Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân trình bày tóm tắt các nội dung cơ bản của dự thảo Luật Thương mại điện tử tại Phiên họp toàn thể lần thứ 4 do Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội tổ chức ở Đà Nẵng vào chiều 3/10. Ảnh: Linh Đan

Thông tin tại Phiên họp toàn thể lần thứ 4 do Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội tổ chức ở Đà Nẵng vào chiều 3/10 cho biết, Văn phòng Quốc hội vừa ban hành Thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự án Luật Thương mại điện tử.

Theo đó, để bảo đảm chất lượng dự án Luật Thương mại điện tử trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện, tập trung một số nội dung.

Thứ nhất là rà soát để thể chế hóa đầy quan điểm chỉ đạo, đường lối, nhiệm vụ, giải pháp về đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, phát triển kinh tế tư nhân, đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia tại các văn kiện của Đảng mà trực tiếp nhất là Nghị quyết số 66-NQ/TW, Nghị quyết số 68-NQ/TW và Nghị quyết số 57-NQ/TW. Bám sát Quy định số 178- QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật; chủ động báo cáo xin ý kiến cấp có thẩm quyền với những nội dung cần thiết theo quy định.

Thứ hai là làm rõ những tồn tại, hạn chế, “khoảng trống” trong pháp luật hiện hành và các luật đang được đồng thời trình Quốc hội cần được khắc phục, bổ sung, hoàn thiện bởi các quy định riêng tại dự án Luật Thương mại điện tử. Xác định rõ vị trí, vai trò của Luật Thương mại điện tử trong hệ thống pháp luật. Rà soát kỹ lưỡng bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của dự án Luật với các luật, văn bản quy phạm pháp luật và các dự án luật liên quan đã có trong Chương trình lập pháp năm 2025 (dự kiến trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 10, nhất là Luật An ninh mạng, Luật Chuyển đổi số) cũng như các dự án luật khác có liên quan đến Luật Thương mại điện tử đã có đề xuất nghiên cứu sửa đổi, bổ sung, đưa vào Chương trình lập pháp năm 2026.

Hoàn thiện các quy định tại dự thảo Luật theo hướng tách bạch rõ những nội dung thực hiện theo quy định của Luật này với các luật có liên quan, không tạo nên sự chồng chéo, trùng lẫn, mâu thuẫn, xung đột pháp luật, không phát sinh thủ tục hành chính không cần thiết, gây vướng mắc pháp lý trong quá trình thực hiện.

Xác định rõ phạm vi điều chỉnh của Luật Thương mại điện tử. Hoàn thiện khái niệm “hoạt động thương mại điện tử” được điều chỉnh bởi Luật Thương mại điện tử với phạm vi nội hàm hợp lý, thuyết minh, làm rõ sự cần thiết điều chỉnh gắn với mục tiêu quản lý, công cụ quản lý cụ thể, bảo đảm tính khả thi; nghiên cứu theo hướng loại trừ các lĩnh vực đặc thù trên cơ sở rà soát các lĩnh vực được loại trừ tại Nghị định số 52/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 85/2021/NĐ- CP của Chính phủ về thương mại điện tử và các lĩnh vực khác (nếu cần thiết). Làm rõ những “hoạt động thương mại điện tử” được xác định là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện theo Phụ lục IV của Luật Đầu tư, tránh gây nhầm lẫn. Quy định rõ nguyên tắc áp dụng pháp luật, xử lý trường hợp pháp luật khác có quy định về TMĐT trong một số ngành, lĩnh vực đặc thù, làm rõ mối quan hệ giữa Luật Thương mại điện tử với các luật khác quy định các nội dung chung về giao kết hợp đồng, an toàn thông tin, bảo mật thông tin, bảo vệ người tiêu dùng, giải quyết tranh chấp, quảng cáo, vận chuyển, thuế, xuất nhập khẩu, hoạt động thương mại điện tử có yếu tố nước ngoài... bảo đảm không trùng lặp, chồng chéo, phù hợp với phạm vi điều chỉnh của Luật.

Thứ 4 là nghiên cứu, hoàn thiện các quy định về giao kết hợp đồng trong thương mại điện tử, điều kiện hoạt động và trách nhiệm của các chủ thể tham gia, đặc biệt là các chủ quản nền tảng thương mại điện tử, phù hợp với từng loại hình nền tảng thương mại điện tử, có phân loại rõ ràng theo quy mô, tính chất hoạt động, ngành, lĩnh vực gắn với mục tiêu, tiêu chí, công cụ quản lý cụ thể, phù hợp với đặc thù môi trường số và xu thế toàn cầu; cải cách thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ; hài hòa quyền và lợi ích chính đáng của các bên tham gia, đồng thời, chống thất thu thuế, kiểm soát hàng giả, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng, bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo đảm an ninh, an toàn trong hoạt động thương mại điện tử, bảo vệ môi trường. Nghiên cứu hoàn thiện thêm quy định về thương mại xanh, phát triển bền vững. Nghiên cứu bổ sung quy định phân biệt giữa hoạt động mua bán hàng hóa và cung cấp dịch vụ.

Thứ 5 là quy định rõ phạm vi trách nhiệm của Bộ Công Thương với vai trò là “cơ quan làm đầu mối” quản lý hoạt động thương mại điện tử và mối quan hệ, phạm vi trách nhiệm với cơ quan quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực. Rà soát quy định về quản lý nhà nước, bảo đảm bao quát, không quy định những nội dung cụ thể thuộc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, phù hợp với yêu cầu đổi mới trong công tác xây dựng pháp luật.

Thứ 6 là làm rõ mục đích, nội hàm công cụ quản lý, tính liên thông, kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu thương mại điện tử, bảo đảm khả thi, hiệu quả trong việc vận hành cơ sở dữ liệu, quản lý hoạt động thương mại điện tử; tránh gây chồng chéo trong chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, trùng lắp về trường thông tin, cơ sở dữ liệu sẵn có giữa các Bộ, ngành theo ngành, lĩnh vực quản lý, làm tăng gánh nặng hành chính, chi phí tuân thủ không cần thiết cho tổ chức, doanh nghiệp. Làm rõ mối quan hệ giữa thương mại điện tử và thương mại số, kinh tế số, kinh tế nền tảng; có chính sách phát triển hạ tầng thương mại điện tử cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn.

Cùng với các nội dung nêu trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo chủ trì, phối hợp với các cơ quan hữu quan tiếp thu tối đa, giải trình đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính, ý kiến tham gia thẩm tra của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban khác của Quốc hội; khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật trình Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách thảo luận, cho ý kiến (dự kiến cuối tháng 9/2025) và trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm chất lượng, tiến độ.

Trường hợp Chính phủ không kịp có hồ sơ dự án Luật chính thức gửi Quốc hội để trình Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, đề nghị Bộ Công Thương có Báo cáo dự kiến tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật Thương mại điện tử và dự thảo Luật dự kiến chỉnh lý trên cơ sở ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các ý kiến thẩm tra.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Ủy ban Kinh tế và Tài chính chủ trì, phối hợp với Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban khác của Quốc hội thẩm tra chính thức dự án Luật Thương mại điện tử, trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV theo quy định.