Tối ưu hóa việc sử dụng nước biển

Dẫn chúng tôi đi thực tế Dự án Nuôi tôm an toàn sinh học tại huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh trong những ngày “biển vắng”, khi sự cố ô nhiễm nước biển khiến thủy sản chết hàng loạt đang “nóng”, ông Lê Văn Thiệu, Giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng Tiến Đạt cho biết, nỗi lo đang bao trùm giới đầu tư nuôi tôm thẻ tại Hà Tĩnh bởi ô nhiễm nước biển có thể “thổi bay” những khoản đầu tư hàng chục tỷ đồng trong tích tắc.

Song trái ngược với nỗi lo chung, ông Thiệu tự tin, hứng khởi cho biết, 16 ao tôm thẻ chân trắng gần 1 tháng tuổi thuộc Dự án Nuôi tôm an toàn sinh học do Công ty cổ phần Xây dựng Tiến Đạt và Công ty TNHH Đầu tư thủy sản Nam Miền Trung (tỉnh Bình Thuận) hợp tác đầu tư đang sinh trưởng rất tốt, triển vọng vụ tôm đầu tay sẽ thắng lớn.

Các ao nuôi tôm theo mô hình an toàn sinh học tại Hà Tĩnh vẫn sinh trưởng tốt bất chấp nỗi lo nước biển ô nhiễm.

Dự án nuôi tôm an toàn sinh học nói trên được đầu tư với quy mô 10 ha, có tổng mức đầu tư khoảng 30 tỷ đồng. Hạng mục chính của Dự án là 16 ao nuôi tôm, dung tích 2.000 m3/ao, được xây dựng hiện đại theo mô hình nuôi tôm trên cát, đáy ao phủ bạt. Hệ thống cấp nước biển sạch, hệ thống dẫn thoát nước thải đưa đi xử lý, hệ thống cung cấp khí oxy, quạt nước và quan trắc môi trường nuôi, quan trắc dịch bệnh được đầu tư đồng bộ.

Trước khi thả nuôi, tôm giống trải qua quy trình tầm soát dịch bệnh và được nuôi “gièo” tại hệ thống 16 bể gièo, mỗi bể 150 m3. Các bể gièo được kiểm soát tuyệt đối các chỉ tiêu môi trường để thuần dưỡng tôm giống khỏe lại sau quá trình vận chuyển, đồng thời giúp tôm giống làm quen với môi trường nước vùng nuôi và bổ sung chất dinh dưỡng nâng cao sức đề kháng, đảm bảo chất lượng tôm giống tốt nhất.

Điểm tạo ra khác biệt của mô hình nuôi tôm an toàn sinh học này là khắc phục được tình trạng lệ thuộc hoàn toàn vào nguồn nước biển. Thay vì thường xuyên phải lấy nguồn nước biển cho mỗi vụ nuôi, mô hình này chỉ cần lấy nước biển 1 lần/năm. Nước biển được lấy vào 2 ao lắng, xử lý sinh học và cấp cho hệ thống ao nuôi. Song song đó, nước thải từ các ao nuôi được thu hồi qua hệ thống tự chảy dẫn về hệ thống ao xử lý nước thải. Nước thải sẽ được xử lý qua hệ thống ao thẩm thấu, lắng lọc, ao nuôi cá rô phi và xử lý vi sinh đạt chuẩn rồi được bơm tuần hoàn liên tục tới ao trữ trước khi bơm cấp lại ao nuôi tôm.

Điểm ưu việt của mô hình này là tối ưu hóa việc sử dụng nước biển để tiết kiệm và không thải nước ra môi trường sau mỗi vụ nuôi. Hơn nữa, quá trình xử lý nước thải tại dự án này hoàn toàn theo phương pháp sinh học, không can thiệp bằng hóa chất, giúp giảm thiểu tác động ô nhiễm, làm xấu môi trường nuôi và tăng tính bền vững. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro trong bối cảnh môi trường nước biển ô nhiễm và khó kiểm soát như hiện nay.

Lãnh đạo Công ty TNHH Đầu tư thủy sản Nam Miền Trung cho biết thêm, ngoài dự án nuôi tôm an toàn sinh học hợp tác với Công ty cổ phần Xây dựng Tiến Đạt bước đầu được vận hành khá thuận lợi nói trên, Công ty đang mạnh tay đầu tư mở rộng chuỗi liên kết nuôi tôm thương phẩm an toàn sinh học. “Chúng tôi đang liên kết với các đối tác lớn tại tỉnh Hà Tĩnh đầu tư 6 khu nuôi, với tổng diện tích nuôi tôm an toàn sinh học trên 60 ha. Các dự án tiến triển nhanh, tiến độ được đảm bảo và sẽ sớm đi vào hoạt động trong thời gian tới đây”, lãnh đạo Công ty TNHH Đầu tư thủy sản Nam Miền Trung cho biết.

Dư địa phát triển lớn

Lý giải động thái đầu tư chuỗi liên kết nuôi tôm thương phẩm an toàn sinh học, ông Nguyễn Hoàng Anh, Tổng giám đốc Công ty TNHH Đầu tư thủy sản Nam Miền Trung cho biết, qua hoạt động đầu tư này, Công ty muốn trình diễn, quảng bá nhân rộng mô hình nuôi tôm tiến tiến, phù hợp với điều kiện tại Việt Nam tới người nông dân và giới doanh nghiệp nuôi tôm thương phẩm.

“Chúng ta cần thay đổi tư duy để ngành nuôi tôm hướng tới những giá trị bền vững hơn, kiểm soát tốt hơn môi trường nuôi tôm, giảm thiểu rủi ro và thiệt hại kinh tế để ngành tôm phát triển. Chúng tôi không đặt nặng mục tiêu lợi nhuận khi thực hiện các dự án này”, ông Hoàng Anh nói.

Công ty TNHH Đầu tư thủy sản Nam Miền Trung có thế mạnh trong lĩnh vực tôm giống. Cùng với 2 doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài khác, Công ty luôn đứng vững trong top 3 doanh nghiệp tôm giống hàng đầu Việt . Mô hình nuôi tôm an toàn sinh học được những kỹ sư hàng đầu của Công ty tổng kết, tích hợp từ những ưu điểm đã được thực tế kiểm nghiệm tại các mô hình nuôi tôm an toàn sinh học tiên tiến tại Thái Lan và Indonesia.

Ông Hoàng Anh cho biết thêm, mô hình này có nhiều ưu điểm và khắc phục được nhiều hạn chế trong khâu nuôi trồng hiện nay, như tiết kiệm tài nguyên nước, chủ động nguồn nước biển trong sản xuất, đảm bảo vệ sinh môi trường trong sản xuất. Đặc biệt, mô hình này đảm bảo an toàn sinh học, phù hợp với điều kiện sản xuất tôm thương phẩm, đáp ứng tốt các tiêu chuẩn xuất khẩu thủy sản hiện hành, thông qua việc kiểm soát sử dụng kháng sinh, không chất cấm trong nuôi trồng thủy sản. Mô hình này cũng không cần sử dụng hóa chất xử lý ao sau mỗi vụ nuôi, nên rất thân thiện với môi trường.

Theo số liệu của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Tĩnh, địa phương này có khoảng 2.160 ha nuôi tôm, trong đó diện tích nuôi tôm thâm canh, công nghệ cao mới là 820 ha. Tỉnh cũng đang khuyến khích chuyển đổi mô hình nuôi tôm theo xu hướng nuôi thâm canh, công nghệ cao, chuyển đổi từ nuôi quảng canh, bán thâm canh sang thâm canh.

Cơ quan này cũng đưa ra khuyến cáo quản lý tốt môi trường vùng nuôi, ứng dụng những quy trình nuôi tiên tiến, sử dụng nguồn giống đảm bảo chất lượng, ứng dụng chế phẩm vi sinh... để hạn chế dịch bệnh, giảm giá thành sản xuất, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường. Hiện nay, tỉnh Hà Tĩnh đang triển khai quy hoạch nuôi tôm trên cát giai đoạn năm 2016 - 2020 và định hướng đến năm 2025. Đây chính là cơ sở để đầu tư nuôi tôm công nghệ cao, an toàn sinh học phát triển mạnh mẽ.

Theo đánh giá của ông Lê Văn Thiệu, suất đầu tư cho mô hình nuôi tôm an toàn sinh học mà Công ty cổ phần Xây dựng Tiến Đạt đang thực hiện là khoảng 3 tỷ đồng/ha. So với mức đầu tư cho nuôi tôm công nghệ cao hiện nay (có mô hình lên tới 7 tỷ đồng/ha), suất đầu tư của mô hình này rất hấp dẫn và có dư địa nhân rộng mạnh mẽ trong thời gian tới, nhất là trong bối cảnh ngành nuôi tôm tỉnh Hà Tĩnh đang có sự chuyển dịch theo hướng phát triển bền vững, hiệu quả.