Hòa (nguyên Thành viên HĐQT Ngân hàng SCB). Theo luật sư, bối cảnh thực hiện hành vi phạm tội của bị cáo là thực hiện nhiệm vụ trong giai đoạn 3 ngân hàng hợp nhất. Bị cáo làm việc tại SCB được hơn 1 năm thì nghỉ việc.

Thực hiện theo yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước là phải tiến hành hợp nhất 3 ngân hàng do bị nợ xấu trong tình trạng rất nguy hiểm. Đây là nhiệm vụ cấp bách nhưng chưa có tiền lệ cho việc hướng dẫn tái cơ cấu 3 ngân hàng, các bị cáo đã nỗ lực rất nhiều để thực hiện việc tái cấu trúc này dưới sự giám sát của Ngân hàng Nhà nước.

Song, do ý thức chủ quan nên đã dẫn tới hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố. Bị cáo đã nhận thức được những sai phạm của mình nên không bào chữa về hành vi. Bị cáo đã nộp tiền khắc phục hậu quả, có nhiều tình tiết giảm nhẹ, bị cáo thực hiện hành vi thụ động, có vai trò thứ yếu trong vụ án… đề nghị HĐXX xem xét đánh giá.

Cùng quan điểm với luật sư, bị cáo Trần Thuận Hòa cũng thừa nhận việc bản thân tham gia vào Ngân hàng SCB trong thời gian rất ngắn, bị cáo không liên quan đến hoạt động nào của SCB. Kính mong HĐXX xem xét cho bị cáo.

Đối với bị cáo Nguyễn Huỳnh Lan Chi (nguyên Giám đốc Phòng Tái thẩm định SCB), do bị cáo tích cực khai báo và thừa nhận hành vi đúng như cáo trạng truy tố nên luật sư không bào chữa về tội danh.

Tuy nhiên, luật sư trình bày thêm rằng, bị cáo Chi có nhận thức chủ quan. Nhận thức việc mình làm là đang làm theo đề án hợp nhất của SCB. Hơn nữa, Chi chỉ phụ trách phòng tái thẩm định và việc bị cáo làm chỉ mang tính chất thủ tục. Trong quá trình làm việc, bị cáo không cố tình làm sai, mong HĐXX xem xét toàn diện, vai trò của bị cáo Chi là là thứ yếu.

Hơn nữa, sau khi nhận thức được việc mình làm là không phù hợp với quy định pháp luật, bị cáo Chi đã xin nghỉ việc 3 lần nhưng không được cấp lãnh đạo chấp thuận. Bị cáo kiên quyết không ký các tờ trình để được chấp thuận cho nghỉ việc.

Sau vài tháng nghỉ việc, lãnh đạo SCB đã gọi điện yêu cầu Chi quay lại SCB để ký hợp thức hóa các hồ sơ… Song, Chi kiên quyết không quay lại.

Bị cáo xem lại Cáo trạng và hồ sơ trước giờ xét xử.

Theo luật sư, việc Chi kiên quyết không quay lại SCB làm việc và ký hợp thức hóa các hồ sơ là tình tiết cần ghi nhận, thể hiện thái độ không đồng ý việc làm của cấp trên. Mong HĐXX ghi nhận đặc biệt để khoan hồng cho bị cáo.

Bị cáo Chi cũng đồng ý với nội dung bào chữa của luật sư, mong HĐXX xem xét ý thức của bị cáo để được hưởng sự khoan hồng, sớm trở về nhà chăm sóc mẹ già yếu và sớm hòa nhập với xã hội.

Thành viên đoàn thanh khai đã làm hết trách nhiệm

Riêng đối với bị cáo Trần Văn Tuấn, là Tổ trưởng Tổ thanh tra số 4 (đợt 1), thành viên Tổ 1 (đợt 2) - nhóm bị cáo trong đoàn thanh tra Ngân hàng Nhà nước. Luật sư bào chữa cho bị cáo Trần Văn Tuấn cho hay, trong suốt quá trình diễn ra phiên tòa, bị cáo thành khẩn khai báo, thừa nhận hành vi.

Tuy nhiên, trưởng đoàn thanh tra mới là người ký quyết định thanh tra, vai trò bị cáo mờ nhạt trong việc này. Hơn nữa, sau khi có Kết luận Thanh tra, bị cáo nhận thấy có nhiều vấn đề bất thường, Thủ tướng chính chủ giao Thanh tra rà soát lại, ông Tuấn là người đc giao rà soát lại. 

“Ông đã cùng 2 thành viên khác đã rà soát hoạt động vay 71 khách hàng tại số 4 Nguyễn Thị Minh Khai. Ông Tuấn đến trực tiếp địa chỉ này thì không thấy Công ty nào ở địa chỉ này cả. Thậm chí còn lên cục thuế để tìm hiểu thông tin… Sau đó báo cáo lại, từ báo cáo rà soát này đã giúp Ngân hàng Nhà nước đánh giá trung thực được thực trạng của SCB. Kính mong HĐXX xem xét, chấp nhận tình tiết giảm nhẹ này cho bị cáo”, luật sư trình bày.

Trình bày bổ sung, bị cáo Tuấn cho hay, trong giai đoạn 1 thanh tra, bị cáo là Tổ trưởng tổ 4. Tổ 4 đã làm hết trách nhiệm, thậm chí còn đi xác minh thực tế tại các dự án.

Giai đoạn 2, bị cáo được bố trí vị trí tổng hợp, các tổ thanh tra nộp trực tiếp cho tổ trưởng. Bị cáo gần như không có vai trò gì trong tổ tổng hợp vì phải đi công tác nhiều tỉnh thành khác nhau.

Sau khi kết thúc thanh tra, bị cáo được giao nhiệm vụ rà soát lại.

“Hiện nay, bị cáo tuổi đã cao, nhà còn mẹ già hơn 90 tuổi, mong HĐXX căn cứ vào tình hình cụ thể để tuyên mức án phù hợp đối với bị cáo”, bị cáo Tuấn nói.