Các sàn thương mại điện tử sẽ phải kê khai hộ, nộp thuế thay cho người bán hàng online. Ảnh: Lê Toàn

Kê khai, nộp thuế hộ

Thông tư 40/2021/TT-BTC (Thông tư 40) của Bộ Tài chính hướng dẫn về thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đã quy định: chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử phải thực hiện việc khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân từ ngày 1/8/2021.

Theo đó, các sàn căn cứ doanh thu và khoản thu khác mà cá nhân kinh doanh thông qua sàn nhận được, bao gồm các khoản nhận được qua đơn vị vận chuyển, hình thức trung gian thanh toán và một số hình thức thanh toán khác... để xác định doanh thu kê khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân.

Bà Nguyễn Thị Lan Anh, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh cá nhân (Tổng cục Thuế) cho biết, theo quy định của Luật Quản lý thuế thì không bắt buộc sàn thương mại điện tử phải khai thuế thay, nộp thuế thay cho người bán, mà cá nhân kinh doanh qua sàn được tự kê khai nộp thuế hoặc ủy quyền cho cá nhân, tổ chức khai thay, nộp thay.

“Để tạo điều kiện cho người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ theo quy định, Thông tư 40 hướng dẫn rõ hơn về thủ tục trong trường hợp các sàn thương mại điện tử thực hiện kê khai thay, nộp thuế thay cho người bán qua sàn theo ủy quyền hoặc thỏa thuận với cá nhân kinh doanh”, bà Lan Anh nói.

Đại diện Tổng cục Thuế cũng cho biết, các cá nhân kinh doanh tuân thủ tốt nghĩa vụ thuế sẽ không bị ảnh hưởng, khi đã nộp thuế qua sàn thì sẽ không phải nộp thuế tại địa điểm kinh doanh cố định đối với phần doanh thu qua sàn nữa. Đối với trường hợp cá nhân kinh doanh có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm (thuộc trường hợp không phải nộp thuế theo quy định), đến cuối năm, cá nhân sẽ tự xác định doanh thu và được đề nghị xử lý hoàn trả hoặc bù trừ vào số phải nộp phát sinh của kỳ sau.

Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, bà Nguyễn Thị Cúc nhận xét, việc tiếp cận với các đầu mối khác để có thông tin thu thuế thương mại điện tử là phù hợp, nhằm đảm bảo bình đẳng giữa những người kinh doanh thương mại điện tử và kinh doanh truyền thống.

Băn khoăn

Quy định trên đã nhận được sự phản ứng của các sàn thương mại điện tử. Hiện mỗi ngày có tới 35 triệu giao dịch trên các sàn thương mại điện tử và dự báo con số này còn tăng nhanh trong thời gian tới. Quy định mới này sẽ thêm việc, thêm gánh nặng cho các sàn.

Bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Phó tổng giám đốc Công ty EY Việt Nam cho hay, hiện doanh nghiệp đang loay hoay triển khai vì chưa có các hướng dẫn cụ thể và còn nhiều vấn đề chưa rõ ràng.

Ví dụ, theo quy định thì cá nhân có thu nhập dưới 100 triệu đồng/năm sẽ không phải kê khai nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân. Trong khi đó, các sàn không có cơ sở dữ liệu để kiểm soát các cá nhân chưa đến ngưỡng chịu thuế. Vì vậy, cần có quy định cụ thể về cơ chế trao đổi thông tin để đảm bảo quyền lợi của các cá nhân nộp thuế. Bên cạnh đó, cơ quan thuế cần tổ chức các tổ chuyên gia về công nghệ thông tin trong lĩnh vực thuế để phối hợp với các sàn nâng cấp phần mềm, tích hợp thêm các chức năng quản lý thuế.

Còn theo bà Vũ Thị Minh Tú, Giám đốc đối ngoại Công ty Lazada, Lazada hoạt động tại nhiều quốc gia khác nhau, do đó phần mềm ứng dụng được xây dựng thống nhất để đảm bảo tính hiệu quả và an toàn. Vì thế, việc thay đổi các yếu tố kỹ thuật để phục vụ công tác phối hợp trong quản lý thuế cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các sàn giao dịch thương mại điện tử và cơ quan thuế.

Bà Tú đề xuất, ngành thuế tính toán lại lộ trình và thời gian triển khai Thông tư 40 cho phù hợp thực tiễn. Có hướng dẫn cụ thể cơ quan cấp nào được quyền yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thông tin và cung cấp những nội dung gì để đảm bảo an ninh, an toàn thông tin.

Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam bày tỏ lo ngại rằng, quy định tại Thông tư 40 chưa có tính khả thi cao và tác động lớn tới hoạt động kinh doanh của sàn thương mại điện tử cũng như hàng trăm ngàn cá nhân kinh doanh. Sàn thương mại điện tử không phải là đối tượng có nghĩa vụ kê khai, khấu trừ thuế thu nhập của người bán theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, do không phải là đơn vị "trả thu nhập", mà chỉ cung cấp hạ tầng công nghệ để kết nối người mua và người bán.

Đối với những vấn đề trên, đại diện Tổng cục Thuế cho biết, Thông tư 40 có hiệu lực từ ngày 1/8, nhưng cơ quan thuế chưa quyết định lộ trình chính thức và đang chờ phản hồi từ các sàn thương mại điện tử. Ngành thuế sẽ làm việc với các sàn và cơ quan quản lý như Bộ Công thương, Bộ Thông tin và Truyền thông để thống nhất lộ trình phù hợp, không gây khó khăn cho các sàn.