Người dân Việt Nam có thêm vắc-xin phế cầu mới, thêm cơ hội bảo vệ sức khỏe 

Hệ thống tiêm chủng VNVC vừa chính thức ra mắt và triển khai tiêm vắc-xin phòng 15 chủng vi khuẩn phế cầu, mở ra thêm cơ hội bảo vệ sức khỏe cho trẻ em và người lớn tại Việt Nam trước các bệnh nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra như viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng máu.

Việc gia tăng số lượng chủng phế cầu được bao phủ bởi vắc-xin là một bước tiến lớn trong việc bảo vệ cộng đồng trước những chủng vi khuẩn nguy hiểm chưa từng được bao phủ trong các loại vắc-xin cũ.

Các chủng này là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh phế cầu xâm lấn như viêm màng não, nhiễm trùng huyết và viêm phổi, cũng như các bệnh không xâm lấn như viêm tai giữa hay viêm xoang.

Vắc-xin được chỉ định cho trẻ từ 2 tháng tuổi trở lên (sớm nhất là từ 6 tuần tuổi) và người lớn, mở rộng đáng kể nhóm đối tượng có thể được bảo vệ.

Theo thông tin từ MSD, từ năm 2022 đến nay, vắc-xin này đã được phê duyệt tại 65 quốc gia và chính thức đưa vào sử dụng tại hơn 40 nước trên toàn thế giới.

Theo bác sỹ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, sự xuất hiện của vắc-xin phế cầu 15 là một bổ sung quan trọng vào kho vũ khí phòng chống bệnh truyền nhiễm tại Việt Nam.

Bác sỹ nhấn mạnh, việc tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch và kết hợp nhiều thế hệ vắc-xin phòng phế cầu đang được khuyến cáo trên toàn thế giới nhằm tăng khả năng bảo vệ tối ưu. Tùy theo độ tuổi và điều kiện dịch tễ tại địa phương, bác sĩ sẽ tư vấn loại vắc-xin phù hợp nhất cho từng người.

Bà cũng cho rằng việc gia tăng số lượng chủng phế cầu được bao phủ bởi vắc-xin là một bước tiến lớn trong việc bảo vệ cộng đồng trước những chủng vi khuẩn nguy hiểm chưa từng được bao phủ trong các loại vắc-xin cũ.

Đồng quan điểm, bác sỹ Phan Trọng Giáo, Giám đốc Y khoa MSD Việt Nam cho biết, MSD tự hào với lịch sử lâu đời trong lĩnh vực phòng ngừa bệnh lý do phế cầu khuẩn, đặc biệt ở trẻ nhỏ.

“Vắc-xin phế cầu 15 với độ bao phủ rộng và khả năng sinh miễn dịch cao sẽ cung cấp nền tảng vững chắc trong việc bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam,” ông chia sẻ.

Sự có mặt của vắc-xin phế cầu 15 tại Việt Nam là tín hiệu tích cực, cho thấy Việt Nam đang từng bước tiếp cận các giải pháp y tế tiên tiến trên thế giới nhằm nâng cao chất lượng phòng bệnh, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt trong bối cảnh các bệnh truyền nhiễm vẫn là mối đe dọa thường trực đối với trẻ nhỏ và người già.

Bệnh nhân mắc đồng thời hai thể ung thư tuyến giáp vì trì hoãn điều trị

Bà Tr., 60 tuổi, phát hiện có nhân giáp từ hai năm trước nhưng trì hoãn điều trị vì lo ngại phẫu thuật. Khi tái khám, cả hai nhân giáp đều đã tiến triển thành hai thể ung thư tuyến giáp khác nhau.

Hai năm trước, bà Tr. được phát hiện có hai nhân giáp ở thùy phải tuyến giáp với kích thước lần lượt là 3,7×1,8 mm (phân loại TIRADS 3- nguy cơ ác tính thấp) và 4,1×3,7 mm (TIRADS 4  nghi ngờ ác tính). Do tuổi cao và có nhiều bệnh nền như bệnh mạch vành, tăng huyết áp, đái tháo đường, các bác sĩ khuyến nghị bà theo dõi định kỳ 6 tháng/lần thay vì can thiệp sớm.

Tuy nhiên, một năm sau, một trong hai nhân giáp phát triển nhanh, chuyển sang TIRADS 5- mức độ nghi ngờ ác tính cao. Dù được chỉ định chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA), bà Tr. từ chối vì lo sợ phải phẫu thuật. Bà chọn sử dụng thảo dược và ăn kiêng theo phương pháp dân gian, tiếp tục trì hoãn điều trị.

Đến tháng 3/2025, bà Tr. đến khám tại viện, tại đây, kết quả siêu âm cho thấy nhân giáp đã tăng kích thước rõ rệt: nhân lớn nhất đạt 7×5×5 mm, cả hai nhân đều được phân loại TIRADS 5. Ngoài ra, tuyến giáp còn xuất hiện thêm các nhân dạng bọt biển ở thùy trái. Lúc này, bà Tr. đồng ý thực hiện FNA và được chẩn đoán mắc ung thư tuyến giáp thể nhú.

Trước tình trạng bệnh tiến triển nhanh, các bác sỹ chuyên khoa Ngoại Lồng ngực - Mạch máu, Nội tiết, Tim mạch và Gây mê hồi sức của Bệnh viện Đa khoa Tâm anh TP.HCM đã hội chẩn và quyết định phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp.

Theo ThS.BS.CKI Phan Vũ Hồng Hải, do bệnh nhân có nhiều bệnh lý nền và tâm lý sợ mổ nhiều lần, việc cắt toàn bộ tuyến giáp ngay từ đầu giúp điều trị triệt để, tránh nguy cơ tái phát và giảm khả năng phải phẫu thuật lại.

ThS.BS.CKI Phạm Hưng cho biết, mặc dù phẫu thuật tuyến giáp không quá phức tạp nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro như chảy máu, khàn giọng, mất giọng do tổn thương dây thần kinh quặt ngược, hạ canxi máu, nhiễm trùng, hoặc nguy hiểm nhất là cơn bão giáp, tình trạng sinh hiệu tăng vọt, có thể đe dọa tính mạng.

Với những bệnh nhân lớn tuổi, đa bệnh nền như bà Trúc, ca mổ càng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa gây mê và phẫu thuật viên. Các bác sĩ đã lựa chọn liều lượng thuốc mê phù hợp để đảm bảo an toàn tim mạch, đồng thời sử dụng dao siêu âm nhằm bóc tách và cầm máu chính xác, tránh tổn thương các cấu trúc lân cận.

Sau hơn hai giờ phẫu thuật, toàn bộ tuyến giáp được cắt bỏ hoàn toàn. Bà Trúc hồi phục tốt, không gặp biến chứng hậu phẫu như chảy máu, nhiễm trùng hay rối loạn giọng nói, và được xuất viện chỉ một ngày sau mổ.

Kết quả mô bệnh học xác nhận bà Tr. mắc hai thể ung thư tuyến giáp đồng thời: một ổ ung thư thể nhú biến thể thông thường và một ổ ung thư thể nhú biến thể nang. Cả hai ổ đều còn giới hạn trong tuyến giáp, chưa xâm lấn, tiên lượng điều trị rất khả quan.

Dựa trên hướng dẫn của Hiệp hội Tuyến giáp Hoa Kỳ (ATA 2015), với kích thước khối u nhỏ, chưa di căn và tuyến giáp đã được cắt bỏ toàn bộ, bà Tr. không bắt buộc phải điều trị iốt phóng xạ sau mổ. Bệnh nhân sẽ được theo dõi định kỳ mỗi 3 - 6 tháng trong 1 - 2 năm đầu để đảm bảo hormone tuyến giáp được kiểm soát tốt và kịp thời phát hiện tái phát nếu có.

Bác sỹ cũng khuyến cáo bệnh nhân cần duy trì chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng, ăn đúng giờ, chọn thực phẩm giàu canxi và tránh các chất kích thích như rượu, bia, cà phê, nước tăng lực, cũng như các món ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ.

Vi khuẩn Burkholderia tấn công thủng van tim, người phụ nữ suýt mất mạng

Sau nhiều tháng sốt cao không rõ nguyên nhân, chị L. (46 tuổi) được phát hiện nhiễm vi khuẩn Burkholderia, gây thủng van động mạch chủ, dẫn đến hở van nặng và suy tim. Ca bệnh hiếm gặp khiến các bác sỹ bất ngờ.

Theo TS.Trần Vũ Minh Thư, Trưởng khoa Nội Tim mạch 2, Trung tâm Tim mạch, người trực tiếp điều trị cho bệnh nhân, vi khuẩn Burkholderia là loại vi khuẩn gram âm, sống phổ biến trong môi trường tự nhiên, đặc biệt là đất, bùn và nước bẩn.

Vi khuẩn này có thể gây ra hàng loạt bệnh lý nghiêm trọng như nhiễm trùng da, viêm phổi, viêm màng não, áp xe đa cơ quan và nhiễm trùng huyết. Tuy nhiên, trường hợp vi khuẩn tấn công trực tiếp vào tim gây thủng van như của chị L. là cực kỳ hiếm. "Hơn 25 năm trong nghề, đây là lần đầu tiên tôi gặp một ca bệnh hở van tim nặng do vi khuẩn Burkholderia gây ra", bác sỹ Thư chia sẻ.

Chị L. bắt đầu có biểu hiện sốt cao 38 - 39°C từ tháng 3/2024, kèm khó thở nhẹ khi gắng sức. Ban đầu, chị nghĩ chỉ là sốt thông thường và tự điều trị tại nhà bằng thuốc hạ sốt nhưng triệu chứng không dứt. Sau đó, chị được làm xét nghiệm tại một bệnh viện, kết quả cấy máu cho thấy có sự hiện diện của vi khuẩn Burkholderia. Tuy đã được điều trị bằng kháng sinh trong một tuần nhưng tình trạng sốt vẫn kéo dài.

Tháng 6/2024, chị L. chuyển đến một bệnh viện lớn để tiếp tục điều trị. Tại đây, các bác sỹ tiến hành siêu âm tim và xét nghiệm chuyên sâu, ghi nhận chị bị viêm nội tâm mạc nhiễm trùng - một tình trạng nguy hiểm khi vi khuẩn tấn công vào lớp nội mạc của tim. Đặc biệt, vi khuẩn đã tạo lỗ thủng lớn trên van động mạch chủ khiến chị bị hở van nặng dẫn đến suy tim.

Chị L. được điều trị nội khoa bằng kháng sinh trong 6 tuần liên tục. May mắn, triệu chứng sốt giảm dần và biến mất, sức khỏe hồi phục tốt trong 8 tháng tiếp theo. Tuy nhiên, do tổn thương van tim nặng, chị được chỉ định phẫu thuật thay van động mạch chủ vào tháng 3/2025.

Sau ca mổ, mẫu mô từ van tim được mang đi xét nghiệm để đánh giá nguy cơ tái nhiễm. Kết quả cho thấy không còn dấu vết của vi khuẩn Burkholderia, chứng tỏ vi khuẩn đã bị tiêu diệt hoàn toàn. Sau mổ, chức năng tim của chị L. hồi phục tích cực, chỉ số EF (phân suất tống máu - đo chức năng co bóp tim) trở về mức bình thường trên 50%. Bệnh nhân được xuất viện chỉ sau một tuần.

BS.CKI Đỗ Duy Long, Khoa Nội Tim mạch cho biết, Burkholderia là vi khuẩn nguy hiểm nhưng ít được biết đến. Người có nguy cơ cao thường là những người làm việc tiếp xúc trực tiếp với đất, bùn, nước bẩn như nông dân, công nhân vệ sinh, hoặc những người có hệ miễn dịch suy giảm (tiểu đường, bệnh phổi mạn tính, bệnh gan - thận…). Vi khuẩn có thể xâm nhập qua các vết thương hở, bỏng hoặc tổn thương da.

Để phòng bệnh, chuyên gia khuyến cáo người dân cần tránh tiếp xúc với môi trường đất, nước ô nhiễm, nhất là khi có vết thương hở.

Không bơi lội ở sông, hồ, ao tù trong mùa mưa hoặc khu vực không đảm bảo vệ sinh. Sử dụng đồ bảo hộ lao động (găng tay, giày ủng) khi làm việc tiếp xúc với môi trường đất bẩn. Người nội trợ nên đeo găng tay khi chế biến thực phẩm, khử trùng kỹ dao, thớt, đặc biệt khi xử lý thực phẩm sống.

Người mắc bệnh mạn tính cần kiểm soát tốt bệnh nền và theo dõi sát sức khỏe. Nếu có các triệu chứng như sốt kéo dài, ho, khó thở, đau cơ khớp, đổ mồ hôi đêm, mệt mỏi không rõ nguyên nhân... người dân cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và làm xét nghiệm cần thiết, tránh chủ quan với các bệnh lý nhiễm trùng nguy hiểm như trường hợp của chị L.