Từng là gương mặt đại diện của ngành bất động sản Trung Quốc, Evergrande nay là "quả bom nợ" có thể phát nổ tại hơn 280 thành phố ở Trung Quốc. Trong ảnh là tổ hợp nhà ở do Evergrande xây dựng tại thành phố Hoài An, tỉnh Giang Tô. Ảnh: AFP

Nhà đầu tư nước ngoài đang dõi theo nhất cử nhất động của Công ty bất động sản Trung Quốc Sinic Holdings sau khi doanh nghiệp này cảnh báo vào tuần trước rằng họ không có khả năng thực hiện nghĩa vụ hoàn trả trái phiếu quốc tế trị giá 250 triệu USD đến hạn vào ngày 18/10. Đến trưa 18/10, Sinic Holdings vẫn chưa có công bố bất kỳ thông tin liên quan đến nghĩa vụ trả nợ trái phiếu trên, theo đài CNBC.

Cũng trong tuần trước, Tập đoàn bất động sản China Properties Group cho biết họ đã không đủ khả năng thanh toán thương phiếu trị giá 226 triệu USD do không đảm bảo được nguồn tiền trước ngày đáo hạn 15/10.

Sinic Holdings và China Properties không phải những doanh nghiệp bất động sản đầu tiên của Trung Quốc thất tín với nhà đầu tư. Trước họ, Công ty bất động sản Fantasia Holdings cũng đã không thanh toán thực hiện nghĩa vụ thanh toán đối với trái phiếu trị giá 206 triệu USD vào đầu tháng 10.

Với những bất ổn tài chính gia tăng trong ngành bất động sản Trung Quốc, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm đã đồng loạt "giáng cấp" các công ty bất động sản của nước này.

Trong tuần này, Evergrande, tập đoàn bất động sản lớn thứ hai xét về doanh số, sẽ chính thức vỡ nợ nếu không thực hiện nghĩa vụ trả lãi đối với trái phiếu niêm yết bằng đô la Mỹ bởi khoản này đã đến hạn vào cuối tháng 9, nhưng có thời gian gia hạn 30 ngày.

Phía Evergrande vẫn "im hơi lặng tiếng" đối với khoản lãi trên cùng với 4 trái phiếu khác đã đáo hạn thanh toán trong vài tuần qua. Tuy nhiên, đại diện Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cuối tuần trước vẫn khẳng định rằng những rủi ro do Evergrande gây ra là "có thể kiểm soát được" và hầu hết các doanh nghiệp bất động sản của Trung Quốc đều đang hoạt động ổn định.

Dẫu vậy, phía Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cũng khuyến cáo các công ty bất động sản phát hành trái phiếu ở nước ngoài (gọi là trái phiếu quốc tế), cần tích cực thực hiện nghĩa vụ trả nợ của mình.

Hãng tin Reuters dẫn lời ông Dịch Cương (Yi Gang), Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc hôm 17/10 cho biết giới chức nước này sẽ cố gắng ngăn chặn các vấn đề của Evergrande lây lan sang các công ty bất động sản khác. Người đứng đầu ngành ngân hàng Trung Quốc đánh giá rằng nền kinh tế nước này vẫn "đang hoạt động tốt", nhưng đã phải đối mặt với những thách thức như rủi ro vỡ nợ do "quản lý yếu kém" của một số công ty.

Theo ước tính của Moody’s, bất động sản và các ngành liên quan bất động sản đóng góp khoảng 1/4 GDP Trung Quốc. Thời gian gần đây, các nhà phát triển bất động sản Trung Quốc đã tăng trưởng nhanh chóng sau nhiều năm nợ nần chồng chất, khiến giới chức nước này đã đưa ra chính sách "ba lằn ranh đỏ" vào năm ngoái.

Chính sách này đã đặt ra các giới hạn đối với nợ liên quan đến dòng tiền, tài sản, và mức vốn của doanh nghiệp. Do vậy, khủng hoảng nợ của doanh nghiệp bất động sản Trung Quốc đã được khơi lại kể từ khi chính sách này được kích hoạt. Evergrande, nhà phát triển mắc nợ nhiều nhất thế giới, đã châm ngòi khi hai lần cảnh báo vào tháng 9 rằng tập đoàn này có thể vỡ nợ.

Sau đó, Evergrande đã ba lần lỡ hẹn thanh toán lãi suất đối với trái phiếu bằng đô la Mỹ. Cổ phiếu Evergrande đã bị đình chỉ giao dịch kể từ ngày 4/10 và các tổ chức xếp hạng tín nhiệm cũng đã giáng cấp một loạt công ty bất động sản khác do lo ngại về dòng tiền của những doanh nghiệp này.

Giao dịch trái phiếu bất động sản của Trung Quốc đến nay đã tăng vọt lên hơn 1 tỷ USD, từ mức hơn 600 triệu USD vào tháng 8, theo dữ liệu của MarketAxess. Trái phiếu Evergrande (lãi suất 8,75%) đáo hạn vào năm 2025 hiện là trái phiếu thị trường mới nổi được giao dịch nhiều thứ hai trên nền tảng MarketAxess.

Tối 15/10, Tổ chức xếp hạng tín nhiệm S&P Global Ratings đã hạ đánh giá tín nhiệm đối với China Aoyuan, một trong những nhà phát triển bất động sản lớn ở tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc). Lý do hạ tín nhiệm được S&P Global Ratings đưa ra là khoản nợ của Aoyuan đã tăng cao và động thái giảm nợ của công ty này sẽ chậm lại trong năm tới.

Cụ thể hơn, khả năng cải thiện tăng trưởng doanh thu bị hạn chế và áp lực tỷ suất lợi nhuận vẫn tiếp tục, sẽ cản trở nỗ lực trả nợ của Aoyuan. "Nguồn tiền mặt suy yếu cũng sẽ gây áp lực lên tính thanh khoản của Aoyuan vì doanh nghiệp này phải đối diện với các kỳ hạn thanh toán khá lớn vào năm 2022, mặc dù chúng tôi kỳ vọng công ty này vẫn có thể thu xếp trả nợ trong tình hình tín dụng bị siết chặt", S&P đánh giá.

Tương tự, cuối tuần trước Fitch cũng đã hạ cấp tín nhiệm đối với Modern Land vì cho rằng công ty bất động sản này đã trì hoãn thực hiện nghĩa vụ hoàn trả trái phiếu quốc tế 250 triệu USD trong 3 tháng qua.

Cũng trong tuần trước, S&P đã hạ tín nhiệm đối với Greenland Holding - một trong những tập đoàn bất động sản Trung Quốc đang sở hữu những dự án bất động sản uy tín ở New York, London, và Sydney. Theo nhận định của S&P, khả năng tiếp cận vốn của Greenland Holding đã "bị suy giảm", điều này sẽ làm hạn chế khả năng chống đỡ của doanh nghiệp này trước sự suy thoái của ngành bất động sản. Còn Fitch dự đoán khả năng huy động tiền mặt của Greenland Holding sẽ chậm lại trong thời gian tới.

"Một điều chúng tôi có thể chắc chắn là ngành bất động sản Trung Quốc đang gặp khó khăn", ông Julian Evans-Pritchard, chuyên gia kinh tế cao cấp về thị trường Trung Quốc tại Công ty tư vấn kinh tế Capital Economics khẳng định. Doanh số bán nhà mới tại nước này đã giảm mạnh trong những tuần gần đây và hiện thấp hơn 25% so với cùng kỳ năm 2019, theo số liệu tổng hợp của Capital Economics.

"Sự thất bại của Evergrande có lẽ đã khiến người mua nhà lo ngại rằng liệu các nhà phát triển khác có tuân thủ các cam kết bán trước hay không", ông Julian Evans-Pritchard nói.

Ngoài ra, chuyên gia Capital Economics cho biết, hoạt động tìm kiếm mở rộng quỹ đất của các công ty bất động sản Trung Quốc cũng đã giảm hẳn do họ đang dồn sức khắc phục tình trạng doanh số bán hàng chậm lại và những yếu kém tài chính. Điều này sẽ khiến số lượng các dự án nhà ở mới sụt giảm trong những tháng tới.