Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) phát biểu tại tổ. Ảnh: Hà Tâm

Nền kinh tế đã khá vững vàng

Sáng 21/10, các đại biểu Quốc hội bắt đầu thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế, xã hội, ngân sách. Trước đó, báo cáo Quốc hội trong phiên khai mạc Kỳ họp thứ mười sáng 20/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, đến nay, kinh tế Việt Nam đã đủ sức chống chịu trước các cú sốc bên ngoài, duy trì tốc độ tăng trưởng thuộc nhóm cao hàng đầu thế giới.

Năm 2026, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 10% trở lên, GDP bình quân đầu người đạt 5.400 - 5.500 USD, CPI bình quân tăng khoảng 4,5%, năng suất lao động xã hội bình quân tăng khoảng 8%, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giảm khoảng 1 - 1,5%...

Để đạt mục tiêu này, giải pháp đầu tiên Chính phủ xác định là tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, kiểm soát nợ công, bội chi ngân sách trong giới hạn quy định.

Đồng thời, sẽ hoàn thiện hành lang pháp lý và phát triển đồng bộ các loại thị trường (tài chính, chứng khoán, vàng, khoa học công nghệ, lao động, bất động sản…). Triển khai hiệu quả thí điểm thị trường tài sản mã hóa; thúc đẩy hình thành thị trường dữ liệu...; đẩy mạnh xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM, Đà Nẵng và các khu thương mại tự do thế hệ mới tại một số địa phương.

Thảo luận tại tổ, đánh giá cao các kết quả tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội cả trong năm 2025 và giai đoạn 2021-2025, cho rằng nền kinh tế đã khá vững vàng, tăng trưởng GDP là điểm sáng đáng ghi nhận, nhiều đại biểu cũng thể hiện sự đồng tình với các giải pháp Thủ tướng đã báo cáo và lưu ý thêm một số vấn đề cần được quan tâm giải quyết.

Cần giải pháp căn cơ để chống thất thu thuế.

- Đại biểu Rơ Châm H′Phik (Gia Lai)

Đang có hai nguồn thất thu thuế lớn là bán hàng online và các hộ kinh doanh đang đóng thuế khoán. Hiện nay, các cá nhân bán hàng livestream trực tiếp hầu như không đăng ký kinh doanh, chúng ta không kiểm soát được chất lượng, không bảo vệ được người tiêu dùng và đang bị thất thu thuế rất lớn ở kênh này. Rất mong Chính phủ có giải pháp căn cơ để tăng thu thuế với các đối tượng này.

Ngoài ra, với các doanh nghiệp nhỏ, các hộ kinh doanh doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm, trước đây chúng ta chỉ thu thuế khoán 10-15 triệu đồng/năm, nhưng các hộ này thường khai doanh thu không chính xác, vì chủ yếu là thu tiền mặt, chuyển khoản rất ít. Vì vậy, cần siết chặt yêu cầu về giao dịch qua tài khoản ngân hàng để kiểm soát doanh thu và đánh thuế chính xác, đầy đủ.

Ghi nhận những thành quả đạt được, nổi bật là 2 năm liền (2024, 2025) đều đạt và vượt 15/15 chỉ tiêu chủ yếu, nhưng đại biểu Nguyễn Thị Yến (TP.HCM) vẫn còn băn khoăn về tính khả thi của chỉ tiêu tăng trưởng 2 con số trong năm 2026 và những năm tiếp theo. Bởi theo bà, quy mô của nền kinh tế hiện nay đã rất lớn, trong khi năng lực giải ngân đầu tư công còn hạn chế, việc đạt được chỉ tiêu như thế là thách thức rất lớn.

Nêu một số bất cập trong quá trình sắp xếp các đơn vị hành chính và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đại biểu Yến nhìn nhận, số lượng cán bộ, công chức ở tỉnh dôi dư rất nhiều, nhưng cấp xã lại thiếu cán bộ chuyên môn, nhất là phòng kinh tế. Việc bố trí cán bộ còn cơ học, chưa theo vị trí việc làm. Đề nghị mạnh dạn tăng cường cán bộ ở cấp tỉnh về cơ sở, nhưng đại biểu Yến cho rằng, “ở cơ sở, sẽ không có chức vụ tương đương cho các vị đó, ví dụ phó giám đốc sở về thì cũng không thể làm bí thư xã, vì chức vụ đó có người làm rồi”.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Hà Nội) nhận xét, các nhiệm vụ, giải pháp trong kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội năm 2026 cho thấy, hướng điều hành của Chính phủ đã thể hiện tầm nhìn chiến lược và có đột phá. “Xác định lấy khoa học công nghệ, chuyển đổi số, phát triển xanh làm trụ cột cho giai đoạn mới là bước tiến quan trọng”, đại biểu Lan nhận xét.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, đại biểu Tạ Đình Thi (Hà Nội) nói, ông rất ấn tượng với thông điệp được Thủ tướng nêu khi báo cáo Quốc hội về kế hoạch năm sau. Đó là “có cơ chế, chính sách đột phá để khai thác hiệu quả không gian biển, không gian vũ trụ, không gian ngầm, với tinh thần vươn ra biển lớn, tiến sâu vào lòng đất và bay cao lên vũ trụ”.

Theo đại biểu Thi, kinh tế biển có dư địa phát triển rất lớn, thời gian tới, cần quan tâm và có cơ chế chính sách thúc đẩy các ngành kinh tế biển, trong đó có năng lượng.

Cần giải pháp mạnh hơn

Về những vấn đề cần quan tâm thời gian tới, nhiều ý kiến thảo luận tổ bày tỏ sự tán thành với nội dung thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, trong đó nhấn mạnh ổn định kinh tế vĩ mô tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Theo đánh giá của cơ quan thẩm tra, thì lạm phát được kiểm soát, nhưng giá một số mặt hàng thiết yếu tăng cao, trực tiếp tác động đến đời sống người dân, đặc biệt nhóm thu nhập thấp. Điều hành tỷ giá gặp nhiều thách thức, thị trường trái phiếu doanh nghiệp chưa phục hồi, thị trường vàng diễn biến phức tạp, làm hạn chế khả năng huy động vốn trung và dài hạn.

“Thị trường bất động sản cần được đánh giá đúng thực chất, tín dụng vào lĩnh vực này đến cuối tháng 8/2025 tăng gần 19,7%, trong khi vốn cho sản xuất, kinh doanh vẫn gặp nhiều khó khăn; trong 21 ngành kinh tế, ngành xây dựng có tỷ lệ nợ xấu ở mức 11,33%”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi báo cáo Quốc hội trong phiên khai mạc Kỳ họp thứ mười.

Nhấn mạnh, những vấn đề cử tri đề cập rất nhiều, cần phải lưu ý trong thời gian tới, đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) nói, thị trường bất động sản và thị trường vàng hầu như không kiểm soát được, mặc dù thời gian qua có rất nhiều luật được ban hành (Luật Nhà ở, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Kinh doanh bất động sản…).

“Giá bất động sản tăng rất cao, đặc biệt là giá nhà chung cư ở khu trung tâm các thành phố lớn. Điều này tạo nên sự bất ổn trong xã hội, đặc biệt là liên quan đến vấn đề nhà ở cho những người có thu nhập trung bình và thấp”, ông Thành nhấn mạnh.

Vẫn theo ông Thành, tốc độ tăng phi mã của giá bất động sản không chỉ gây khó khăn cho người có thu nhập thấp, mà cho cả người thu nhập trung bình và thu nhập khá. “Có thể nói, như thế này thì khối công chức cũng không thể nào mua được nhà. Cần phải xem lại các quy định của các luật về lĩnh vực này”, ông Thành phát biểu.

Về thị trường vàng, đại biểu Thành cho rằng, dù cơ quan quản lý đã ban hành các thông tư hướng dẫn, “tuy nhiên chúng ta hoàn toàn không kiểm soát được và những cái gọi là kiểm soát lại tạo nên những điểm nghẽn cho quản lý và kinh doanh”.

Vị đại biểu Thái Nguyên nêu thực tế, rất nhiều người nói đi mua một cái nhẫn cưới cũng không thể mua nổi. “Như thế là sao, chỉ khi nào khối lượng mua bán lớn, ta mới kiểm soát thôi chứ. Còn những cái thông dụng, vàng nhẫn, vàng trang sức bình thường của người dân thì phải là một hoạt động kinh tế bình thường”, ông Thành phân tích.

Nhấn mạnh, thị trường bất động sản, đặc biệt là thị trường vàng, là hàn thử biểu của nền kinh tế, đại biểu Thành đề nghị, Chính phủ có những biện pháp mạnh mẽ để kiểm soát, làm cho hoạt động của thị trường vàng thực sự lành mạnh.

Ở tổ thảo luận TP.HCM, đại biểu Trần Hoàng Ngân cũng bày tỏ lo lắng về những biến động bất thường trên thị trường vàng, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đại biểu Nguyễn Quang Huân (TP.HCM) cho rằng, Việt Nam cần nghiên cứu sâu hơn về kinh tế học hành vi để phù hợp với tình hình thực tế hiện nay.

Ông Huân dẫn chứng, vàng và USD trong dân còn rất nhiều, nếu huy động được thì có thể còn nhiều hơn số tiền vay ODA. Tuy nhiên, việc này không nằm trong kinh tế học truyền thống.

Ông Huân cho rằng, ô nhiễm môi trường đang kìm hãm phát triển kinh tế. Dù các con số báo cáo lạm phát hàng năm dưới 4%, nhưng thực tế, đời sống người dân lại cảm thấy khó khăn hơn. Vì vậy, vị đại biểu TP.HCM đề nghị, đánh giá chính xác về vấn đề này để có giải pháp đảm bảo cuộc sống người dân.

Theo nghị trình, cả ngày 29/10, Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường về đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, dự kiến kế hoạch năm 2026, cũng như kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025: phát triển kinh tế - xã hội, cơ cấu lại nền kinh tế.