Tính đến nay, các tỉnh miền Trung đã nhận được tổng cộng 6 tấn hóa chất khử khuẩn Cloramin B, 150.000 viên khử khuẩn nước Aquatabs và 3.000 túi thuốc gia đình thiết yếu, với tổng giá trị trên 2 tỷ đồng.

Theo các chuyên gia y tế, ngập lụt kéo dài, điều kiện vệ sinh suy giảm tạo môi trường thuận lợi cho nhiều mầm bệnh phát triển.

Trong các ngày 18/11 và 21/11, Bộ Y tế đã ban hành hai công điện quan trọng, yêu cầu các Sở Y tế chủ động phòng, tránh và ứng phó mưa lũ, đặc biệt tại Khánh Hòa, Đắk Lắk và Gia Lai, tổ chức trực chuyên môn và trực cấp cứu 24/24, sẵn sàng thu dung, cấp cứu nạn nhân, phối hợp với lực lượng địa phương tiếp cận các khu dân cư bị ngập sâu và chia cắt, đồng thời bảo đảm an toàn tuyệt đối cho nhân viên y tế.

Bộ cũng chỉ đạo triển khai ngay công tác vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh sau lũ rút, hướng dẫn người dân xử lý nước sinh hoạt và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, tránh nguy cơ bùng phát dịch bệnh.

Bộ này cũng đề nghị các Sở Y tế tiếp tục rà soát, báo cáo tình hình thiệt hại, nhu cầu và đề xuất hỗ trợ gửi về Bộ để tổng hợp, báo cáo cơ quan có thẩm quyền.

Đồng thời, Bộ Y tế đã tham gia hưởng ứng lời kêu gọi của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, vận động toàn dân ủng hộ đồng bào miền Trung và Tây Nguyên khắc phục hậu quả mưa lũ, đồng thời tiếp tục nỗ lực huy động thêm nguồn lực để hỗ trợ các tỉnh trong những ngày tới.

Theo các chuyên gia y tế, ngập lụt kéo dài, điều kiện vệ sinh suy giảm tạo môi trường thuận lợi cho nhiều mầm bệnh phát triển và lây lan qua nhiều con đường khác nhau như đường tiêu hóa, hô hấp, da, vết thương hở và qua côn trùng trung gian truyền bệnh.

Một trong những đường lây bệnh phổ biến nhất là qua đường ăn uống. Mưa lũ khiến hoa màu, nguồn nước sinh hoạt, thực phẩm bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Nếu ăn phải thức ăn chưa được nấu chín kỹ, sử dụng nước không đảm bảo vệ sinh, người dân có thể nhiễm các bệnh như tả, thương hàn, E.coli, shigella, viêm gan A hay rota virus.

Các bệnh này thường biểu hiện với triệu chứng tiêu chảy cấp, nôn mửa, mất nước nghiêm trọng và rối loạn điện giải. Trường hợp nặng có thể dẫn đến trụy tim, suy gan, viêm phổi, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Bên cạnh đó, mưa bão còn tạo điều kiện cho côn trùng như ruồi, muỗi phát triển mạnh, trở thành trung gian truyền nhiều bệnh nguy hiểm. Ruồi có thể mang mầm bệnh tả, thương hàn, giun sán, đau mắt đỏ... khi tiếp xúc với thực phẩm hoặc cơ thể người.

Trong khi đó, muỗi là thủ phạm gây ra các bệnh như sốt xuất huyết, sốt rét, viêm não Nhật Bản, sốt vàng, zika hay chikungunya. Trong đó, sốt xuất huyết dễ trở nặng vào giai đoạn từ ngày thứ tư đến ngày thứ bảy với các biến chứng khó lường như cô đặc máu, sốc, suy đa tạng và có thể tử vong nếu không được can thiệp y tế kịp thời.

Một con đường lây bệnh khác thường bị bỏ qua là qua da và các vết thương hở. Nước lũ chứa nhiều loại vi khuẩn nguy hiểm như vi khuẩn uốn ván, xoắn khuẩn leptospira, tụ cầu vàng hay các loại vi khuẩn "ăn thịt người" như Burkholderia pseudomallei, Vibrio vulnificus. Những vi khuẩn này có thể xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết xây xước khi người dân lội nước, dọn dẹp nhà cửa hoặc tham gia cứu hộ.

Trong đợt bão Yagi năm 2024, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương từng tiếp nhận một ca bệnh uốn ván nguy kịch ở một người đàn ông 52 tuổi do vết thương từ gạch rơi vào chân trong lúc gia cố đường đê chống lũ.

Không chỉ vậy, tiếp xúc lâu với nước bẩn, bùn đất mà không có điều kiện vệ sinh sạch sẽ cũng khiến người dân dễ mắc các bệnh ngoài da như nấm, ghẻ, viêm da mủ. Gần đây, Bệnh viện Da liễu Trung ương ghi nhận nhiều trường hợp viêm da nhiễm trùng nặng, trong đó có bệnh nhân bị chảy dịch và xuất huyết ở chân do lội nước mưa nhiều ngày.

Không khí lạnh, độ ẩm cao và việc phải thường xuyên mặc quần áo ẩm ướt cũng làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến người dân dễ mắc các bệnh đường hô hấp như cúm, viêm họng, viêm phổi, do các loại virus như cúm mùa, RSV, rhinovirus gây ra. Đặc biệt, trong các khu vực sơ tán hoặc chỗ trú bão, nơi sinh hoạt đông người, ẩm thấp, mầm bệnh rất dễ phát tán.

Cúm có thể gây biến chứng viêm phổi, nhiễm trùng máu, viêm màng não, đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh nền. Phế cầu khuẩn và não mô cầu khuẩn, vốn thường trú ở vùng mũi họng cũng có thể tấn công vào máu hoặc hệ thần kinh khi cơ thể bị suy yếu, gây viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết.

Trước những nguy cơ bệnh tật ngày càng gia tăng trong mùa mưa bão, người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh. Việc đảm bảo nguyên tắc "ăn chín - uống sôi", rửa tay thường xuyên với xà phòng, xử lý rác thải và nguồn nước đúng cách là điều hết sức quan trọng.

Hạn chế lội nước bẩn, nếu buộc phải tiếp xúc cần rửa sạch tay chân và lau khô ngay sau đó. Người dân nên ngủ màn kể cả vào ban ngày, dọn dẹp môi trường xung quanh, tiêu diệt nơi sinh sản của muỗi như chai lọ, vật dụng đọng nước.

Ngoài các biện pháp vệ sinh, chủ động tiêm vắc-xin là cách hiệu quả để phòng ngừa nhiều bệnh nguy hiểm trong mùa mưa bão. Hiện nay đã có vắc-xin phòng các bệnh như cúm, tả, thương hàn, viêm gan A, phế cầu, não mô cầu, uốn ván, sốt xuất huyết.

Cụ thể, vắc-xin cúm được khuyến cáo tiêm hàng năm, trẻ dưới 9 tuổi tiêm 2 mũi, từ 9 tuổi trở lên tiêm một mũi. Vắc-xin tả và thương hàn có thể tiêm từ 2 tuổi trở lên. Vắc-xin rota dùng cho trẻ sơ sinh từ 6 tuần tuổi và cần hoàn thành trước 32 tuần tuổi.

Vắc-xin viêm gan A có thể tiêm đơn hoặc phối hợp với viêm gan B cho cả trẻ em và người lớn. Vắc-xin uốn ván cần tiêm nhắc lại mỗi 10 năm; trong trường hợp có vết thương hở, nếu đã tiêm đủ trước đó, chỉ cần tiêm một mũi nhắc mà không cần dùng huyết thanh kháng độc.

Vắc-xin sốt xuất huyết hiện có thể tiêm cho người từ 4 tuổi trở lên, gồm 2 mũi cách nhau 3 tháng. Các loại vắc-xin phế cầu và não mô cầu có thể tiêm từ 6 tuần tuổi và áp dụng cho cả người lớn, giúp phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng liên quan đến viêm màng não, viêm phổi hoặc nhiễm khuẩn huyết.

Việc chủ động tiêm phòng theo hướng dẫn của bác sỹ, kết hợp với giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường sống sẽ giúp người dân giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh trong mùa mưa bão, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng một cách hiệu quả nhất.