Thu thập thông tin để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Theo Bộ Công thương, thời gian gần đây, trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội xuất hiện nhiều thông tin liên quan đến sản phẩm kẹo rau củ Kera, đặc biệt là vấn đề về cung cấp thông tin và trách nhiệm của người có ảnh hưởng trong cung cấp thông tin về sản phẩm tới người tiêu dùng. 

Trước tình hình này, Ủy ban Cạnh tranh quốc gia đã vào cuộc và tiến hành các hoạt động kiểm tra, xác minh. Cụ thể, Ủy ban đã có văn bản đề nghị Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt cung cấp hồ sơ công bố sản phẩm, giấy tờ liên quan đến nguồn gốc, xuất xứ, chất lượng, hoạt động quảng cáo, truyền thông thông tin… về sản phẩm kẹo rau củ Kera.

Cùng với đó, Ủy ban cũng đã liên hệ Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, Sở Y tế Đắk Lắk để thu thập thông tin của vụ việc theo các quy định pháp luật để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. 

Bộ Công thương vào cuộc xác minh thông tin về kẹo rau củ Kera (Ảnh: Chụp màn hình).

“Trong trường hợp phát hiện hành vi vi phạm pháp luật, Ủy ban Cạnh tranh quốc gia sẽ phối hợp các đơn vị chức năng để xem xét xử lý nghiêm theo các quy định hiện hành”, đại diện Ủy ban Cạnh tranh quốc gia thông tin.

Qua đó, Bộ Công thương khuyến cáo, người tiêu dùng cần thận trọng trước những thông tin quảng cáo trên mạng xã hội, đặc biệt là những sản phẩm liên quan đến sức khỏe. Trước khi quyết định mua sản phẩm, người dân cần tìm hiểu kỹ thông tin về sản phẩm, nguồn gốc xuất xứ và các chứng nhận chất lượng.

Đặc biệt, khi phát hiện các hành vi quảng cáo, cung cấp thông tin sai sự thật, người tiêu dùng cần phản ánh ngay tới các cơ quan chức năng để được xử lý kịp thời.

Đối với tổ chức và cá nhân kinh doanh, việc cung cấp thông tin không chính xác, không đầy đủ không chỉ gây thiệt hại cho người tiêu dùng, ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức, cá nhân kinh doanh mà có thể bị xem xét và xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và pháp luật có liên quan.

KOL có thể bị xử phạt quảng cáo sai sự thật

Trước những lùm xùm liên quan đến vụ việc kẹo rau củ Kera, Luật sư Trương Văn Tuấn, Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết, việc mua nhầm sản phẩm kém chất lượng từ hoạt động quảng bá của KOL (Key Opinion Leader - người có sức ảnh hưởng đến công chúng), gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thì khi xảy ra sự cố, trách nhiệm không chỉ thuộc về nhà sản xuất mà cả những KOL đã tham gia quảng bá sản phẩm.

“Khi có kết luận của cơ quan chức năng có thẩm quyền thì tùy theo tính chất, mức độ của hành vi vi phạm, KOL có thể bị xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự và bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng nếu có thiệt hại thực tế xảy ra”, luật sư Trương Văn Tuấn chia sẻ.

Hoa hậu Thùy Tiên, Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs quảng cáo công dụng kẹo rau củ Kera trên livestream (Ảnh: Chụp màn hình).

Cụ thể, căn cứ vào khoản 5 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định có mức xử phạt như sau: “Phạt tiền từ 60 - 80 triệu đồng đối với hành vi quảng cáo không đúng sự thật hoặc gây sự nhầm lẫn cho khách hàng về sản phẩm, về chất lượng, số lượng, công dụng, giá cả, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, chủng loại, nguồn gốc xuất xứ…".

Riêng đối với hành vi quảng cáo mỹ phẩm có tác dụng như thuốc bị gây hiểu nhầm sản phẩm là thuốc sẽ phạt từ 30 - 40 triệu đồng theo khoản 4 Điều 51 Nghị định 38/2021/NĐ-CP và hành vi quảng cáo thực phẩm chức năng bị gây hiểu nhầm có tác dụng như thuốc để chữa bệnh sẽ phạt từ 20 - 30 triệu đồng theo điểm b khoản 4 Điều 52 Nghị định 38/2021/NĐ-CP.

Ngoài ra, người vi phạm còn phải có trách nhiệm khắc phục hậu quả bằng cách xóa bỏ, tháo gỡ, thu hồi sản phẩm, hàng hoá đã được quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội và phải buộc cải chính thông tin, xin lỗi đối với hành vi vi phạm của mình.

Về trách nhiệm hình sự, theo luật sư Trương Văn Tuấn, hành vi vi phạm của các KOL nếu thỏa mãn các yếu tố cấu thành tội phạm thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 197 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự 2017 về tội quảng cáo gian dối với các mức phạt tiền từ 10 triệu đến 100 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

"Nếu bị ảnh hưởng bởi sản phẩm quảng cáo sai sự thật, người tiêu dùng có thể kiện KOL ra tòa án dân sự để được bồi thường thiệt hại do sức khỏe, tính mạng bị xâm phạm theo Điều 590, Điều 591 hoặc thiệt hại do vi phạm quyền lợi của người tiêu dùng theo quy định tại Điều 608 Bộ Luật dân sự hiện hành nếu có chứng cứ chứng minh những thiệt hại của mình do KOL quảng cáo sản phẩm sai sự thật gây ra", luật sư Tuấn chia sẻ.