Người bệnh khi thấy bất thường về bệnh cần đến cơ sở y tế để điều trị kịp thời

Quá tải, sai lầm điều trị

Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), tính đến ngày 15/7, toàn Thành phố đã ghi nhận 15.546 ca mắc sốt xuất huyết, tăng 157,9% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng số ca tử vong đã lên tới 10 trường hợp tại TP.HCM. Trên toàn quốc, tính đến ngày 8/7, cả nước đã ghi nhận hơn 32.000 ca mắc, trong đó khu vực phía Nam chiếm tới 70% tổng số ca.

Tình hình dịch sốt xuất huyết tại khu vực phường Bình Trưng và phường An Khánh (trước đây thuộc TP. Thủ Đức) đang diễn biến phức tạp. Trước thực trạng số ca bệnh gia tăng nhanh chóng trong 3 tuần qua, đặc biệt tại hai cơ sở y tế tư nhân là Bệnh viện Đa khoa Vạn Phúc 2 và Bệnh viện Đa khoa An Phú, Sở Y tế TP.HCM đã cử đoàn công tác đến kiểm tra và hỗ trợ chuyên môn nhằm nâng cao khả năng nhận diện sớm bệnh sốt xuất huyết ngay từ giai đoạn khám ban đầu.

Hiện nay, cả hai bệnh viện đều đang đối mặt với nguy cơ quá tải do lượng bệnh nhân điều trị nội trú liên tục tăng cao trong thời gian gần đây.

Còn trên quy mô cả nước, theo số liệu từ Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), cả nước đã có hơn 32.000 ca mắc sốt xuất huyết Dengue từ đầu năm, trong đó một số địa phương đều ghi nhận mức tăng cao so với cùng kỳ.

Khu vực phía Nam chiếm hơn 70% tổng số ca mắc của cả nước. Những con số này cho thấy dịch bệnh năm nay có thể diễn biến phức tạp, đặc biệt khi nguy cơ “dịch chồng dịch” với các bệnh truyền nhiễm khác như tay chân miệng, cúm, Covid-19 ngày càng rõ nét, trong khi thời tiết mưa bão kéo dài cũng làm cho việc chẩn đoán sớm và xử trí đúng càng trở nên thách thức.

Dù dịch diễn biến phức tạp như vậy nhưng theo bác sỹ Trương Hữu Khanh, Phó chủ tịch thường trực Liên Chi hội Truyền nhiễm TP.HCM, nguyên Trưởng khoa Nhiễm Bệnh viện Nhi đồng 1, hiện nhiều người dân vẫn còn chủ quan do hiểu sai về bệnh.

Không ít người lầm tưởng rằng, chỉ khi có biểu hiện xuất huyết ngoài da mới là mắc sốt xuất huyết, trong khi thực tế nhiều trường hợp không hề xuất huyết vẫn có thể trở nặng và gây biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và theo dõi kịp thời.

Một sai lầm phổ biến khác là cho rằng khi hết sốt là đã khỏi bệnh. Trên thực tế, giai đoạn nguy hiểm nhất của sốt xuất huyết lại bắt đầu sau khi bệnh nhân hạ sốt, từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7. Nhiều bệnh nhân trưởng thành chỉ nhập viện khi đã rơi vào tình trạng sốc hoặc suy đa cơ quan, khiến quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn, tốn kém và nguy cơ tử vong cao hơn.

Hiện nay, sốt xuất huyết không còn là bệnh chỉ xảy ra ở trẻ em như trước đây mà đang lan rộng ở người lớn, người cao tuổi và thậm chí cả những bệnh nhân trên 80 tuổi. Các trường hợp có bệnh nền như tim mạch, tiểu đường, bệnh thận mạn tính hoặc béo phì có nguy cơ chuyển nặng cao gấp ba lần.

Theo các bác sỹ tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM, trung bình cứ 10 trẻ nhập viện vì sốt xuất huyết nặng thì có tới 5 em bị béo phì. Trẻ lớn trong độ tuổi 10-12 cũng dễ bị phụ huynh chủ quan, nghĩ rằng sức đề kháng tốt nên không cần theo dõi sát. Điều này khiến nhiều ca nhập viện muộn, diễn tiến nặng, thời gian nằm viện kéo dài và tăng nguy cơ bội nhiễm.

Đại diện Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cũng cảnh báo rằng ở trẻ nhỏ, sốt xuất huyết trong giai đoạn đầu dễ bị nhầm với sốt siêu vi hoặc sốt mọc răng. Trong ba ngày đầu, các biểu hiện thường chưa rõ ràng. Tuy nhiên, từ ngày thứ ba trở đi có thể xuất hiện các dấu hiệu như nôn ói, đau bụng, mệt lả, lạnh tay chân… Nếu không được đưa đến viện kịp thời, bệnh có thể trở nặng và gây hậu quả nghiêm trọng.

Chủ động phòng dịch

Trước diễn tiến phức tạp và khó lường và những hậu quả nặng nề mà sốt xuất huyết Dengue có thể gây ra, các chuyên gia tại tọa đàm đều đồng thuận rằng phòng bệnh chủ động vẫn là biện pháp hiệu quả và bền vững nhất. Trong đó, giáo dục y tế cộng đồng đóng vai trò then chốt trong việc duy trì các biện pháp phòng bệnh một cách rộng khắp và thường xuyên.

Từ góc độ dịch tễ học, bác sỹ Trương Hữu Khanh nhấn mạnh vai trò chủ động của từng cá nhân và các hộ dân trong việc cắt đứt chuỗi lây truyền bệnh từ sớm, phòng chống sốt xuất huyết Dengue không thể chỉ trông chờ vào ngành y tế.

Dịch bệnh chỉ thật sự được kiểm soát khi từng người dân hiểu rằng hành động nhỏ như dọn dẹp vật chứa nước quanh nhà, ngủ mùng cả ban ngày cũng đóng vai trò quan trọng.

Ngoài ra, việc cải thiện về năng lực của hệ thống tuyến trên cùng sự phối hợp tuyên truyền của các cơ quan, bộ, ban, ngành cũng cần thiết cho người dân. Đây chính là những cách thiết thực nhất để tự bảo vệ và ngăn bệnh lây lan trong cộng đồng. Bên cạnh những biện pháp vừa nêu thì tiêm chủng cũng là một trong những biện pháp giúp tăng cường phòng bệnh.

Ở tuyến điều trị lâm sàng, TS. Huỳnh Trung Triệu, Phó trưởng khoa Hồi sức cấp cứu trẻ em Bệnh viện Bệnh nhiệt đới cảnh báo nguy cơ sốt xuất huyết Dengue chuyển nặng ở người lớn nếu phát hiện muộn.

Cụ thể, với các nhóm nguy cơ cao (người lớn tuổi, thai phụ, bệnh nền), sốt xuất huyết Dengue diễn biến nặng rất nhanh và khó lường, quá trình điều trị rất vất vả và thời gian nằm viện để phục hồi cơ thể cũng kéo dài. Vậy nên cần phát hiện sớm dấu hiệu cảnh báo và theo dõi sát ngay từ ngày đầu mắc bệnh.

Từ thực tế điều trị tại nhi khoa, bác sỹ kêu gọi phụ huynh chủ động bảo vệ con bởi sốt xuất huyết Dengue không chỉ là cơn sốt, nếu diễn tiến nặng, bệnh có thể để lại một số di chứng, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ, đồng thời kéo theo gánh nặng tài chính, tinh thần cho cả gia đình.