Ông Juergen Weber, Chủ tịch Tiểu ban Giao thông và Logistics thuộc Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam.

Các tỉnh, thành phố của Việt Nam đang đặt mối quan tâm chính tới việc mở rộng hệ thống cảng hàng không, đặc biệt là hệ thống sân bay nhỏ. Theo ông, động thái này tạo chất xúc tác như thế nào tới phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương?

Với góc nhìn từ ngành hậu cần và logistics, sự phát triển mạnh mẽ của kết cấu hạ tầng luôn là thế mạnh làm tăng khả năng cạnh tranh trên toàn quốc. Trong những năm qua, Việt Nam đã thu hút nhiều vốn đầu tư nước ngoài vào các chuỗi giá trị cao hơn. Những sản phẩm và  này cần một sản phẩm hàng không đáng tin cậy.

Ngày nay, Việt Nam đã đạt công suất sân bay tối đa tại các thành phố lớn. Quy hoạch tổng thể cho năm 2030 và đến năm 2050 bao gồm việc mở rộng hơn nữa trong phân khúc đó, nhưng sự kiểm soát chặt chẽ của Chính phủ về thời gian cho việc này là cần thiết để đảm bảo khả năng cạnh tranh.

Điều mà các tỉnh, thành phố thực sự cần là hạ tầng tổng thể tốt. Các xu hướng và tham vọng toàn cầu gần đây đang hướng tới phát triển xanh và bền vững, với hy vọng không phát khí thải trong các chuỗi cung ứng và vận tải.

Nếu chúng ta xem xét cả việc di chuyển của hàng hóa và hành khách, thì cả hai đều cần có thời gian dẫn đầu được tính toán rõ ràng và trình tự sản xuất có thể được tính toán thời gian và điều chỉnh cho các phương thức vận tải tiết kiệm nhất. Du lịch giải trí tìm kiếm thời gian dẫn đầu được định giá thuận tiện. Các sân bay thường không gần trung tâm thành phố, nhưng tàu hỏa và các phương tiện giao thông công cộng khác thì có.

Các thành phố lớn không thích xe tải lớn trong giờ cao điểm ở trung tâm thành phố, nhưng xe tải nhỏ với tần suất cao lại được hoan nghênh. Xe buýt lớn gây tắc nghẽn giao thông, nhưng tàu điện ngầm, xe buýt nhỏ, xe đạp, xe tay ga và các khái niệm chia sẻ ô tô sẽ tạo sự linh hoạt và thuận tiện hơn.

Theo ông, đâu là khoảng cách hợp lý giữa các sân bay?

Trên thế giới, có nhiều ví dụ về khoảng cách nào nên được coi là tối ưu cho các sân bay.  Điều này cho thấy, hành khách và hàng hóa trên toàn thế giới đang tìm kiếm chuyến đi thuận tiện và thời gian giao hàng đáng tin cậy.

Việt Nam đang tìm cách mở rộng các sân bay lớn; các sân bay độc lập sẽ không mang lại lợi ích cho hành khách, cũng không phải hàng hóa. Cần có hạ tầng chức năng cho các phương thức giao thông khác nhau, điều này hầu hết được tìm thấy ở các thành phố là thủ đô, cùng với việc tích hợp các khái niệm thành phố thông minh, các sân bay có thể được bổ sung vào lợi ích của tăng trưởng kinh tế - xã hội.

Bên cạnh đó, việc mở rộng cảng hàng không không nhất thiết phải mang lại tăng trưởng kinh tế - xã hội, mà cần xem xét các phương thức vận tải đa phương thức khác. Tại sao bạn cần sân bay? Phản ứng hợp lý đầu tiên để đáp ứng quãng đường dài trong thời gian khá ngắn, trong khi các phương thức vận tải khác cũng sẽ làm điều đó.

Việt Nam đã bắt đầu là một phần của sự phát triển này, bằng cách tập trung vào các khái niệm thành phố thông minh xanh hơn. Các khái niệm vận tải liên phương thức là chìa khóa để giảm ùn tắc giao thông, giảm lượng khí thải carbon và kết nối các tỉnh, thành phố.

Việt Nam cần làm gì để nâng hiệu quả các khoản đầu tư vào cảng hàng không? Ông có thể chia sẻ một số bài học quốc tế về việc đầu tư này?

Các sân bay nói chung nên theo quan điểm hai chiều: vận tải hành khách nội địa - quốc tế và lưu thông hàng hóa trong nước - quốc tế.

Cả hai yếu tố này phải bổ sung cho nhau và các trung tâm thương mại điện tử cần tiếp cận được lượng dân cư quan trọng cũng như thu nhập của khách hàng không.

Đối với các nhà đầu tư vào hạ tầng, điều quan trọng là đầu tư lâu dài, chúng ta có nhiều nguồn thu nhập khác nhau, người lao động phải có thu nhập nhất định để đủ tiền đi lại bằng đường hàng không, nhu cầu vận chuyển hàng không.

Việt Nam đã có một số sân bay chỉ dành cho nội địa, các nhà đầu tư cũng mong muốn có sự đảm bảo về liên kết quốc tế để mở rộng doanh thu lưu lượng hàng không. Nếu điều đó không kinh tế, thì nó sẽ kém hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư.

Các nhà đầu tư cũng đang xem xét quy hoạch cảnh quan xung quanh và lâu dài. Một sân bay phải có phạm vi bao phủ nhất định và thu hút các ngành công nghiệp hỗn hợp và các sự kiện có thể xảy ra như triển lãm, sự kiện thể thao và các ngành công nghiệp cần sản phẩm hàng không.

Liệu xu hướng đầu tư này có tạo sức hút và cơ hội tốt cho các doanh nghiệp thành viên của EuroCham đang hoạt động tại Việt Nam?

Nhìn chung, hạ tầng là điều rất đáng quan tâm đối với các thành viên của chúng tôi, khi nhận thấy  thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam trong lĩnh vực đó đã có những dấu hiệu tích cực. EuroCham và các thành viên có mối quan hệ tốt đẹp với Chính phủ Việt Nam và các bộ, ngành.

Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) tiến triển tốt trong 2 năm qua. Kể từ khi Việt Nam mở cửa trở lại, nhiều nhà đầu tư châu Âu đã đến Việt Nam.

Tháng 11/2022, chúng tôi sẽ tổ chức Diễn đàn Cấp cao và Triển lãm Kinh tế xanh, với nhiều nhà đầu tư từ châu Âu tham dự. Chúng tôi tin tưởng rằng, điều này sẽ góp phần giúp Việt Nam đạt được mục tiêu tham vọng trở thành một phần quan trọng của chuỗi cung ứng và du lịch toàn cầu.