Ông Bùi Quang Hưng, Phó cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) tại Hội thảo sáng 19/6.

Sáng 19/6 tại Hà Nội, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) phối hợp cùng Cục Xuất nhập khẩu, Công ty Super Cargo Service và Công ty Cargotrans (Mỹ) tổ chức hội thảo “Giải pháp logistics cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu đối mặt thuế quan Mỹ - Thách thức và cơ hội”.

Giữa bối cảnh môi trường thương mại toàn cầu liên tục biến động, đặc biệt là các chính sách thuế quan từ thị trường xuất khẩu chủ lực như Mỹ, doanh nghiệp Việt Nam đang đối diện với những áp lực ngày càng gia tăng, nhất là về logistics.

Ông Bùi Quang Hưng, Phó cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại nhấn mạnh: "Logistics đóng vai trò then chốt trong việc giảm thiểu chi phí và hạn chế tác động của thuế quan, nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng và mở rộng cơ hội thâm nhập thị trường. Logistics không chỉ là yếu tố kỹ thuật, mà là năng lực cốt lõi để doanh nghiệp Việt duy trì lợi thế cạnh tranh trên thị trường Mỹ".

Tăng trưởng của ngành logistics được thúc đẩy nhờ hoạt động xuất nhập khẩu mạnh mẽ của Việt Nam. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước hết tháng 5/2025 đạt trên 355 tỷ USD, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó xuất khẩu đạt trên 180 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm trước. Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, đạt 57,2 tỷ USD.

Năm 2025 đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ của ngành logistics Việt Nam khi tận dụng hiệu quả cơ hội từ làn sóng chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu, nhưng đồng thời cũng đối mặt với những thách thức không nhỏ từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ.

Chính vì vậy, việc kết nối giữa doanh nghiệp logistics và các nhà sản xuất, xuất khẩu được coi là yếu tố sống còn để duy trì chuỗi cung ứng thông suốt.

Các ngành logistics, công nghiệp xanh và công nghệ cao đang thu hút sự quan tâm lớn từ các nhà đầu tư từ Mỹ, Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc và các quốc gia khác. Xu hướng này mở ra cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam hợp tác với các đối tác quốc tế, tận dụng công nghệ và nguồn vốn đề nâng cấp hạ tầng logistics, từ kho bãi thông minh đến vận tải đa phương thức.

Theo ông Hưng, Bộ Công thương đang hỗ trợ các hiệp hội ngành hàng và địa phương phát triển dịch vụ logistics, mở rộng mạng lưới và kết nối các nhà cung ứng dịch vụ trong và ngoài nước, góp phần tạo cầu nối giữa doanh nghiệp Việt Nam và các đối tác nước ngoài.

Ngành logistics Việt Nam trị giá khoảng 42 tỷ USD, tăng trưởng 14-16% mỗi năm. Tuy nhiên, khi thuế làm giảm khối lượng hàng hóa, chi phí logistics leo thang, chi phí vận chuyển container tới bờ Tây của Mỹ tăng từ 1.850 USD lên 2.950 USD; Cước đến bờ Đông tăng từ hơn 2.000 USD lên gần 5.000 USD/container. Phí lưu kho tại cảng Los Angeles có thể lên tới 500 USD/ngày/container. 

Thực tế này không chỉ là thách thức, mà còn là động lực để Việt Nam có những bước chuẩn bị kỹ càng trong lĩnh vực logistics để chủ động đón làn sóng dịch chuyển từ Trung Quốc sang Asean.

Đại diện Công ty Cargotrans (Mỹ) cho biết: "Chính sách thương mại Mỹ đang chuyển từ tự do sang công bằng. Doanh nghiệp Việt phải thích nghi nhanh để không bị tụt lại. Một trong những rào cản lớn là Mục 301 của Đạo luật Thương mại 1974, cho phép áp thuế với hàng hóa từ các quốc gia bị xem là có hành vi thương mại không công bằng".

Doanh nghiệp xuất khẩu được cho đang đối mặt với ba rủi ro lớn: chi phí logistics cao, hồ sơ dễ sai sót dẫn đến phạt, và tiêu chuẩn khắt khe từ cơ quan hải quan Mỹ.

Dự báo những tác động từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ  đối với sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam vào thị trường Mỹ, dòng vốn FDI vào Việt Nam..., ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu chỉ ra loạt thách thức đối với lĩnh vực logistics trong bối cảnh mới.

Đó là nhu cầu logistics có thể giảm do xuất khẩu giảm; chi phí dịch vụ logistics gia tăng; thị trường bất ổn, khó đoán có thể gây khó khăn cho kế hoạch đầu tư lâu dài của các doanh nghiệp; giảm thu hút FDI ảnh hưởng đến hình thành chuỗi cung ứng giá trị cao; thách thức cạnh tranh từ các quốc gia có mô hình sản xuất tương đồng...

Về các giải pháp ứng phó của Việt Nam, ông Trần Thanh Hải cho rằng, trong ngắn hạn, cùng với việc đàm phán song phương với Mỹ cần chủ động điều chỉnh chính sách kinh tế nhằm thích ứng với bối cảnh mới; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, nâng cấp hạ tầng, tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế; tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp về các vấn đề như tín dụng, bảo lãnh vay, cập nhật thông tin thị trường, xúc tiến thương mại...

Về dài hạn, cần tiếp tục đàm phán, ký kết các FTA nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu; tăng tỷ lệ nội địa hóa, nâng cao giá trị nội địa, hướng tới chuỗi cung ứng bền vững; cải cách thể chế, minh bạch hóa hoạt động thương mại, đầu tư; tạo môi trường nuôi dưỡng doanh nghiệp, hình thành doanh nghiệp tiên phong...

Trong bối cảnh thương mại quốc tế cạnh tranh gay gắt, việc đầu tư cho logistics hiện đại không chỉ là giải pháp ngắn hạn mà còn là chiến lược dài hơi, buộc các doanh nghiệp phải nghiên cứu để có chiến lược bài bản cho hoạt động thương mại bền vững.