Ứng dụng trí tuệ nhân tạo loại bỏ viêm xoang ăn mòn ổ mắt, cứu thị lực bệnh nhân

Anh Hoàng từng trải qua ca mổ xoang cách đây 5 năm do viêm xoang biến chứng tạo u nhầy xâm lấn hốc mắt. Gần đây, anh liên tục bị đau vùng hốc mắt, giảm thị lực, kèm theo tình trạng tái phát viêm xoang mỗi khi thời tiết thay đổi.

Ảnh minh họa.

Nghĩ rằng mắc bệnh về mắt, anh đã đi khám nhiều nơi nhưng chỉ được điều trị giảm triệu chứng. Khi tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn, mắt sưng và thị lực giảm rõ rệt, anh Hoàng đã đến khám tại viện.

Kết quả chụp CT 1975 lát cắt cho thấy tổn thương choán chỗ, lấp đầy xoang trán và xoang sàng trước bên trái, gây mòn thành ngoài các xoang và chèn ép vào mô mỡ sâu trong hốc mắt, làm tắc lỗ thông xoang. Bệnh nhân được chẩn đoán viêm đa xoang tái phát có biến chứng và được chỉ định phẫu thuật do điều trị nội khoa không còn hiệu quả.

Trước khi tiến hành phẫu thuật, hình ảnh CT-scan của bệnh nhân được đưa vào hệ thống định vị ba chiều (IGS) tích hợp trí tuệ nhân tạo. Công nghệ AI quét và tái tạo cấu trúc giải phẫu 3D khuôn mặt, đồng bộ với hình ảnh thực tế trong quá trình nội soi.

Nhờ đó, phẫu thuật viên có thể quan sát cùng lúc hình ảnh nội soi và hình ảnh 3D mô phỏng chi tiết vùng xoang, hỗ trợ tối đa cho thao tác trong không gian hẹp, sát các cấu trúc quan trọng.

Theo GS-TS.Trần Phan Chung Thủy, chuyên khoa tai mũi họng, người trực tiếp phẫu thuật cho bệnh nhân cho hay, sau khi nội soi ghi nhận hố mổ xoang cũ xuất tiết dịch, họng sung huyết. Bên cạnh đó, mỡ ổ mắt thông thường nằm sâu trong hốc mắt và được bảo vệ bởi lớp xương giấy. Tuy nhiên, do tình trạng viêm kéo dài không được kiểm soát, mô viêm đã phá hủy lớp xương này, tạo nên lỗ thông giữa xoang và hốc mắt.

Nếu không xử lý kịp thời, bệnh nhân có thể đối mặt với các biến chứng nguy hiểm như viêm mô tế bào ổ mắt, áp xe hốc mắt, thậm chí mất thị lực.

Do vùng phẫu thuật nằm sát các cấu trúc quan trọng như ổ mắt, dây thần kinh thị giác và nền sọ, đồng thời giải phẫu bị thay đổi do lần mổ trước, các thao tác được thực hiện hết sức tỉ mỉ, thận trọng nhằm bảo tồn tối đa chức năng của các cơ quan này.

Ca mổ kết thúc sau hơn một giờ đồng hồ. Sau phẫu thuật, anh Hoàng hết đau hốc mắt, thị lực được bảo toàn, sức khỏe ổn định và được xuất viện chỉ sau một ngày. Tái khám định kỳ cho thấy vết mổ lành tốt, không có dấu hiệu biến chứng.

GS.Chung Thủy khuyến cáo, với những người từng phẫu thuật xoang, việc chăm sóc sau mổ và phòng ngừa tái phát là vô cùng quan trọng. Cấu trúc xoang sau phẫu thuật đã được mở thông để dẫn lưu tốt hơn, nhưng nếu không vệ sinh mũi họng đúng cách, thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, hoặc sinh hoạt trong môi trường thay đổi thời tiết đột ngột, niêm mạc mũi rất dễ bị viêm trở lại.

Bác sỹ khuyên người bệnh nên rửa mũi hàng ngày bằng nước muối sinh lý, duy trì độ ẩm không khí trong phòng, tránh khói thuốc, nước đá lạnh và các tác nhân gây kích ứng. Đồng thời, cần tái khám định kỳ để bác sỹ theo dõi, phát hiện sớm và điều trị kịp thời các đợt viêm, ngăn ngừa biến chứng và giảm nguy cơ phải phẫu thuật lại.

Đi khám mắt hai lần, bé trai mới phát hiện mắc hội chứng thận hư hiếm gặp

Vừa qua, một bệnh viện ở TP.HCM đã tiếp nhận một trường hợp bé trai dưới một tuổi bị phù mí mắt kéo dài, ban đầu được chẩn đoán nhầm là viêm kết mạc. Tuy nhiên, sau khi thăm khám kỹ lưỡng và làm các xét nghiệm chuyên sâu, bé được xác định mắc hội chứng thận hư, một bệnh lý hiếm gặp ở lứa tuổi này.

Theo chia sẻ từ người mẹ, trước đó bé Thái có biểu hiện đi tiểu nhiều lần trong ngày, không rõ nguyên nhân. Khoảng 10 ngày trước khi nhập viện, mí mắt bé bị sưng phù nhẹ. Gia đình đã đưa bé đi khám tại hai phòng khám chuyên khoa mắt, được chẩn đoán viêm kết mạc và kê thuốc điều trị. Tuy nhiên, tình trạng không cải thiện. Sau đó, bé bắt đầu phù lan xuống tay chân, bụng chướng to, gia đình đưa bé đến khám tại viện.

Tại đây, kết quả siêu âm và xét nghiệm nước tiểu cho thấy lượng đạm trong nước tiểu của bé cao bất thường, lên tới hơn 200 mg/mmol. PGS.TS.BS Vũ Huy Trụ, Phó chủ tịch Hội Thận Nhi Việt Nam, Trưởng khoa Nhi, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh chẩn đoán bé mắc hội chứng thận hư. Ông cho biết, biểu hiện phù bắt đầu ở vùng mí mắt, sau đó lan dần toàn thân là triệu chứng đặc trưng của bệnh. Phù mí mắt thường xuất hiện rõ vào buổi sáng, dễ khiến phụ huynh và bác sỹ nhầm lẫn với bệnh lý nhãn khoa.

PGS.TS.BS Vũ Huy Trụ thông tin thêm, hội chứng thận hư có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến hơn ở trẻ từ 1 đến 12 tuổi, đặc biệt là bé trai. Các trường hợp dưới 1 tuổi như bé Thái rất hiếm gặp, và thường liên quan đến đột biến gene di truyền, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Bé Thái được điều trị theo phác đồ corticoid kéo dài 4,5 tháng. Song song đó, bác sỹ chỉ định xét nghiệm gene để xác định nguyên nhân gây bệnh. Kết quả sau đó cho thấy bé không mắc đột biến gene, một tín hiệu tích cực trong điều trị.

Tuy nhiên, PGS.TS.BS Vũ Huy Trụ cảnh báo rằng, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, hội chứng thận hư có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như tắc mạch, suy dinh dưỡng, thiếu máu, suy thận cấp, nhiễm trùng và rối loạn nội tiết như suy giáp.

Sau một tháng điều trị, bé Thái đáp ứng tốt với thuốc, hiện đã hết sưng phù, tuy nhiên vẫn còn protein niệu (đạm trong nước tiểu), cần tiếp tục điều trị và theo dõi sát.

Hội chứng thận hư là tình trạng tổn thương tại cầu thận khiến một lượng lớn protein, chủ yếu là albumin, thoát ra khỏi máu và bị thải qua nước tiểu, làm giảm protein máu, dẫn đến phù nề toàn thân. Ngoài nguyên nhân di truyền, bệnh còn có thể do các yếu tố như nhiễm trùng, bệnh tự miễn hoặc tác dụng phụ của thuốc.

Ở trẻ dưới 1 tuổi, hội chứng thận hư thường liên quan đến các đột biến gene hiếm gặp ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của cầu thận. Tỷ lệ mắc bệnh rất thấp, chỉ khoảng 1-3 trẻ trên 100.000. Triệu chứng thường thấy là phù vùng mắt, mặt, bụng, hai chi dưới, nước tiểu có bọt, tăng cân nhanh, mệt mỏi và chán ăn.

Điều trị hội chứng thận hư ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường phức tạp hơn so với trẻ lớn. Trong các trường hợp không đáp ứng với thuốc corticoid (gọi là "kháng steroid"), trẻ sẽ được điều trị hỗ trợ bằng các biện pháp như bù albumin, giảm phù, bổ sung dinh dưỡng, phòng ngừa nhiễm trùng và chống đông máu. Nếu bệnh tiến triển thành suy thận giai đoạn cuối, bác sỹ sẽ cân nhắc cắt thận và chuẩn bị ghép thận cho trẻ.

PGS.TS.BS Vũ Huy Trụ khuyến cáo, hội chứng thận hư khó có thể phòng ngừa do phần lớn trường hợp chỉ được phát hiện khi đã có dấu hiệu rõ rệt. Phụ huynh cần chú ý đến những bất thường như sưng phù mí mắt, cơ thể, thay đổi lượng nước tiểu, tăng cân bất thường... và đưa trẻ đi khám sớm tại các cơ sở y tế có chuyên khoa Nhi để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Giật mình phát hiện sỏi thận sau khi tăng cân chóng mặt

Anh Mạnh (TP.HCM) có chiều cao 1m73, trước đây nặng khoảng 70 kg. Tuy nhiên, chỉ trong vòng hai năm, cân nặng của anh tăng vọt lên 96 kg mà không gặp phải triệu chứng rõ ràng nào, ngoại trừ “bụng to ra trông thấy”. Vì công việc văn phòng ít vận động, anh cũng không để ý đến sự thay đổi này cho đến khi cơ thể bắt đầu “lên tiếng”.

Khoảng bốn tháng trước, anh Mạnh đột ngột đau dữ dội vùng thắt lưng và hông trái, phải vào viện cấp cứu. Tại đây, bác sỹ phát hiện thận trái của anh có ba viên sỏi, kích thước từ 3-9 mm. Một viên lớn nhất (9 mm) đã rơi xuống niệu quản, gây tắc nghẽn và dẫn đến “cơn đau bão thận” - cơn đau đặc trưng của sỏi thận khi di chuyển trong đường tiết niệu.

Bệnh nhân được chỉ định điều trị nội khoa, sử dụng thuốc để hỗ trợ tống sỏi ra ngoài qua đường tiểu. Đồng thời, bác sỹ khuyến cáo anh cần giảm cân vì béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây sỏi thận. Nếu không kiểm soát cân nặng, khả năng tái phát sỏi là rất cao.

Anh Mạnh sau đó đến viện để kiểm tra toàn diện. TS.BS Trần Hữu Thanh Tùng, chuyên gia nội tiết, cho biết anh Mạnh đang ở mức béo phì độ 2, với chỉ số khối cơ thể (BMI) là 32,1 kg/m2, mỡ nội tạng lên tới 161,1 cm2, cao hơn 1,5 lần ngưỡng an toàn.

Ngoài ra, các xét nghiệm còn cho thấy anh Mạnh tăng axit uric, gan nhiễm mỡ độ 2, rối loạn lipid máu, ngưng thở khi ngủ và đường huyết ở mức tiền đái tháo đường tất cả đều là hậu quả phổ biến của tình trạng béo phì kéo dài.

Giải thích mối liên hệ giữa béo phì và sỏi thận, bác sỹ Tùng cho biết, người béo phì thường có sự thay đổi trong thành phần nước tiểu, bao gồm nồng độ canxi, axit uric, oxalat tăng cao, những thành phần chính hình thành sỏi thận. Ngoài ra, tình trạng kháng insulin, thường gặp ở người béo phì, cũng làm tăng nguy cơ mắc sỏi, đặc biệt là sỏi axit uric.

Thói quen ăn uống không lành mạnh, sử dụng nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, thức ăn nhiều muối và đường cũng góp phần làm tăng nguy cơ tạo sỏi. Do đó, giảm cân và điều chỉnh lối sống là giải pháp quan trọng để phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả.

Anh Mạnh được bác sỹ tư vấn kỹ lưỡng về chế độ ăn uống, sinh hoạt, và phối hợp sử dụng thuốc hỗ trợ giảm cân an toàn, bền vững.

Theo hướng dẫn từ chuyên gia dinh dưỡng, anh bắt đầu cắt giảm bia rượu, không ăn vặt ở văn phòng như trước, tăng cường uống nước để giảm cảm giác đói, bổ sung các thực phẩm lành mạnh như sữa tươi không đường, sữa chua, trái cây ít ngọt, rau xanh.

Vì công việc bận rộn, anh không có thời gian tập luyện thường xuyên nên chọn các bài vận động nhẹ nhàng: đi bộ vào cuối tuần, nhảy dây 10-15 phút mỗi ngày. Chỉ sau hai tháng áp dụng liệu trình giảm cân của bác sỹ, anh Mạnh bất ngờ giảm được 12 kg mà không gặp tình trạng mệt mỏi hay mất sức.

“Nếu được, tôi muốn giảm về mức 70 kg như trước đây. Biết là không dễ, nhưng tôi sẽ cố gắng tuân thủ đúng phác đồ mà bác sỹ hướng dẫn”, anh Mạnh chia sẻ.

Theo bác sỹ Trần Hữu Thanh Tùng, chỉ cần giảm từ 5-10% trọng lượng cơ thể đã giúp người thừa cân, béo phì cải thiện đáng kể các bệnh lý đi kèm như tiểu đường, sỏi thận, gan nhiễm mỡ, rối loạn chuyển hóa, ngưng thở khi ngủ và cả sức khỏe tâm lý, thể chất nói chung.