Toạ đàm về chủ đề “Doanh nghiệp niêm yết và các yêu cầu mới về minh bạch thông tin môi trường” vừa được tổ chức trong khuôn khổ Lễ công bố và vinh danh các doanh nghiệp đoạt giải Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết (VLCA) năm 2021 diễn ra chiều 28/12.

Đây là chủ đề thời sự, liên quan đến những yêu cầu, quy định mới về công bố thông tin liên quan đến các vấn đề môi trường, phát thải khí nhà kính và thách thức của biến đổi khí hậu đến chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp niêm yết. 

Theo đánh giá giá của các chuyên gia, Việt Nam là quốc gia chịu nhiều ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

Tại hội nghị COP26 vừa qua, Chính phủ Việt Nam thể hiện sự ủng hộ và cam kết mạnh mẽ sáng kiến toàn cầu về chống biến đổi khí hậu, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Phát biểu khai mạc cuộc bình chọn, ông Lê Hải Trà, Tổng giám đốc Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM – Trưởng Ban tổ chức Cuộc bình chọn cho rằng, để duy trì tăng trưởng và phát triển bền vững, Việt Nam cần quan tâm sâu sắc, cụ thể hơn đối với chủ đề ESG - vốn được cộng đồng đầu tư quốc tế quan tâm. 

Đây là chủ đề thiết thực cần được lan toả trong cộng đồng doanh nghiệp, hướng tới sự phát triển bền vững của cộng đồng doanh nghiệp nói riêng, thị trường chứng khoán và nền kinh tế Việt Nam nói chung.

Ông Dominic Scriven, Chủ tịch Công ty Dragon Capital Việt Nam chia sẻ tại Toạ đàm với chủ đề “Doanh nghiệp niêm yết và các yêu cầu mới về minh bạch thông tin môi trường”.

Trong khi đó, ông Dominic Scriven, Chủ tịch Công ty Dragon Capital Việt Nam đánh giá, trước xu hướng và yêu cầu bức thiết từ các đối tác hữu quan về các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu, giảm khí thải nhà kính và bảo vệ đa dạng sinh học.

Công ty này mong muốn các doanh nghiệp Việt Nam nên sớm triển khai việc bắt đầu đo lường, quản lý “dấu chân” carbon tuỳ theo ngành, để có kế hoạch từng bước chuyển đổi nhằm giảm thiểu luợng khí thải nhà kính ra môi trường.

Theo quy định, từ năm sau, các doanh nghiệp niêm yết bắt buộc phải công bố nội dung này trong báo cáo phát triển bền vững. 

Ông Dominic Scriven, cảm nhận được thái độ của Chính phủ Việt Nam về chủ đề vừa nêu là khá quyết liệt, chẳng hạn như cam kết dừng điện than trước 2050. 

Vị này cũng mong rằng nhận thức ở cấp Chính phủ về việc chống biến đổi khí hậu sẽ lan tỏa xuống đến từng doanh nghiệp bởi đây là vấn đề cấp thiết ảnh hưởng đến hoạt động doanh nghiệp. 

“Để kiểm soát rủi ro, Dragon sẽ thoái vốn khoản đầu tư có rủi ro lớn liên quan biến đổi khí hậu, các công ty có lượng khí thải nhà kính cao”, ông Dominic chia sẻ.

Đồng thời, ông Dominic cho rằng, Hội đồng quản trị các doanh nghiệp nên bắt đầu quan tâm vấn đề quản trị rủi ro của biến đổi khi hậu vì các bên liên quan sẽ sớm đặt câu hỏi “các vị đang làm gì với các rủi ro có thể xảy ra xuất phát từ biến đổi khí hậu”.

Thêm vào đó, trên thế giới các công ty lớn đều đã có cam kết hành động để chống biến đội khí hậu, chẳng hạn như đưa lượng phát thải carbon về bằng 0, không chỉ cho thời gian tới mà cho suốt cả thời gian hoạt động của họ từ trước đến nay. 

Không có quy định nào bắt buộc họ làm như thế nhưng sức ép từ nhân viên, khách hàng, cổ đông, báo chí và xã hội nói chung ngày càng lớn. “Mọi thứ sẽ thay đổi, sức ép đến rất nhanh và doanh nghiệp nên quan tâm ngay từ bây giờ. Có lẽ chúng ta không thể không hành động, không bắt đầu suy nghĩ, không tính rủi ro”, Chủ tịch Dragon Capital nói.

Các diễn giả chia sẻ tại Toạ đàm trực tuyến về chủ đề “Doanh nghiệp niêm yết và các yêu cầu mới về minh bạch thông tin môi trường”.

Về các nội dung liên quan đến trách nhiệm doanh nghiệp với môi trường và xã hội, VLCA 2021 đã ghi nhận sự tăng điểm về các nội dung này, với mức điểm đạt được là 11.59 so với 9.46 năm 2020.

Có thể nói doanh nghiệp vẫn cần cải thiện hơn về công bố thông tin về các hoạt động trách nhiệm xã hội và môi trường, khi đây vẫn là mức thấp so với điểm tối đa của nội dung này (30 điểm).

Cụ thể, có đến 25% doanh nghiệp chưa công bố các mục tiêu phát triển bền vững và chương trình chính liên quan đến ngắn/ trung hạn của công ty; 42% doanh nghiệp công bố còn sơ sài; chỉ 33% là công bố chi tiết, cụ thể với diễn giải chi tiết. 

Năm 2021 lần đầu tiên Ban tổ chức cuộc bình chọn đưa vào hai nội dung đánh giá, liên quan đến việc công ty có công bố thông tin về tổng lượng phát thải khí nhà kính trực tiếp- gián tiếp và liệu công ty có nêu các biện pháp, giải pháp để giảm thiểu phát thải khí nhà kính.

Đây là hai tiêu chí mới đem lại điểm thưởng cho doanh nghiệp, bên cạnh các tiêu chí đánh giá công bố thông tin nước thải và rác thải. 

6 doanh nghiệp niêm yết xuất sắc nhất ở hạng mục Báo cáo Phát triển bền vững trong Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết (VLCA) 2021.

Kết quả đánh giá cho thấy có 5.4% doanh nghiệp công bố tổng lượng phát thải khí nhà kính trực tiếp và gián tiếp; 12.8% doanh nghiệp công bố các biện pháp, giải pháp để giảm thiểu phát thải khí nhà kính. 

Đây là một trong những thông lệ tốt doanh nghiệp cần áp dụng để bắt kịp xu hướng kinh doanh bền vững của doanh nghiệp trên thế giới, đặc biệt khi mà các vấn đề kinh doanh gây tác hại môi trường ngày càng trở nên nghiêm trọng. 

Theo đánh giá của ông Nguyễn Viết Thịnh, Chủ tịch Uỷ ban hội viên ACCA Việt Nam, trong tổng số 500 doanh nghiệp tham gia Cuộc bình chọn năm nay, có hơn 70 Báo cáo đề cập đến các thông tin liên quan chủ đề phát thải khí nhà kính. 

Nhưng trong đó, chưa đến 20 doanh nghiệp lượng hoá phát thải khí nhà kính và đa số liên quan đến SCOPE 2 trong khi không có báo cáo nào đề cập đến SCOPE 1 và SCOPE 3.

Liên quan đến chống biến đổi khí hậu, có một câu nói rất nổi tiếng là “Không đo lường được sẽ không phát triển được”. Vì vậy, theo ông Nguyễn Viết Thịnh, nếu thực sự mong muốn cải thiện vấn đề này, doanh nghiệp cần đưa ra những mục tiêu cụ thể cho từng năm.

“Trong tất cả các Báo cáo, điều đáng buồn là không đơn vị nào đưa ra được chỉ tiêu phát thải khí nhà kính, kể cả chỉ tiêu trong năm thực hiện Báo cáo. Nếu không có mục tiêu, việc đo lường chỉ dừng lại ở việc chạy theo yêu cầu thị trường”, ông Thịnh chia sẻ. 

Người lao động làm việc trong nhà máy của Sợi Thế Kỷ tại tỉnh Tây Ninh (Ảnh: HP).

Là doanh nghiệp đứng thứ 2 trong danh mục Báo cáo phát triển bền vững được vinh danh, Công ty cổ phần Sợi Thế Kỷ (HoSE: STK) cũng đang gặp vấn đề về việc đặt mục tiêu cụ thể cho việc giảm phát thải khí nhà kính. 

Thực tế, doanh nghiệp này lập Báo cáo phát triển bền vững từ năm 2015 với một số đề mục đơn giản. 

Và từ năm 2016, Sợi Thế Kỷ bắt đầu tiến hành đo lường “dấu chân” carbon, chủ yếu liên quan đến quá trình sử dụng dầu diesel sử dụng cho xe nâng trong công ty (tức là thuộc SCOPE 1) và tiêu thụ điện năng (SCOPE 2).

Việc đo lường tiêu hao nguyên vật liệu và điện năng được Sợi Thế Kỷ thực hiện từ khi công ty mới đi vào hoạt động, hồi năm 2000 khi gắn với văn hoá doanh nghiệp: Cầu tiến, sáng tạo, tiết giảm tiêu hao tài nguyên năng lượng, bảo vệ môi trường.

Theo đó, hàng tháng, phòng tài chính của công ty này sẽ phối hợp với các bộ phận liên quan để nắm số liệu tiêu hao điện năng trên đơn vị sản phẩm rồi so sánh với các định mức chuẩn trước khi phân tích lý do vì sao không đạt.

Bên cạnh đó, các bộ phận liên quan cũng đưa ra một số biện pháp khắc phục vấn đề vừa nêu theo định kỳ hàng quý, hàng năm.

“Trong việc tính “dấu chân” carbon, hầu hết các doanh nghiệp không đưa ra được mục tiêu cụ thể mà chỉ đo lường. Sợi Thế Kỷ cũng chỉ làm được đo lường còn mục tiêu cũng rất thách thức bởi điều này phụ thuộc vào loại sản phẩm được sản xuất trong kỳ”, bà Nguyễn Phương Chi, Giám đốc chiến lược Sợi Thế Kỷ chia sẻ.