Bảo hiểm y tế (BHYT) là một trong hai trụ cột quan trọng của hệ thống an sinh xã hội, giữ vai trò then chốt trong việc bảo đảm công bằng, hiệu quả và bền vững trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Những năm qua, chính sách BHYT ở Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực, từng bước mở rộng độ bao phủ, nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh, góp phần quan trọng vào mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn dân.

Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà cho biết, tỷ lệ chi trả từ tiền túi của người dân cho dịch vụ y tế hiện vẫn ở mức cao.

Theo Bộ Y tế, tỷ lệ tham gia BHYT liên tục tăng qua các năm, đến cuối năm 2024 đạt 94,29% dân số và dự kiến đạt 95,16% vào hết năm 2025.

Phạm vi quyền lợi BHYT ngày càng được mở rộng, nhiều kỹ thuật y học hiện đại, chuyên sâu đã được quỹ BHYT chi trả, giúp người dân, đặc biệt là các đối tượng yếu thế, tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao với chi phí hợp lý.

Chất lượng khám, chữa bệnh BHYT tại các cơ sở y tế cũng từng bước được cải thiện, góp phần củng cố niềm tin của người dân đối với chính sách nhân văn này.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác khám, chữa bệnh BHYT vẫn đang đối mặt với không ít thách thức. Phát biểu tại Hội thảo định hướng xây dựng chính sách bảo hiểm y tế bổ sung do Bộ Y tế tổ chức chiều 18/12 tại Hà Nội, Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà cho biết, tỷ lệ chi trả từ tiền túi của người dân cho dịch vụ y tế hiện vẫn ở mức cao, ước tính trên 40% tổng chi phí khám, chữa bệnh, cao hơn khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Nguy cơ nghèo hóa do bệnh tật vẫn hiện hữu, đặc biệt đối với người nghèo, cận nghèo, người mắc bệnh mạn tính hoặc phải điều trị dài ngày.

Trong bối cảnh già hóa dân số diễn ra nhanh chóng, gánh nặng bệnh tật không lây nhiễm ngày càng gia tăng, áp lực tài chính cho chăm sóc sức khỏe đối với mỗi cá nhân và hộ gia đình sẽ tiếp tục lớn hơn nếu không có những điều chỉnh, đổi mới mạnh mẽ về chính sách tài chính y tế.

Thực tế cho thấy, dù quyền lợi BHYT hiện hành được đánh giá là tương đối toàn diện so với mức đóng, nhưng vẫn chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của người dân.

Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đó, chủ trương triển khai bảo hiểm y tế bổ sung theo nhu cầu được xác định là một trong những giải pháp quan trọng nhằm đa dạng hóa các cơ chế bảo vệ tài chính cho người dân, giảm chi tiền túi và giảm áp lực cho quỹ BHYT xã hội.

Chủ trương này đã được khẳng định rõ trong các văn kiện quan trọng của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội; Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; và Chỉ thị số 52-CT/TW ngày 3/10/2025 của Ban Bí thư về phát triển BHYT toàn dân trong giai đoạn mới.

Các nghị quyết, chỉ thị nêu trên đều nhấn mạnh nhiệm vụ thí điểm, đa dạng hóa các gói BHYT, trong đó có BHYT bổ sung, nhằm giúp người dân có thêm các công cụ bảo vệ tài chính khi sử dụng dịch vụ y tế.

Điều này phù hợp với xu hướng chung của nhiều quốc gia trên thế giới, nơi BHYT công hoặc BHYT xã hội đóng vai trò nền tảng, còn BHYT bổ sung được phát triển để lấp đầy những khoảng trống về quyền lợi và chi phí.

Theo định hướng của Bộ Y tế, BHYT bổ sung sẽ được triển khai trên cơ sở tự nguyện, dành cho những người đã tham gia BHYT bắt buộc, bảo đảm không thay thế và không làm suy yếu vai trò của BHYT xã hội.

Phạm vi quyền lợi của BHYT bổ sung sẽ không trùng lặp với quyền lợi đã được quỹ BHYT chi trả, mà tập trung vào các nội dung như chi trả phần cùng chi trả khi khám, chữa bệnh BHYT; chi trả các dịch vụ y tế ngoài phạm vi BHYT xã hội; hoặc hỗ trợ chi phí điều trị các bệnh hiểm nghèo, bệnh có chi phí cao.

Nhà nước khuyến khích doanh nghiệp mua hoặc hỗ trợ mua BHYT bổ sung cho người lao động, đồng thời cho phép hạch toán khoản chi này vào chi phí sản xuất, kinh doanh. Quỹ BHYT bổ sung sẽ được hạch toán độc lập, công tác giám định được thực hiện chặt chẽ nhằm bảo đảm tính minh bạch, bền vững và hiệu quả.

Bộ Y tế khẳng định, nếu được thiết kế phù hợp và quản lý hiệu quả, BHYT bổ sung sẽ góp phần quan trọng trong việc giảm tỷ lệ chi trả từ tiền túi, hạn chế nguy cơ nghèo hóa do bệnh tật, đồng thời nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao cho người dân.

Qua đó, chính sách này không chỉ hỗ trợ trực tiếp cho công tác khám, chữa bệnh BHYT mà còn góp phần hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội, hướng tới mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn dân một cách công bằng, bền vững.

Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, cơ sở khám, chữa bệnh, các tổ chức, doanh nghiệp để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về thí điểm BHYT bổ sung, bảo đảm chính sách khi ban hành có tính khả thi cao, phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam.