Đây là vấn đề nóng trong bối cảnh Việt Nam đang mở cửa với thế giới và việc gặp gỡ, trao đổi ngày càng đơn giản hóa.

Ông Đinh Nam Hải, Giám đốc Công ty Viva Business Consulting.

“Phần lớn các doanh nghiệp luôn quan tâm đến các khoản đầu tư vào nhà máy, dây chuyền sản xuất tiên tiến ở các nước phát triển để kịp thời nắm bắt cơ hội kinh doanh. Nhưng đôi khi họ quên mất “tốc độ” tiếp cận, trong đó có thời gian xin visa có thể sẽ tước mất phần lớn các cơ hội đó”, ông Hải trao đổi.

Lý giải cho lý do có phần kỳ lạ này, ông Hải cho biết, hầu hết các Công ty toàn cầu đều thiết lập các văn phòng ở các thị trường phát triển trong khu vực (ví dụ như châu Á có Nhật, HongKong v.v – các thị trường với các chính sách an ninh gắt gao). Đó là nơi họ sẽ mời các đối tác khác trong khu vực đến tham quan “nhà mẫu”, tham dự sự kiện thân mật và trao đổi kinh doanh. Chuyến công tác sẽ dễ dàng trong điều kiện thời gian sắp xếp trước và cố định 1 địa điểm, nhưng nếu đó là 1 lịch trình gồm nhiều nước và lịch trình thay đổi vì thời tiết điều gì sẽ xảy ra ? Ông Hải đặt vấn đề và chia sẻ các tình huống mà khách hàng đã từng gặp phải:

A là Công ty ở Hải Phòng, là đại lý độc quyền của các đối tác Thái Lan, Singapore và Trung Quốc tại việt Nam. Anh chia sẻ, thời buổi 4.0 khi doanh nghiệp đã có đối tác, hoạt động kinh doanh thông thường việc ký hợp đồng, đặt đơn hàng đã thuận tiện hơn rất nhiều nhưng khi đơn hàng có các sự cố đột xuất từ phía nước ngoài, cần đi công tác ngay để tìm phương án xử lý, thương thảo.

Thiệt hại từ hợp đồng hiện tại, chậm trễ giao hàng cho đối tác Việt Nam khiến doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn, thiệt hại nhiều về kinh tế.  Họ gặp rắc rối với khách hàng ở nước ngoài và Công ty cần trực tiếp cử người sang Trung Quốc để giải quyết sự cố, tuy nhiên thời gian xin visa vào quốc gia cần ít nhất là 15 ngày. Không thể đáp ứng  yêu cầu của khách hàng khiến doanh nghiệp A buộc phải chấp nhận từ bỏ một đối tác lớn.

.

Trường hợp khác là chủ doanh nghiệp B tại TP. Hồ Chí Minh, theo dự kiến ông sẽ phải làm việc với đối tác có các công ty con, nhà máy đặt tại Nhật Bản, Trung Quốc và Singapore. Việc xin visa vào Trung Quốc và Singapore diễn ra tốt đẹp, suôn sẻ nhưng đến Nhật Bản lại phát sinh việc bổ sung hồ sơ theo yêu cầu của cơ quan ngoại giao. Mặc dù bổ sung kịp thời, giải trình để xin hỗ trợ cấp visa sớm nhưng cơ quan ngoại giao Nhật Bản có các nguyên tắc không thay đổi, chỉ ưu tiên xử lý sớm cho các mục đích nhân đạo, do đó chuyến đi vẫn phải diễn ra mà không đạt được các kết quả như mong đợi. Những vấn đề phát sinh trong kinh doanh cần có sự linh động và di chuyển tự do là thực sự cần thiết cho sự phát triển của các doanh nghiệp kinh doanh quốc tế. Cuối cùng chủ doanh nghiệp này không làm kịp visa đi Nhật Bản nên đành từ chối khéo.

Trên thực tế, ngay cả khi việc xin visa hoàn tất, vẫn có những giới hạn nhất định đối với hình thức công tác, điển hình là việc lưu trú, thông thường chỉ giới hạn mỗi lần nhập cảnh, thời gian lưu trú trong vòng từ 15 đến 30 ngày, nếu muốn ở thêm, chủ doanh nghiệp phải tiến hành gia hạn rất mất thời gian.

Theo ông Hải, chưa bao giờ thời gian cấp visa và thời gian lưu trú cho loại hình này lại là yếu tố có thể gây bất lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam như vậy. Cần nhìn rộng ra bức tranh toàn cầu khiến nhu cầu đi lại đơn giản trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

Tính đến thời điểm hiện tại Việt Nam đã ký 12 hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương, đặc biệt là EVFTA, VKFTA, TPP, RCEP… Các hiệp định này đang mở ra nhiều cơ hội cho Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn và mở rộng quan hệ thương mại tự do với 55 đối tác toàn cầu, trong đó có các đối tác thuộc nhóm G7 và 15 đối tác thuộc nhóm G20.

Bên cạnh đó, Hoa Kỳ thành lập “Bộ tứ kim cương” hay nhóm QUAD, bao gồm Mỹ, Australia, Nhật Bản, Ấn Độ và mời thêm 3 quốc gia khác là Việt Nam, Hàn Quốc và New Zealand cùng tham gia nhằm xây dựng “mạng lưới kinh tế thịnh vượng”, tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, giúp Việt Nam tham gia phân công quốc tế và phát huy lợi thế so sánh.

Để giải quyết sự bất tiện này, một hình thức đang được nhiều chủ doanh nghiệp, các doanh nhân  trong khu vực áp dụng là sử dụng thẻ APEC. Đây là tấm thẻ cho phép các doanh nhân có thể đi công tác tự do trong 19 nước thành viên không cần visa, không giới hạn nhập cảnh và thời gian lưu trú kéo dài gấp 6 lần hình thức (visa) thông thường.

Ngoài ra, một ưu điểm nữa mà khá nhiều doanh nghiệp quan tâm là việc sở hữu thẻ APEC giúp việc thẩm định doanh nghiệp sau thời gian gặp mặt diễn ra suôn sẻ hơn (việc sở hữu thẻ giúp các doanh nhân tự khẳng định và hiểu về mức độ tín nhiệm của đối tác).

Giải thích về điều này, ông Hải cho rằng, điều kiện bắt buộc để chủ doanh nghiệp có thể làm thẻ APEC khá khắt khe, trong đó có yêu cầu là tổng doanh thu hằng năm phải từ 10 tỷ đồng trở lên, đáp ứng các quy định về chính sách luật pháp cũng như đóng thuế, tuân thủ tốt các quy định tronh kinh doanh. Chính vì thế chủ doanh nghiệp sở hữu thẻ được đây được xem là một kênh tham chiếu có giá trị cho các đối tác bắt đầu tiến vào bàn đàm phán về năng lực và độ tín nhiệm trong kinh doanh.

Ngày càng nhiều doanh nghiệp trong khu vực đang tận dụng thẻ APEC như một tấm vé di chuyển tự do và chứng nhận về sự uy tín, chỉ dấu về sự tín nhiệm của Công ty để tiết kiệm thời gian làm thủ tục cũng như thẩm định của khách hàng.

“Giống như doanh nhân từ nhiều quốc gia khác, đã đến lúc thời gian làm visa cũng là lợi thế cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam”, ông Hải nói.