Đó là cơ hội dành cho những người chưa dư dả về tài chính có thể sở hữu một mái ấm, nhưng nếu không thân trọng và được tư vấn kỹ càng, bẫy lãi suất tín dụng và gánh nặng trả nợ có thể khiến người ta quá sức.

Hình ảnh quen thuộc trong bất kỳ một buổi giới thiệu dự án bất động sản nào gần đây là bên cạnh nhân viên của chủ đầu tư, của các sàn môi giới tư vấn thì các cán bộ tín dụng của ngân hàng đối tác cũng có mặt như một phần không thể thiếu. Nhiều người trong số họ còn hiểu và có thể tư vấn về từng tầng, từng căn hộ trong dự án như “người nhà”.

Mà thực ra đúng là người nhà, bởi sự gắn bó giữa chủ đầu tư với ngân hàng không chỉ ở cung vốn khi xây dựng dự án, bảo lãnh sản phẩm nhà ở hình thành trong tương lai mà còn giúp tạo ra sức cầu bằng các gói lãi suất được quảng cáo rất hấp dẫn. Từ vay mua nhà lãi suất 0% trong dăm bảy tháng đến 1 năm, thậm chí 0% lãi suất đến khi nhận nhà…

Thực tế, các chương trình ưu đãi lãi suất 0% không phải bây giờ mới xuất hiện. Tuy nhiên, trước đây gói lãi suất này chủ yếu được các nhà băng, công ty tài chính tung ra vào dịp lễ, tết, chủ yếu cho các mặt hàng tiêu dùng như điện thoại, máy tính bảng, lò vi sóng hay xe máy…, rất hiếm khi được xuất hiện với một dự án bất động sản.

Trong thời gian gần đây, các chương trình ưu đãi lãi suất này mới bắt đầu thực sự nở rộ khi hầu như dự án nào, kể cả cao cấp, trung cấp hay thấp cấp cũng áp dụng các chương trình này với mức hỗ trợ từ phía ngân hàng lên tới 70% giá trị của căn hộ. Từ thời điểm đặt cọc cho tới thời điểm nhận nhà, khách hàng sẽ không phải chịu bất cứ lãi suất nào, và toàn bộ sẽ do chủ đầu tư bỏ tiền bù lãi suất, sau thời hạn bù lãi suất người vay phải trả lãi theo mức của thị trường.

Không có khoản vay nào là miễn phí cho người vay như quảng cáo

Trong một lễ công bố dự án mới ra mắt thị trường cách đây chừng 10 ngày, đại diện chủ đầu tư một dự án mới mở bán tại Hoàng Liệt, Hà Nội cho biết, sau khi gói tín dụng 30.000 tỷ đồng kết thúc, nhằm hỗ trợ người mua nhà, nhiều chủ đầu tư đã cùng ngồi lại với các nhà băng để xây dựng các chương trình với ưu đãi hấp dẫn không kém gói ưu đãi của nhà nước? Theo vị đại diện này, mức lãi suất trên đã được tính toán rất kỹ càng, giảm không nhỏ gánh nặng mua nhà vào thời điểm này, trong bối cảnh hiện nay, đây có thể coi là cách tốt nhất để giúp người thu nhập trung bình có cơ hội tiếp cận với nhà ở.

Thế nhưng, cần lưu ý rằng không có khoản vay nào là miễn phí cho người vay như quảng cáo của các đơn vị cung ứng vốn. Trao đổi với Đầu tư Bất động sản, một chuyên gia bất động sản cho biết, việc hỗ trợ tín dụng 0% được quảng cáo mang lại nhiều giá trị, nhưng khách hàng cần hết sức cẩn trọng khi đặt bút ký, bởi nếu không xem kỹ hợp đồng trước khi vay sẽ dễ mắc “bẫy” lãi suất cao.

Cụ thể, tại dự án trên, do việc không phải ngân hàng hỗ trợ lãi vay mà chủ đầu tư phải bỏ tiền bù lãi suất, nên họ sẽ phải tăng giá bán sản phẩm. Tuy nhiên, để tạo ra tâm lý giá nhà vẫn rẻ, chủ đầu tư này phối hợp với các sàn tăng tiền chênh từ 50 - 100 triệu đồng lên thành 150 - 200 triệu đồng và vẽ vời thêm các tiện ích, vị trí đắc địa...

Thực tế, so với lúc dự án ban đầu trước đó (lúc gói 30.000 tỷ chưa dừng giải ngân), tiện ích gần như không thay đổi hơn là bao. Đồng thời, sàn môi giới cho người rao bán xôn xao trên mạng với giá chênh khá cao, nhằm kích thích khách hàng đặt bút ký hợp đồng.

Cũng theo vị chuyên gia này, mang tiếng lãi suất 0% có thể lên tới 18 - 24 tháng, nhưng nhiều dự án đã triển khai tới được nửa thời gian thi công dự kiến, vì vậy, thực tế người mua không được hưởng bao nhiêu. Chưa kể, sau đó lãi suất lại thả nổi theo thị trường là rất rủi ro, bởi lẽ không người nào có thể chịu lãi suất thả nổi khi mua nhà kéo dài tới 20 năm, thậm chí 30 năm.

“Việc ngân hàng cho phép tất toán không phạt lãi trả trước hạn sau năm thứ 4 hoặc thứ 5 thực tế không dễ, bởi lẽ, 5 năm là một thời gian khá dài, và những người chưa dư dả về tài chính phải hết sức cẩn trọng khi tính toán ra 5 năm đầu, khoản nợ gốc thực tế trả không được bao nhiêu”, vị chuyên gia này chia sẻ thêm.

Để tránh tạo rủi ro gánh nặng nợ vay, bên cạnh sự cẩn trọng của khách hàng, các chủ đầu tư và cán bộ tư vấn tín dụng của ngân hàng cũng cần tư vấn một cách minh bạch cho người mua nhà. Nhất là tư vấn về mức lãi và gốc phải trả sau khi thời hạn cho vay với lãi suất 0% kết thúc, để khách hàng có thể định lượng thu nhập và khả năng chi trả. Tránh tâm lý “sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi” có thể gây hệ lụy không tốt cho cả thị trường.