Động lực quan trọng cho nền kinh tế số

Tham gia vào phiên thảo luận "Đòn bẩy chính sách mới cho kinh tế số", trong khuôn khổ Hội thảo “Phát triển kinh tế số trong kỷ nguyên mới” do Báo Tài chính - Đầu tư tổ chức diễn ra tại Hà Nội hôm nay, ông Yves Vanderstraeten, Phó chủ tịch Ban Kỹ thuật số, EuroCham khẳng định, Việt Nam đang phát triển rất nhanh, có sự tăng trưởng mạnh mẽ về kinh tế số cũng như giao thương trên nền tảng mạng. 

Đặc biệt, góc nhìn của Chính phủ cũng có cam kết mạnh mẽ trong quá trình chuyển đổi số. Chỉ số về chính phủ số của Liên hiệp quốc cho thấy Việt Nam đã thăng 15 hạng từ vị trí số 86 lên 71 cho thấy cam kết mạnh mẽ cũng như những thành tựu mà Việt Nam đạt được trong một thời gian rất ngắn. 

“Từ góc nhìn của EuroCham, từ phía các doanh nghiệp châu Âu có niềm tin mạnh mẽ vào việc đầu tư của họ vào Việt Nam, chúng tôi tiến hành khảo sát mỗi quý và chỉ số niềm tin của các nhà đầu tư châu Âu rất cao so với 2 năm trước. Do đó, chúng tôi rất tự tin về các hạng mục đầu tư vào Việt Nam”, đại diện EuroCham chia sẻ. 

Phiên thảo luận Đòn bẩy chính sách mới cho kinh tế số. Ảnh: Chí Cường

Đến nay, Internet, điện thoại thông minh đã đi vào mọi hoạt động của cuộc sống hàng ngày của người dân, của nền kinh tế. Ông Nguyễn Phong Nhã, Phó cục trưởng Cục Viễn thông, Bộ Khoa học và Công nghệ khẳng định, Việt Nam đã có hạ tầng viễn thông rất tốt, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của nền kinh tế với công nghệ tiên tiến, tương đương với các nước phát triển trên thế giới, đưa công nghệ 5G phát triển, đưa cáp quang mở rộng khắp nơi, cho thấy sự nỗ lực của các doanh nghiệp viễn thông Việt Nam. Các công nghệ điện toán đám mây cũng đã sẵn sàng cho hạ tầng, tạo dựng nên một hạ tầng viễn thông hiện đại, bền vững, có tính dự phòng cao, độ bao phủ tốt. 

Điều đó chứng tỏ hạ tầng viễn thông của Việt Nam đã đáp ứng được nhu cầu của các doanh nghiệp, các thành phần kinh tế và sẵn sàng cho việc đầu tư của các doanh nghiệp nước ngoài vào Việt Nam.

Để thúc đẩy phát triển hơn nữa nền kinh tế số quốc gia, 4 nghị quyết chiến lược đột phá mới được ban hành, bao gồm Nghị quyết 57, Nghị quyết 59, Nghị quyết 66, Nghị quyết 68. “Bộ tứ trụ cột” này tập trung vào các chính sách đột phá về khoa học công nghệ, hội nhập quốc tế, cải cách hệ thống pháp luật, phát triển doanh nghiệp tư nhân sẽ mở ra không gian mới cho cộng đồng doanh nghiệp và thị trường phát triển mạnh mẽ

Đây được xem là động lực quan trọng cho nền kinh tế số. Ông Nguyễn Phong Nhã cho biết, đối với các nghị quyết đã được cụ thể hoá trong các ngành nghề, đối với đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai các chính sách này. 

Về mặt chính sách, dựa trên các nghị quyết được đưa ra, tốc độ hoàn thiện các thể chế, giải quyết những vấn đề khó khăn của cuộc sóng bằng pháp luật rất nhanh chóng. Các chính sách mới được đưa vào cuộc sống trong một thời gian ngắn, tạo nên môi trường kinh doanh ngày càng minh bạch, tạo điều kiện cho các hoạt động trên môi trường số nhanh chóng, thuận lợi, đáng tin tưởng. 

Bên cạnh sự hỗ trợ từ chính sách, các doanh nghiệp cũng đã phản ứng rất nhanh trong việc xây dựng sự bền vững của hạ tầng viễn thông. Ví dụ, hầu hết các hạ tầng viễn thông của các khu vực bị ảnh hướng bởi bão lũ thời gian qua đều được nhà mạng khôi phục chỉ trong vòng 48-72h. Ông Nguyễn Phong Nhã cũng khuyến khích các doanh nghiệp nước ngoài công nghệ cao đầu tư vào hạ tầng viễn thông Việt Nam trên tinh thần cung cấp các thiết bị an toàn, có khả năng chống chịu về các rủi ro thiên tai…, cũng như khuyến khích các doanh nghiệp vừa và nhỏ, start-up triển khai các ứng dụng viễn thông trên môi trường mạng. 

Việt Nam hoàn toàn có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế số

Đứng ở góc độ của doanh nghiệp, ông Hoàng Văn Ngọc, Giám đốc Chiến lược, Tập đoàn Viettel khẳng định 4 nghị quyết vừa qua là đột phá về mặt thể chế và doanh nghiệp rất hạnh phúc khi có bộ tứ trụ cột này. Mặc dù chưa đi vào cuộc sóng quá nhiều, nhưng thực ra doanh nghiệp cũng cần thời gian để hấp thu thể chế và thể chế cũng cần thời gian để hấp thu những kiến nghị của doanh nghiệp. 

Nói về nền kinh tế số Việt Nam, ông Hoàng Văn Ngọc cho biết, hiện có 4 xu hướng chính đang chi phối.

Thứ nhất là AI hoá mọi thứ, đây là động lực cho nền kinh tế số.

Thứ hai là xu hướng dữ liệu gồm khai thác dữ liệu, phân tích dữ liệu và sử dụng dữ liệu, xây dựng hệ sinh thái trên dữ liệu.

Thứ ba là iCloud, tất cả chuyển đổi lên iCloud.

Thứ tư là đổi mới sáng tạo trên các nền tảng số và hệ sinh thái dữ liệu. 

Quay ngược lại bức tranh Việt Nam đang ở đâu trong kỷ nguyên số toàn cầu, ông Hoàng Văn Ngọc đánh giá Việt Nam là nước phát triển rất nhanh về chuyển đổi số. Mục tiêu của chính phủ là 30% GDP đóng góp từ kinh tế số và tốc độ tăng trưởng kinh tế số ở Việt Nam cũng đang thuộc nhóm cao nhất nhì khu vực, khoảng từ 25-30% mỗi năm. 

“Việt Nam hoàn toàn có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế số. Chúng ta có Chính phủ năng động cởi mở, thúc đẩy thay đổi thể chế và khát khao chuyển đổi. Thứ hai là quy mô lớn về thuê bao số. Tiếp nữa, chúng ta có hạ tầng viễn thông hiện đại nhất nhì trên thé giới. Viettel tính đến hết 2025 đã có 28.000 trạm 5G và vùng phủ trên dân số đạt 90%. Cuối cùng, chúng ta có lực lượng lao động cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin tốt so với mặt bằng khu vực. Quan trọng hơn nữa là Việt Nam đã biến mình từ bên tiêu dùng sản phẩm số thành bên sản xuất sản phẩm số, có thể tiên tới xuất khẩu vì có lợi thế trong lĩnh vực này”, đại diện Viettel khẳng định. 

Cùng ở góc nhìn của doanh nghiệp lớn hoạt động trong lĩnh vực viễn thông số hoá, ông Lê Xuân Sơn, Phó tổng giám đốc VNPT - IT khẳng định tầm quan trọng của yếu tố con người trong việc thực thi kinh tế số. 

"Việt Nam đã rất tự tin về hạ tầng. Chúng ta không còn nghe câu chuyện “cá mập cắn” nhiều nữa, việc an toàn an ninh số cũng được đảm bảo. Các chính sách được ban hành ra tạo nhiều động lực khi Nghị quyết 57 như một đầu tàu dẫn dắt công nghệ và định hướng, Nghị quyết 66 như đường ray về thể chế để tháo gỡ, Nghị quyết 69 mở cửa hội nhập và Nghị quyết 68 là động cơ cho kinh tế tư nhân. Bốn này ghép lại thành một cỗ máy thúc đẩy kinh tế số", ông Sơn nói. 

Tuy nhiên, cũng cần nhìn vào những điểm yếu để cải thiện hơn. Ví dụ cơ chế sandbox chưa được phát triển. Hay như mong muốn có nền tảng Make in Vietnam, nhưng hiện cũng chưa có nhiều…

“Theo quan điểm của chúng tôi, chúng ta không thể nhìn vào tỷ lệ Internet hay GDP tăng trưởng để định vị kinh tế số. Lúc này cần cách nhìn mới. Khác với những giai đoạn trước, kinh tế số lấy dữ liệu là tài sản, khi nắm được dữ liệu tốt thì triển vọng phát triển kinh tế số rất lớn. Công nghệ chỉ là nền tảng vận hành và là công cụ, còn khi nói về thực thi thì con người là yếu tố chủ đạo nhất”, ông Sơn khẳng định và cho rằng, con người sẽ là yếu tố quan trọng nhất để hiện thực hoá những gì mà bộ tứ nghị quyết định hướng.