Hội thảo quốc tế với chủ đề “Cải thiện công tác đo lường phúc lợi trong bối cảnh thiếu dữ liệu tại các quốc gia đang phát triển nhằm xây dựng các chính sách dựa trên bằng chứng tốt hơn”.

Ngày 2/10, tại Hà Nội, Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp với Hiệp hội quốc tế về Nghiên cứu Thu nhập và Của cải (IARIW) cùng Nhóm Ngân hàng Thế giới (World Bank Group) tổ chức Hội thảo quốc tế với chủ đề “Cải thiện công tác đo lường phúc lợi trong bối cảnh thiếu dữ liệu tại các quốc gia đang phát triển nhằm xây dựng các chính sách dựa trên bằng chứng tốt hơn”.

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Trúc Lê, Hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế, Đại học quốc gia Hà Nội nhấn mạnh vai trò thiết yếu của dữ liệu trong hoạch định chính sách hiệu quả.

Các câu hỏi đề dẫn cho buổi hội thảo đã được PGS.TS Nguyễn Trúc Lê đặt ra, từ cách tăng cường đo lường nghèo đói và phúc lợi ở nơi dữ liệu hạn chế; vai trò và rủi ro của các công cụ mới như viễn thám, dữ liệu lớn (big data), ước lượng khu vực nhỏ; tích hợp bất bình đẳng trong hộ gia đình, dịch chuyển thế hệ, các khía cạnh phi tiền tệ như an ninh lương thực, thời gian, rủi ro khí hậu vào thước đo phúc lợi.

Cùng đó, một vấn đề lớn cũng cần thảo luận là nguyên nhân thiếu hụt dữ liệu ở các nước đang phát triển và giải pháp vượt rào cản thể chế, chính trị; cách đổi mới khung đo lường nghèo đói, bất bình đẳng trước biến đổi khí hậu, di cư cưỡng bức và rủi ro toàn cầu mới. 

Phát biểu tham luận tại Hội thảo, bà Haishan Fu, Trưởng bộ phận Thống kê của Nhóm Ngân hàng Thế giới - một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới về dữ liệu phát triển, nhấn mạnh vai trò then chốt của dữ liệu trong nghiên cứu và hoạch định chính sách. Trong hai thập kỷ qua, lượng dữ liệu phát triển đã tăng mạnh, nhưng thách thức lớn là chưa khai thác hết giá trị.

“Theo Báo cáo Phát triển Thế giới 2021 Data for Better Lives, dữ liệu chỉ thực sự có giá trị khi đáp ứng 12 đặc tính về độ bao phủ, chất lượng, khả năng truy cập, an toàn và đặc biệt là khả năng tích hợp giữa dữ liệu công và tư”.

Chuyên gia từ Nhóm Ngân hàng Thế giới cũng dẫn lại các ví dụ như việc Vanuatu sử dụng khảo sát qua điện thoại sau động đất để cứu trợ kịp thời; Bangladesh triển khai nền tảng GEMS hợp nhất dữ liệu giúp cải thiện hạ tầng nước sạch.

Ngược lại, dữ liệu lạc hậu hay phân mảnh đã làm suy giảm hiệu quả chính sách.

Bà Haishan Fu, Trưởng bộ phận Thống kê của Nhóm Ngân hàng Thế giới phát biểu.

Cùng đó, theo bà Haishan Fu, một yêu cầu mới đặt ra là dữ liệu phải “AI-ready”, vừa để AI hỗ trợ nâng cao chất lượng, vừa để dữ liệu sẵn sàng cho các ứng dụng trí tuệ nhân tạo.

Điều này cần có tiêu chuẩn thống nhất, hạ tầng số mạnh và nguyên tắc dữ liệu mở. Đồng thời, cần lấp đầy khoảng trống dữ liệu cơ bản về thu nhập, tài sản, kinh tế phi chính thức và kinh tế số thông qua đầu tư, đào tạo kỹ năng, cải thiện quản trị và tăng cường hợp tác quốc tế.

Vị chuyên gia từ WB Group cũng lưu ý GDP không đủ phản ánh đầy đủ phúc lợi xã hội và tính bền vững môi trường. Cộng đồng quốc tế đang thúc đẩy xây dựng bộ chỉ tiêu vượt ra ngoài GDP (Beyond GDP) để đo lường cân bằng hơn giữa tăng trưởng, phúc lợi con người và giới hạn của hành tinh.

Hội thảo là nền tảng quan trọng để các bên tăng cường đối thoại, chia sẻ kiến ​​thức và phát triển các giải pháp đo lường đói nghèo và phúc lợi trong bối cảnh thiếu dữ liệu.

Tại hội thảo, các diễn giả đã thảo luận các giải pháp và phương pháp tiên tiến để vượt qua thách thức về dữ liệu, bao gồm việc tích hợp dữ liệu và áp dụng các kỹ thuật phân tích từ những hệ thống phát triển hơn.

Các chuyên gia nhấn mạnh việc xây dựng các chính sách kinh tế, đặc biệt là các chính sách giảm nghèo và thúc đẩy thịnh vượng phụ thuộc rất lớn vào các phép đo lường đáng tin cậy. Khan hiếm dữ liệu, thiếu tính nhất quán, khó khăn trong giám sát mục tiêu toàn cầu là những thách thức mà nhiều quốc gia đang phải đối mặt.

Hội thảo quốc tế quy tụ các diễn giả đầu ngành.

Hội thảo quốc tế diễn ra trong hai ngày 2/10 - 3/10 với hơn 50 báo cáo nghiên cứu, tập trung vào các chủ đề như sai số đo lường trong thống kê, bất bình đẳng, nghèo đói, dịch chuyển xã hội, tác động của biến đổi khí hậu và phương pháp luận khảo sát.

Hội thảo vinh dự có sự tham gia của các diễn giả hàng đầu, trong đó Giáo sư Stephen Jenkins (LSE) chủ trì phiên thảo luận toàn thể quan trọng nhất về “Cải thiện Đo lường Phúc lợi”.

Các phiên thảo luận song song cũng được dẫn dắt bởi những tên tuổi hàng đầu như Giáo sư Haizheng Li từ Viện Công nghệ Georgia (Georgia Institute of Technology, Hoa Kỳ), cùng nhiều học giả khác đến từ Đại học Paris School of Economics, Đại học Copenhagen, Đại học Minnesota, và Đại học Manchester.

Trong các phiên toàn thể và song song, các học giả và nhà hoạch định chính sách đã trình bày nghiên cứu về đo lường phúc lợi, ước tính thu nhập, xu hướng dịch chuyển xã hội, tác động của biến đổi khí hậu, phương pháp khảo sát và phúc lợi hộ gia đình.

Các nghiên cứu tình huống từ Việt Nam, châu Phi, Trung Quốc và các nước đang phát triển được giới thiệu với các công cụ mới như dữ liệu viễn thám, ước lượng khu vực nhỏ, kỹ thuật bù chéo giữa các khảo sát.