Bà Hoài (ngụ quận 7, TP HCM) nhận được tờ rơi quảng cáo đất nền ngân hàng thanh lý cuối năm, chào bán 319 - 429 triệu đồng mỗi nền 72 - 132 m2 tùy diện tích. Thấy giá khá rẻ, lại là đất ở Sài Gòn, bà Hoài liên lạc số điện thoại tên tờ rơi thì được tư vấn đây là tài sản nhà băng thanh lý, ngân hàng ACB hỗ trợ vay lên đến 25 năm. Đất có vị trí gần vòng xoay An Lạc, thuộc dự án Khu dân cư An Lạc 2, quận Bình Tân, cách ga metro 3A không xa, giá 12-15 triệu đồng mỗi m2, chỉ cần thanh toán 40-50%, chờ pháp lý hoàn chỉnh vì chưa ra sổ.

Khi khách hàng đặt vấn đề tại sao tài sản ngân hàng thanh lý mà lại chưa ra sổ, lẽ ra phải có sổ cho người mua xem trước, môi giới giải thích rằng nếu muốn ra sổ liền, khách đóng đóng 95% giá trị nền đất thì sẽ có sổ trong vòng 7-15 ngày.

“Tôi nghĩ đất ngân hàng thanh lý thì hồ sơ pháp lý đã sẵn sàng bày ra trước mắt. Đằng này môi giới bảo trả tiền trước, đợi pháp lý sau khiến tôi thấy lo nên không dám mua nữa dù cũng tiếc vì giá khá mềm”, bà Hoài chia sẻ.

Tờ rơi quảng cáo bán đất ngân hàng thanh lý và cho vay 25 năm. Ảnh: Trung Tín

Anh Thịnh, nhân viên văn phòng làm việc tại quận 1, TP HCM đọc thấy một ba nô quảng cáo đất thanh lý ngân hàng treo trên gốc cây đường Nguyễn Công Trứ với giá 250 triệu đồng một nền, cũng tiếp cận vì ham rẻ. Cò đất giới thiệu dự án nằm ở đường Hồ Học Lãm, quận Bình Tân, qua cầu Lò Gốm là tới.

Tuy nhiên, khi anh Thịnh hỏi đất này pháp lý thế nào, ngân hàng thanh lý có sổ đỏ gì chưa thì môi giới lảng tránh câu hỏi và nhanh nhảu chuyển sang đề tài nên mua để đầu tư. Cò đất thao thao bất tuyệt: “Vị trí đất nằm ở khu vực đang nâng cấp làm đường 4 làn xe, nên mua sớm chắc chắn có lời, chỉ cần đóng 30-40% nhận nền” song không đá động gì đến pháp lý.

Anh Thịnh vẫn kiên nhẫn thuyết phục cò đất về danh tính của ngân hàng thanh lý tài sản này và yêu cầu môi giới chụp hình sổ đỏ hoặc bản đồ phân lô gửi qua để tham khảo. Song, thay vì xuất trình một vài cơ sở pháp lý của nền đất, nhân viên môi giới mời khách đi xem dự án để giải thích thêm. “Lẽ ra tài sản ngân hàng thanh lý thì khách hỏi pháp lý đến đâu phải trả lời rành mạch đến đó. Tôi thấy tư vấn lòng vòng quá nên từ bỏ ý định mua”, anh Thịnh nói.

Ghi nhận của PV, các tờ rơi và pa nô quảng cáo đất nền ngân hàng thanh lý đang xuất hiện khắp các quận huyện nội ngoại thành Sài Gòn. Từ khu trung tâm quận 1 đến các quận xa hơn như quận 9, Bình Tân, Tân Phú… tất cả đều được gắn mác tài sản nhà băng thanh lý tương tự nhau. Nền đất được chào bán thuộc hàng siêu rẻ, bằng với mức giá đất phân lô ở các tỉnh giáp ranh TP HCM. Tuy nhiên, đa số các lô đất này đều ở diện đóng tiền trước, chờ pháp lý hoàn thiện sau.

Một ba nô mi ni treo gốc cây quảng cáo bán đất nhà băng thanh lý , nằm dọc đường Nguyễn Công Trứ, quận 1, TP HCM, nơi được mệnh danh là phố tài chính Sài Gòn với rất nhiều trụ sở ngân hàng trú đóng tại đây. Ảnh: Phương Đông

Trao đổi với PV về hiện tượng này, một lãnh đạo Ngân hàng Á Châu cho biết, trước giờ việc thanh lý tài sản của ngân hàng thường được đăng tải thông tin trên website và các phương tiện truyền thông một cách công khai, rộng rãi. Còn hiện nay với nhiều tờ rơi quảng cáo xuất hiện trên thị trường có những thông tin cho biết đây là tài sản thanh lý của ngân hang này nọ thì chủ yếu là thông tin “mạo danh” nhà băng.

“Có thể các môi giới họ lấy danh nghĩa ngân hàng thanh lý tài sản để dễ tạo niềm tin cho người mua”, ông nói và cho rằng điều này là nguy hiểm vì khách hàng mua đất tin vào thương hiệu của ngân hàng. Hơn thế, họ nghĩ rằng ngân hàng thanh lý sẽ có giá tốt hơn, về mặt pháp lý cũng yên tâm hơn. Nhưng thực tế, những người bán lại lợi dụng vào những lý do trên để bán các thửa đất có khi là không rõ ràng về pháp lý và giá cả cao.

Có gần chục năm tư vấn pháp lý nhà đất tại TP HCM, chuyên gia Nguyễn Tấn Phong cảnh báo, người mua nhà đất cần thận trọng trước những thông tin quảng cáo bán tài sản thanh lý ngân hàng qua tờ rơi và ba nô quảng cáo trôi nổi. Nhiều khả năng đằng sau những nhà đất thanh lý này là tài sản không rõ nguồn gốc, pháp lý mập mờ.

Theo ông Phong, thông thường, bất động sản ngân hàng thẩm định cho vay đều có hồ sơ pháp lý vững chắc và đầy đủ. Bởi lẽ, quy chế của ngành tài chính đòi hỏi mọi thủ tục phải chặt chẽ, minh bạch, thậm chí có hẳn chứng thư thẩm định giá tài sản này.

Khi tiến hành thanh lý tài sản (có thể hiểu là quy trình thu hồi nợ), ngân hàng có thứ tự ưu tiên rất rõ ràng. Nhóm ưu tiên một là chủ nhà đất. Gia chủ được thông báo về việc thanh toán nợ hoặc tất toán trước tiên. Trong trường hợp nợ quá hạn nhiều lần nhắc nhở, ngân hàng tính lãi, giảm lãi và đặc biệt vẫn ưu tiên cho khách vay mua lại (hoặc tự tìm cách thanh lý).

Trường hợp xấu nhất khách vay không có khả năng thanh toán, ngân hàng tiến hành các bước theo quy trình phát mãi tài sản ( khởi kiện, định giá lại, đấu giá, thi hành án ...) tuy nhiên thường thì vẫn ưu tiên cho khách vay. Mục đích cuối cùng của các tổ chức tín dụng khi xử lý tài sản bảo đảm cũng chỉ mong thu hồi được khoản nợ đã cho vay.

Ông Phong cho rằng hiện tượng thị trường xuất hiện nhiều tờ rơi, ba nô quảng cáo nhà đất ngân hàng thanh lý chỉ là chiêu câu khách. Đây là một cách chào mời đầy kỹ xảo của môi giới nhằm thu hút sự quan tâm của khách hàng.

Bằng thuật ngữ tài sản ngân hàng thanh lý, môi giới nhà đất đánh vào tâm lý người dân nghĩ rằng cái gì thanh lý giá cũng rẻ, và có ngân hàng đứng đằng sau thì pháp lý đầy đủ. Tuy nhiên, trên thực tế, rổ hàng này vẫn còn chờ pháp lý hoặc đang trong quá trình hoàn thiện pháp lý. “Vì vậy, người mua nếu không cẩn trọng, tìm hiểu kỹ càng có thể gặp rủi ro vì đất ham rẻ”, ông Phong khuyến cáo.