Chưa xác định được trách nhiệm của thanh tra chấm thi

Ông Tống Duy Hiến, Phó chánh thanh tra Bộ Giáo dục, cho biết Bộ đã điều hai cộng tác viên từ Đại học Xây dựng lên thanh tra chấm thi ở Sơn La. Nhiệm vụ của họ là thanh tra toàn bộ quy trình chấm thi, bao gồm cả chấm tự luận và trắc nghiệm; công tác chỉ đạo của trưởng ban chấm thi; việc thực hiện chức trách nhiệm vụ của các thành viên ban chấm thi.

Còn trực tiếp thanh tra ở tổ chấm thi trắc nghiệm là cán bộ thanh tra của Sở Giáo dục Sơn La. Trong quá trình làm nhiệm vụ, tổ công tác của Bộ Giáo dục đã yêu cầu cả ba thanh tra chấm thi giải trình về quá trình thực hiện nhiệm vụ. 

Ông Tống Duy Hiến, Phó chánh thanh tra Bộ Giáo dục. Ảnh: Dương Tâm

"Hiện chúng tôi chưa phát hiện dấu hiệu sai phạm hay làm chưa hết trách nhiệm của ba thanh tra này. Sai phạm về điểm thi ở Sơn La nằm ngoài quy trình làm việc bình thường. Đó là lý do cơ quan công an đang làm rõ sự việc", ông Hiến nói.

Phó chủ tịch tỉnh: "Chúng tôi không bao che"

Chia sẻ sau kết luận sai phạm của Sơn La, Phó chủ tịch tỉnh Phạm Văn Thủy, nói: "Không ai vui khi sự việc xảy ra, chúng ta đều trăn trở, buồn vì đâu đó các cán bộ của mình làm việc không chính xác. Chúng tôi làm việc trên tinh thần cầu thị, trách nhiệm đến đâu sẽ sửa đến đó, từ UBND, cá nhân tôi đến các nhân sự khác". 

Ông Phạm Văn Thủy, Phó chủ tịch tỉnh Sơn La. Ảnh: Dương Tâm

Về trách nhiệm của địa phương, ông Thủy khẳng định: "Trước hết tỉnh đề nghị Sở Giáo dục và các ngành có liên quan xử lý triệt để vấn đề, không bao che, lỗi ở đâu thì xử lý đến đó, sai ở đâu thì sửa ở đó. Lãnh đạo tỉnh quyết liệt làm việc này. Chúng tôi sẽ đẩy mạnh công tác quản lý, chỉ đạo cơ quan chức năng làm rõ trách nhiệm của từng cấp, từng người, coi đây là kinh nghiệm để năm tới làm thi tốt hơn".

Ông Mai Văn Trinh: "Sự việc ở Sơn La xấu xí, song tổng thể kỳ thi ở các địa phương là tốt"

Chia sẻ sau cuộc họp, ông Mai Văn Trinh cho biết: "Tôi rất buồn. Sự việc ở Sơn La là bất thường, xấu xí nhưng tổng kỳ thi ở các địa phương là tốt. Tôi đã 5 đêm mất ngủ, 2 đêm chập chờn. Chúng ta không dung túng sai phạm nhưng phải tìm ra sai phạm ở đâu, rút ra bài học kinh nghiệm, cải tiến về mặt kỹ thuật. Đề xuất có lắp camera trong phòng thi không, chúng tôi sẽ cân nhắc để đưa vào quy chế cứng".

"Với 5 cán bộ tham gia làm sai phạm, thì chúng tôi kiên quyết xử lý nghiêm. Các đồng chí yên tâm chúng tôi sẽ làm đến cùng để trả lời công bằng cho thí sinh", ông nói.

Về việc có thay đổi kỳ thi THPT quốc gia không, ông Trinh nhắc lại những sự việc này là bài học để hoàn thiện hơn, chuẩn hơn trong tổ chức làm thi THPT quốc gia và các kỳ thi khác.

"Chúng tôi sẽ có những điều chỉnh để giảm thiểu những tiêu cực có thể xảy ra. Bàn tay có ngón dài ngón ngắn, chúng ta phải đánh giá sự việc công bằng. Sự việc ở Hà Giang và Sơn La không đại diện cho 63 tỉnh thành nên chúng ta không thể quy chụp", ông Trinh nói. 

Xử lý các thí sinh như nhau, không đặt vấn đề con cháu lãnh đạo

Trả lời câu hỏi của báo chí, trong số thí sinh được nâng điểm, có con cháu của lãnh đạo không, ông Mai Văn Trinh nói: "Khi xác minh sai phạm, chúng tôi không đặt rõ không gian là thí sinh nghĩa vụ hay con cháu của lãnh đạo. Chúng tôi không quan tâm việc này, để làm việc khách quan. Chúng ta nên thông tin chính xác để không làm tổn thương thí sinh và đồng chí lãnh đạo. Chúng tôi xử lý các thí sinh là như nhau, việc xử lý sẽ theo quy chế thi. Chúng tôi làm ở Sơn La 5 ngày, dài hơn ở Hà Giang tức là vụ việc nghiêm trọng hơn. Cơ quan chức năng sẽ tiếp tục làm rõ".

Sẽ tiếp tục điều tra, xử lý sai phạm ở Sơn La

Ông Trinh thông tin, Bộ Giáo dục cùng cơ quan Công an đang tích cực điều tra, củng cố hồ sơ để xử lý các cá nhân liên quan theo quy định. Ngay khi có kết quả điều tra, sẽ thông tin cho các cơ quan truyền thông.

"Từ những sai phạm tại Hội đồng thi Sở Giáo dục Sơn La và một số địa phương khác cho thấy mặc dù quy trình tổ chức thi chặt chẽ, việc triển khai thực hiện tại các địa phương với những con người cụ thể là rất quan trọng, có tính chất quyết định đến tính nghiêm túc, độ tin cậy của kỳ thi. Bộ Giáo dục và các địa phương sẽ tiếp tục rà soát một cách nghiêm túc, trung thực để kịp thời xử lý các sai phạm (nếu có) và rút kinh nghiệm để tổ chức tốt hơn các kỳ thi tiếp theo", ông Trinh nói.

5 cá nhân sai phạm

Theo Cục trưởng Mai Văn Trinh, qua xác minh ban đầu cho thấy những người liên quan đến sai phạm là các ông/bà:

- Ông Trần Xuân Yến, Phó giám đốc Sở Giáo dục Sơn La, Ủy viên Ban Chỉ đạo thi, Phó chủ tịch Hội đồng thi, Phó trưởng ban thường trực Ban Chấm thi, Tổ trưởng Tổ chấm thi trắc nghiệm.

- Bà Nguyễn Thị Hồng Nga, chuyên viên phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng, Sở Giáo dục Sơn La, Thư ký Ban chỉ đạo, ủy viên Tổ chấm thi trắc nghiệm.

- Bà Cầm Thị Bun Sọn, Phó trưởng phòng Chính trị Tư tưởng, ủy viên Tổ chấm thi trắc nghiệm.

- Đặng Hữu Thủy, Phó hiệu trưởng trường THPT Tô Hiệu, ủy viên Tổ chấm trắc nghiệm. 

- Ông Lò Văn Huynh, Phó trưởng phòng Khảo thí, ủy viên Ban Chỉ đạo, Ủy viên Hội đồng thi, Trưởng ban Thư ký.

Cục trưởng Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục) Mai Văn Trinh đọc báo cáo sai phạm ở Sơn La. Ảnh: Dương Tâm

Tạm thời công nhận điểm thi trắc nghiệm công bố ngày 11/7

Tự thực trạng nói trên, thực hiện Quy chế thi THPT quốc gia năm 2018, tổ công tác đề xuất phương án xử lý kết quả thi tại Hội đồng thi Sơn La như sau:

Với môn Ngữ văn, Hội đồng chấm thẩm định quyết định sử dụng kết quả chấm của 110 bài thi để thay thế cho kết quả chấm công bố ngày 11/7. Kết quả mới này được sử dụng để xét công nhận tốt nghiệp THPT và xét tuyển sinh đại học, cao đẳng, trung cấp năm 2018. Hội đồng thi Sở Giáo dục Sơn La có trách nhiệm thông báo kết quả chấm thẩm định cho thí sinh.

Với các bài thi trắc nghiệm, Hội đồng chấm thẩm định quyết định, tạm thời vẫn công nhận kết quả thi môn trắc nghiệm của thí sinh được công bố ngày 11/7. Kết quả này tạm thời vẫn được sử dụng để xét công nhận tốt nghiệp THPT và xét tuyển sinh đại học. Cơ quan chức năng tiếp tục điều tra để xác định dấu hiệu sai phạm sửa bài thi trắc nghiệm của một số thí sinh. 

Khi có kết quả điều tra, việc xử lý điểm thi của thí sinh liên quan sẽ thực hiện theo quy chế. Điểm thi mới đó sẽ là điểm chính thức của thí sinh trong kỳ thi THPT quốc gia 2018.

Bài trắc nghiệm bị tẩy xóa trước khi gửi dữ liệu về Bộ Giáo dục

Theo Cục trưởng Mai Văn Trinh, cơ quan chức năng của Bộ Công an, Công an tỉnh Sơn La đã chủ trì phối hợp với tổ công tác, bước đầu thấy có dấu hiệu vi phạm quy chế thi, nhất là ở khâu chấm thi. Cụ thể có dấu hiệu sửa bài thi trắc nghiệm của một số thí sinh (sửa Phiếu trả lời trắc nghiệm).

Bằng các biện pháp nghiệp vụ, phía công an xác định ảnh bài thi trắc nghiệm đã bị tẩy xóa và ảnh bài thi trắc nghiệm để xuất ra dữ liệu gửi về Bộ Giáo dục để chấm bài là hoàn toàn giống nhau. 

12 bài Ngữ văn được nâng từ 1 đến 4,5 điểm 

Kỳ thi THPT quốc gia gồm 9 môn, trong đó Ngữ văn tự luận, 8 môn còn lại là trắc nghiệm. Môn Ngữ văn giáo viên chấm, còn các môn trắc nghiệm do máy chấm, có quy trình riêng.

Với môn Ngữ văn, Cục trưởng Mai Văn Trinh thông tin, tổ công tác đã đối chiếu điểm thi trên bài thi của tất cả thí sinh với biểu kết quả chấm thi được in ra từ phần mềm hỗ trợ chấm (điểm đã nhập vào máy). Kết quả sau đối chiếu, cơ bản điểm ghi trên bài thi môn Ngữ văn với điểm trên máy tính giống nhau. Tuy nhiên, 17 bài thi có sự khác nhau giữa điểm ghi trên bài thi và điểm đã nhập vào máy (chênh lệch từ 0,25 đến 2 điểm). 

Tổ công tácđã  yêu cầu Hội đồng thi Sơn La rà soát, đối chiếu, sửa chữa lại sai sót về việc nhập điểm của 17 bài thi môn Ngữ văn nói trên; tiếp tục rà soát biểu điểm đã công bố toàn bộ điểm môn Ngữ văn với kết quả trên từng bài thi. Nếu có sai sót, Hội đồng thi cần cập nhật sửa chữa và thông báo cho thí sinh biết. 

Sau khi rà soát, thấy có dấu hiệu sai phạm, ngày 20/7, Bộ trưởng Giáo dục quyết định thành lập Hội đồng chấm thẩm định bài thi. Hội đồng đã chấm lại 110 bài môn Ngữ văn nghi vấn có dấu hiệu điểm cao bất thường. Kết quả, có 12 bài có điểm thấp hơn so với chấm lần đầu từ 1 điểm trở lên; trong đó có một bài điểm thấp hơn 4,5 so với chấm lần đầu.

6 sai phạm lớn ở Hội đồng thi Sơn La

Cục trưởng Mai Văn Trinh thông tin, tổ công tác đã phát hiện 6 sai phạm quy chế thi tại Hội đồng thi Sở Giáo dục Sơn La. Thứ nhất, Hội đồng thi sao dữ liệu ảnh bài thi trắc nghiệm đã quét ra đĩa CD không đúng thẩm quyền và tự ý đem ra khỏi khu vực bảo quản bài thi, chưa biết đem đi đâu và ai cho phép.

Thứ hai, Hội đồng thi Sơn La tổ chức quản lý khu vực chấm thi trắc nghiệm lỏng lẻo, không đúng quy định; phòng lưu giữ bài thi, tài liệu thi không có niêm phong; khóa phòng lưu giữ bài thi, tài liệu thi không đúng quy định; các thùng đựng Phiếu trả lời trắc nghiệm niêm phong không đúng quy định.

Thứ ba, quy trình nghiệp vụ chấm thi trắc nghiệm không đúng quy định.

Thứ tư, máy tính dùng chấm thi không được niêm phong. Thời điểm kiểm tra, máy tính này được sử dụng bình thường tại phòng làm việc của chuyên viên Phòng khảo thí và Quản lý chất lượng, Sở Giao dục Sơn La.

Thứ năm, một số phiếu trả lời trắc nghiệm của thí sinh có dấu hiệu bị sửa chữa.

Thứ sáu, việc bàn giao bài thi giữa các điểm thi với Hội đồng thi, bảo quản bài thi trắc nghiệm tại Hội đồng thi, bàn giao bài thi giữa Ban thư ký với Ban làm phách không đảm bảo quy định.

Sau 40 trì hoãn, có lúc định hủy công bố thông tin xác minh dấu hiệu bất thường trong điểm thi THPT quốc gia, lãnh đạo tỉnh Sơn La và tổ công tác của Bộ Giáo dục và Bộ Công an đã quyết định thông tin về sự việc. 

Cuộc họp diễn ra tại trụ sở Sở Giáo dục Sơn La (106 đường Thanh Niên, TP Sơn La). Chủ trì là ông Phạm Văn Thủy, Phó chủ tịch UBND tỉnh; bà Hoàng Thu Thủy, Phó trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Sơn La. Đại diện Bộ Giáo dục là Cục trưởng Quản lý chất lượng Mai Văn Trinh. 

Khoảng 20 cơ quan báo chí đưa thông tin về kết quả xác minh ở Sơn La. Ảnh: Dương Tâm