Hồi chuông báo động cho sức khỏe tim mạch vì thuốc lá

Trường hợp của ông là một hồi chuông cảnh báo về mối liên hệ giữa thuốc lá và bệnh tim mạch ở người cao tuổi. Trước khi nhập viện, ông B. có biểu hiện đau ngực âm ỉ kéo dài 4 ngày. Ban đầu, ông đến khám tại một cơ sở y tế địa phương và được kê thuốc điều trị, tuy nhiên tình trạng không cải thiện.

Các bác sỹ đang thực hiện ca phẫu thuật cho bệnh nhân.

Sau đó, ông chuyển đến viện khám, kết quả xét nghiệm men tim cho thấy mức Troponin T tăng cao bất thường: 1228 ng/L (trong khi giá trị bình thường dưới 14 ng/L).

Sau khi thực hiện điện tâm đồ và siêu âm tim, ông được chẩn đoán nhồi máu cơ tim không ST chênh lên, một dạng của hội chứng mạch vành cấp, xảy ra khi một hoặc nhiều nhánh mạch vành bị tắc nghẽn không hoàn toàn, khiến lưu lượng máu đến cơ tim giảm đáng kể.

Tại Bệnh viện, bác sỹ Nguyễn Xuân Vinh (Trung tâm Tim mạch Can thiệp) cho biết, bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp nhưng không tái khám định kỳ, hút một bao thuốc lá mỗi ngày trong suốt 30 năm. Đây là hai yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến nhồi máu cơ tim.

Kết quả chụp mạch vành cho thấy cả ba nhánh động mạch vành chính đều bị hẹp. Đặc biệt, động mạch vành phải bị tắc hoàn toàn đoạn xa, kèm theo huyết khối; động mạch liên thất trước và động mạch mũ cũng bị hẹp nặng. Nếu không kịp thời can thiệp, bệnh nhân có thể đối mặt với nguy cơ rối loạn nhịp tim, suy tim hoặc đột tử.

BS.CKII Nguyễn Văn Dương cho biết, thủ phạm chính là tổn thương tại đoạn xa động mạch vành phải. Sang thương tại nhánh liên thất trước cũng rất nặng và có nguy cơ tiến triển. Do đó, ê-kíp quyết định ưu tiên can thiệp mạch vành phải để tái thông dòng máu đến vùng cơ tim thiếu nuôi.

Quy trình can thiệp được chia làm hai giai đoạn để hạn chế thời gian thủ thuật và giảm thiểu ảnh hưởng đến chức năng thận. Trong ca can thiệp đầu tiên, bác sỹ sử dụng ống thông chuyên dụng để hút huyết khối, sau đó tiến hành nong bóng và đặt hai stent tại động mạch liên thất trước và đoạn xa động mạch vành phải.

Sau thủ thuật, cơn đau ngực của ông B. giảm rõ rệt. Bệnh nhân được tiếp tục điều trị nội khoa và dùng thuốc kháng đông.

Bốn ngày sau, ông được đặt thêm hai stent vào động mạch mũ. Hình ảnh sau can thiệp cho thấy stent bung tốt, không có biến chứng, dòng máu nuôi tim đã được tái lập.

Hai ngày sau, ông xuất viện trong tình trạng ổn định, được kê toa thuốc điều trị lâu dài và hướng dẫn cai thuốc lá, tái khám định kỳ.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khói thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, đột quỵ và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Khói thuốc chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có hơn 70 chất gây ung thư.

Các chất như nicotine, carbon monoxide và hắc ín trực tiếp làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu, thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch - nguyên nhân chính gây hẹp mạch vành và nhồi máu cơ tim.

Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, có thể gây tắc nghẽn hoàn toàn dòng máu đến cơ tim, dẫn đến nhồi máu cơ tim cấp.

Bác sỹ Nguyễn Xuân Vinh khuyến cáo, người trên 50 tuổi có các yếu tố nguy cơ như hút thuốc, tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu… nên tầm soát sức khỏe tim mạch định kỳ. Nếu có các triệu chứng như đau thắt ngực, tức ngực, đau lan lên cổ, vai, cánh tay hoặc ngất xỉu, cần đến ngay cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.

Trường hợp của ông B. là lời cảnh tỉnh cho những người đang hút thuốc và không kiểm soát tốt bệnh nền. Hành động thay đổi lối sống, đặc biệt là bỏ thuốc lá, có thể cứu sống chính bản thân và cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống.

Phát hiện bệnh hiếm trong một lần khám sức khỏe

Một người đàn ông 71 tuổi đã được chẩn đoán mắc bệnh viêm động mạch Takayasu hiếm gặp sau khi tình cờ phát hiện bị hẹp nặng nhiều nhánh mạch máu trong một lần khám sức khỏe định kỳ.

Nhờ phát hiện sớm, ông đã được phẫu thuật kịp thời, tránh được các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Ông T., 71 tuổi, đến khám sức khỏe tổng quát mà không có bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào. Tuy nhiên, bác sỹ phát hiện sự chênh lệch bất thường giữa huyết áp đo ở tay và chân, dấu hiệu gợi ý tình trạng hẹp mạch máu nghiêm trọng.

ThS.BS.CKII Huỳnh Thanh Kiều, Trưởng khoa Nội tim mạch 1, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, đã chỉ định thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu gồm siêu âm mạch máu, đo chỉ số ABI (huyết áp cổ chân/cánh tay), chụp CT đa lát cắt (MSCT) động mạch cảnh và động mạch vành.

Kết quả cho thấy ông T. bị hẹp nghiêm trọng (>90%) cả ba nhánh mạch máu nuôi tim, đồng thời hẹp động mạch cảnh hai bên, động mạch cột sống phải và động mạch dưới đòn hai bên. Tình trạng này phù hợp với bệnh lý viêm động mạch Takayasu - một bệnh tự miễn hiếm gặp, thường thấy ở nữ giới dưới 50 tuổi. Ca bệnh của ông T. được xem là đặc biệt hiếm.

Bác sỹ Kiều cho biết, viêm động mạch Takayasu ảnh hưởng đến động mạch chủ và các nhánh lớn của nó, gây viêm, dẫn đến hẹp hoặc phình mạch.

Nếu không điều trị, bệnh có thể tiến triển đến tắc mạch hoàn toàn, gây biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, hoặc suy tim.

Trường hợp của ông T. cho thấy sự nguy hiểm thầm lặng của bệnh lý này, khi tổn thương diễn tiến qua nhiều năm mà không có triệu chứng rõ ràng.

ThS.BS Trần Thúc Khang, Phó khoa Ngoại tim mạch, cùng êkíp đã quyết định phẫu thuật bắc cầu động mạch vành để tái thông dòng máu nuôi tim.

Tuy nhiên, điều đặc biệt trong ca mổ này là các động mạch dưới đòn thường được sử dụng làm nguồn ghép lại bị hẹp nặng, không thể sử dụng. Các bác sỹ đã sử dụng tĩnh mạch hiển của chính bệnh nhân để làm cầu nối mới, vòng qua các đoạn mạch bị tắc nghẽn.

Ca mổ được thực hiện với tim đập tự nhiên, không cần đến máy tuần hoàn ngoài cơ thể. Sau mổ, ông T. hồi phục tốt, được rút ống nội khí quản chỉ sau 8 giờ, trở lại phòng nội trú sau 48 giờ, và sinh hoạt bình thường sau 3 ngày. Ông xuất viện sau 4 ngày điều trị tích cực.

Bác sỹ Khang cho biết, dù đã điều trị thành công, viêm động mạch Takayasu có thể tái phát. Do đó, bệnh nhân cần tiếp tục dùng thuốc kiểm soát tình trạng viêm, kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và kiểm soát các bệnh lý đi kèm như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu.

Bác sỹ cũng khuyến cáo bệnh nhân nên tránh xa thuốc lá, yếu tố làm tổn thương mạch máu và tăng nguy cơ tái hẹp, đồng thời tiêm đầy đủ các loại vắc-xin phòng bệnh hô hấp như cúm, viêm phổi và zona thần kinh.

Theo bác sỹ Huỳnh Thanh Kiều, việc phát hiện sớm bệnh viêm động mạch Takayasu là yếu tố then chốt giúp điều trị hiệu quả và phòng ngừa biến chứng.

Bệnh nhân nên đi khám ngay khi có các dấu hiệu bất thường như khó thở, đau ngực, đau tay chân, hoa mắt, yếu nửa người, hoặc rối loạn ngôn ngữ, những triệu chứng có thể là cảnh báo đột quỵ do hẹp động mạch lớn.

Cụ bà suýt cắt gan vì sỏi mật lớn bất thường 3,5 cm

Nữ bệnh nhân 76 tuổi, đã trải qua một ca bệnh nguy hiểm với viêm đường mật nặng do nhiều sỏi lớn trong gan và túi mật, khiến ống mật giãn gần 10 lần, đối diện nguy cơ phải cắt bỏ gan.

Theo BS.CK2 Võ Ngọc Bích, chuyên khoa Gan - Mật - Tụy, người trực tiếp điều trị cho bệnh nhân cho biết, sỏi mật có kích thước 3,5 cm là tình trạng rất hiếm gặp, trong khi sỏi trên 2,5 cm đã được xem là ít gặp.

Khả năng tự đào thải của sỏi lớn như vậy rất thấp, đồng thời nguy cơ biến chứng cao như sỏi kẹt cổ túi mật hoặc ống mật chủ, gây tắc nghẽn dòng chảy mật, viêm túi mật cấp hoặc mạn tính, thậm chí ung thư túi mật và phải cắt gan.

Hai tuần trước khi nhập viện, bệnh nhân có biểu hiện mệt mỏi, buồn nôn, ăn uống kém. Tình trạng không cải thiện dù đã điều trị tại cơ sở y tế địa phương. Một tuần sau đó, bà bắt đầu đau âm ỉ vùng hạ sườn phải, nôn ói sau ăn.

Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) 3 Tesla cho thấy sỏi lấp đầy túi mật và ống gan trái. Đường kính ống gan trái giãn 8 mm; ống mật chủ giãn rộng tới 21 mm (bình thường 1-5 mm), bên trong chứa nhiều sỏi, trong đó viên lớn nhất lên tới 2 cm. Đặc biệt, túi mật chứa nhiều sỏi bùn với viên sỏi lớn gần 3,5 cm.

Do tình trạng nghiêm trọng, bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật nội soi cắt túi mật, mở ống mật chủ lấy sỏi, kết hợp nội soi đường mật để tán và lấy sỏi trong gan trái. Bác sỹ chuẩn bị sẵn phương án mổ mở cắt phân thùy gan nếu số lượng sỏi trong gan quá nhiều hoặc tổn thương nặng.

Trong ca phẫu thuật kéo dài hơn 2 giờ, ê kíp ghi nhận túi mật căng phồng, tiến hành phẫu tích tam giác gan mật, cắt động mạch và ống túi mật. Sau đó mở ống mật chủ lấy ra nhiều viên sỏi lớn, rửa sạch sỏi bùn trong đường mật gan trái, đặt dẫn lưu Kehr và khâu lại ống mật chủ. Bệnh nhân không phải cắt gan nhờ can thiệp kịp thời.

Sau mổ, bệnh nhân hồi phục tốt, có thể ngồi dậy đi lại và ăn nhẹ sau 1 ngày, xuất viện sau 3 ngày. Hiện sức khỏe bà ổn định, được hẹn tái khám sau một tuần.

Sỏi đường mật trong gan hình thành do kết tụ các thành phần trong dịch mật ở các ống dẫn trong nhu mô gan, khác với sỏi túi mật thường là cholesterol.

Ở châu Á, sỏi gan chủ yếu là sỏi sắc tố liên quan đến nhiễm ký sinh trùng, ứ trệ mật hoặc rối loạn chuyển hóa. Người bệnh có thể không có triệu chứng rõ ràng, chỉ phát hiện khi khám sức khỏe hoặc khi xuất hiện đau bụng, sốt, vàng da.

Bác sỹ Võ Ngọc Bích khuyến cáo mọi người nên khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt khi có dấu hiệu bất thường tiêu hóa.

Để phòng ngừa sỏi mật, cần duy trì vệ sinh ăn uống, tránh thực phẩm tái sống để giảm nguy cơ nhiễm ký sinh trùng; tăng cường rau xanh, trái cây, uống đủ nước; hạn chế thức ăn nhiều cholesterol, chất béo, đồ chiên rán, đồ đóng hộp, rượu bia. Ngoài ra, nên tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần và duy trì vận động thể chất để tăng lưu thông mật, giảm nguy cơ hình thành sỏi.