Kỳ vọng đưa lãi suất về mức "trung lập"

Chỉ số S&P 500 hiện chỉ thấp hơn 1% so với mức cao kỷ lục của tháng 7 mặc dù thị trường biến động trong nhiều tuần qua do lo ngại về nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái, còn nhà đầu tư vẫn mông lung về quy mô cắt giảm lãi suất tại cuộc họp chính sách của Fed diễn ra trong hai ngày 17-18/9.

Các nhà giao dịch Phố Wall đặt cược rằng xác suất Fed cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản hay 50 điểm cơ bản là gần như bằng nhau. Ảnh: AFP

Sau những cú rung lắc mạnh trong tuần, các hợp đồng giao sau lãi suất Fed (Fed funds futures) hôm 13/9 cho thấy các nhà giao dịch đặt cược rằng xác suất Fed cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản hay 50 điểm cơ bản là gần như bằng nhau, theo CME Fedwatch. Câu hỏi lớn mà thị trường đang đặt ra là liệu Fed có ngăn chặn sự suy yếu của thị trường lao động bằng các đợt cắt giảm lãi suất mạnh tay hay không, thay vì áp dụng cách tiếp cận chờ đợi và quan sát chậm hơn.

"Thị trường muốn thấy Fed thể hiện mức độ tin tưởng rằng tăng trưởng đang chậm lại nhưng không giảm mạnh", ông Anthony Saglimbene, chiến lược gia thị trường trưởng tại công ty dịch vụ tài chính - ngân hàng Ameriprise Financial, cho biết. "Họ muốn thấy ... rằng vẫn có khả năng bình thường hóa dần dần chính sách tiền tệ".

Các nhà đầu tư sẽ tập trung vào các dự báo kinh tế mới của Fed và triển vọng lãi suất. Theo dữ liệu mới nhất của tập đoàn chứng khoán London (LSEG), thị trường đang kỳ vọng vào kịch bản Fed cắt giảm lãi suất 115 điểm cơ bản qua các đợt từ nay đến cuối năm 2024. Trong khi đó, dự báo của Fed vào tháng 6 đã chỉ ra một đợt cắt giảm 25 điểm cơ bản cho năm nay.

Ông Walter Todd, giám đốc đầu tư tại công ty quản lý tài sản Greenwood Capital, cho rằng Fed nên lựa chọn cắt giảm 50 điểm cơ bản trong cuộc họp chính sách diễn ra vào ngày 18/9. Đồng thời, ông Todd lưu ý rằng khoảng cách giữa lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 2 năm, gần đây nhất là khoảng 3,6%, trong khi lãi suất mà Fed đang duy trì là 5,25 - 5,5%.

Khoảng cách đó là "một tín hiệu cho thấy Fed thực sự thắt chặt so với thị trường", ông Todd lập luận. Giám đốc đầu tư của Greenwood Capital cũng cho rằng: "Họ đã chậm trễ trong việc bắt đầu chu kỳ cắt giảm lãi suất và họ cần phải bắt kịp".

Việc nhà đầu tư đưa ra các mức cược cắt giảm lãi suất mạnh mẽ của Fed đã góp phần thúc đẩy đợt tăng giá của trái phiếu kho bạc, với lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm giảm khoảng 80 điểm cơ bản kể từ đầu tháng 7 xuống còn khoảng 3,65%, gần mức thấp nhất kể từ tháng 6/2023.

Nhưng nếu Fed áp dụng mức nới lỏng tiền tệ ít hơn đáng kể so với thị trường kỳ vọng trong năm nay, trái phiếu kho bạc Mỹ sẽ phải định giá lại, đẩy lợi suất lên cao hơn, theo ông Mike Mullaney, giám đốc nghiên cứu thị trường toàn cầu tại công ty tư vấn đầu tư Boston Partners.

Ông Mullaney lưu ý rằng lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng lên có thể gây áp lực lên định giá cổ phiếu, vốn đã cao so với lịch sử. Theo dữ liệu LSEG Datastream, chỉ số S&P 500 trong lần giao dịch gần đây nhất có chỉ số P/E là 21 lần thu nhập dự kiến trong 12 tháng, cao hơn nhiều so với mức trung bình dài hạn là 15,7. Chỉ số P/E là chỉ số đánh giá mối quan hệ giữa giá thị trường của cổ phiếu với thu nhập trên một cổ phiếu (EPS). 

"Tôi thấy thật khó tin khi bạn sẽ chứng kiến chỉ số P/E tăng từ bây giờ đến cuối năm trong bối cảnh (lợi suất) đang tăng", ông Mullaney cho biết.

Với mức tăng khoảng 18% trong năm nay, có thể không cần nhiều thời gian để khiến các nhà đầu tư thất vọng với cuộc họp của Fed vào tuần tới.

Trọng tâm đã chuyển sang thị trường việc làm khi lạm phát đã giảm bớt, với mức tăng trưởng việc làm không mạnh mẽ như dự kiến trong hai báo cáo hàng tháng trước đó.

Tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ đã tăng vọt lên 4,2% vào tháng 8, một tháng sau khi Fed dự đoán tỷ lệ này sẽ chỉ đạt mức này vào năm 2025, ông Oscar Munoz, chiến lược gia vĩ mô trưởng tại công ty dịch vụ tài chính TD Securities cho biết. Điều đó gây sức ép buộc Fed phải thể hiện rằng họ sẽ hành động mạnh mẽ để hạ lãi suất xuống mức "trung lập", ông Munoz nói thêm.

"Nếu (dự báo) gây thất vọng, nghĩa là họ trở nên bảo thủ hơn và không nới lỏng (tiền tệ) nhiều như vậy... Tôi nghĩ thị trường có thể sẽ không chấp nhận", ông Munoz cảnh báo.

Dữ liệu lạm phát đủ tốt, nhưng Fed sẽ vẫn thận trọng

Các báo cáo về lạm phát cho thấy cuộc chiến đưa lạm phát trở lại mức 2% của Fed vẫn chưa kết thúc, nhưng mọi thứ ít nhất đang đi đúng hướng.

Dữ liệu lạm phát trong một tuần cho thấy áp lực giá cả đã giảm đáng kể kể từ khi tăng vọt vào trong hai năm 2021-2022. Hơn nữa, chỉ số CPI tháng 8 của Mỹ đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 2/2021, theo báo cáo của Bộ Lao động. Cụ thể, chỉ số CPI tháng 8 tăng 2,5% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức tăng 2,6% mà Dow Jones dự đoán. So với tháng 7, lạm phát tháng 8 của Mỹ nhích tăng 0,2%.

Cả hai số liệu trên chắc chắn đủ để mở đường cho Fed cắt giảm lãi suất tại cuộc họp chính sách trong tuần tới.

"Chúng ta đã có thêm hai tháng dữ liệu lạm phát tốt" kể từ cuộc họp gần đây nhất của Fed", bà Claudia Sahm, nhà kinh tế trưởng tại New Century Advisors, cho biết. "Đó là những gì Fed yêu cầu".

Do đó, tâm điểm thị trường hiện chuyển hướng sang việc Fed sẽ hành động quyết liệt như thế nào.

Bà Sahm cho rằng, dữ liệu lạm phát "bản thân nó đã giúp chúng ta đạt được 25 (mức giảm lãi suất 25 điểm cơ bản - BTV) vào tuần tới, như lẽ ra phải thế, và sẽ khiến chúng ta phải cắt giảm một loạt sau đó". "Lãi suất liên bang đã ở mức trên 5%, đã duy trì trong hơn một năm qua để chống lạm phát. Cuộc chiến đó đã thắng lợi. Họ (Fed - BTV) cần phải bắt đầu tránh đường", nhà kinh tế trưởng của New Century Advisors nhấn mạnh.

Điều đó có nghĩa là Fed nên bắt đầu với mức cắt giảm 50 điểm cơ bản như một cách để đặt ra ngưỡng cho sự suy thoái tiềm tàng của thị trường lao động, bà Sahm khuyến nghị.

"Thị trường lao động [kể từ] tháng 7 năm ngoái đã yếu đi", bà Sahm cho biết. "Vì vậy, có một khía cạnh là chỉ cần hiệu chỉnh lại. Chúng ta có thêm một số thông tin. [Các quan chức Fed] cần phải dọn dẹp, cắt giảm 50 điểm cơ bản và sau đó sẵn sàng hành động nhiều hơn nữa".

Bất chấp áp lực lạm phát dai dẳng, các cuộc khảo sát người tiêu dùng cho thấy sự tự tin rằng lạm phát đã được kiềm chế nếu không muốn nói là hoàn toàn bị chặn lại. Những người trả lời khảo sát của Đại học Michigan trong tháng 9 kỳ vọng lạm phát Mỹ sẽ ở mức 2,7% trong 12 tháng tới, mức thấp nhất kể từ tháng 12/2020.

Khi cân nhắc đến tất cả các động lực lạm phát, Chủ tịch Fed Jerome Powell từng khẳng định vào cuối tháng 8 rằng "sự tự tin của ông đã tăng lên" rằng lạm phát đang có xu hướng quay trở lại mức 2%.

Cho nên, vấn đề còn lại là thị trường lao động. Tại hội nghị kinh tế Jackson Hole gần đây ở bang Wyoming, ông Powell nhấn mạnh rằng Fed "không tìm kiếm hoặc hoan nghênh việc hạ nhiệt (lạm phát - BTV) thêm nữa trong điều kiện thị trường lao động".

Fed có hai nhiệm vụ chính là ổn định giá cả và giữ cho thị trường việc làm lành mạnh và hai nhiệm vụ này có vẻ sắp thay đổi.

Nhiều ý kiến cho rằng Fed sẽ chỉ cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản tại cuộc họp chính sách vào tuần tới bởi cơ quan tiền tệ Mỹ vẫn còn nhiều việc phải làm về lạm phát và không quá lo lắng về thị trường lao động hoặc sự suy thoái kinh tế rộng hơn.

"Đó thực sự là điểm mấu chốt mà họ cần tập trung vào, đó là họ đang bình thường hóa chính sách và không cố gắng cung cấp chỗ trú cho một nền kinh tế thực sự đang gặp khó khăn", ông Tom Simons, nhà kinh tế Mỹ tại Jefferies cho biết. "Tôi nghĩ rằng họ đã làm rất tốt trong việc thể hiện quan điểm đó cho đến nay", ông Simons đánh giá.

Ngay khi cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản như ông Simons dự báo, Fed sẽ có nhiều không gian để làm nhiều hơn sau này.

"Toàn bộ lý do khiến họ (Fed - BTV) thận trọng trong cắt giảm lãi suất là vì họ lo ngại rằng lạm phát sẽ quay trở lại", ông Simons cho biết. "Bây giờ, họ tự tin hơn dựa trên dữ liệu cho thấy [lạm phát] sẽ không quay trở lại ngay bây giờ. Nhưng họ cần phải rất cẩn thận để theo dõi các động lực (lạm phát - BTV) có khả năng thay đổi".