Để đảm bảo tính khả thi tài chính, Nhà nước cam kết hỗ trợ bằng quyền thu phí (thời gian khoảng 4 năm 4 tháng) tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương. Ảnh: Đức Thanh

Đồng thuận

Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) sẽ có thêm sự tự tin đối với quyết định hủy kết quả và thực hiện sơ tuyển lại nhà đầu tư cho Dự án Xây dựng đường cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ hình thức PPP, loại hợp đồng BOT sau khi nhận được văn bản phản hồi của Bộ Kế hoạch và Đầu tư vào cuối tuần trước.

Trong Công văn số 4303/BKHĐT - QLĐT, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, Luật Đấu thầu (khoản 2, Điều 17) quy định, một trong các trường hợp hủy thầu là thay đổi mục tiêu, phạm vi đầu tư đã ghi trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu. Mặc dù, pháp luật về đấu thầu hiện không có quy định trường hợp hủy sơ tuyển do thay đổi mục tiêu, phạm vi đầu tư đã ghi trong hồ sơ mời sơ tuyển, nhưng theo quy định tại khoản 8, Điều 87, Nghị định số 30/2015/NĐ-CP ngày 17/3/2015 của Chính phủ, ngoài các trường hợp quy định từ khoản 1 đến khoản 7 của điều này, khi phát sinh tình huống trong lựa chọn nhà đầu tư, thì bên mời thầu báo cáo người có thẩm quyền xem xét, quyết định trên cơ sở bảo đảm các mục tiêu của đấu thầu là cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.

Trong bối cảnh nội dung Dự án có sự thay đổi, căn cứ quy định đối với việc hủy thầu, xử lý tình huống trong lựa chọn nhà đầu tư, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, cơ quan nhà nước có thẩm quyền có thể xem xét, quyết định xử lý tình huống theo quy định tại khoản 8, Điều 87, Nghị định số 30/2015/NĐ-CP theo hướng tổ chức lại quá trình sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư để phù hợp với Dự án, thu hút thêm nhà đầu tư cũng như đảm bảo mục tiêu cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.

“Bộ GTVT chịu trách nhiệm rà soát, điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi của Dự án theo quy định, làm cơ sở để tổ chức sơ tuyển lại. Phần hỗ trợ của Nhà nước phải được xem xét, đảm bảo tính khả thi trước khi tiến hành sơ tuyển, tránh lặp lại tình huống nêu trên”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Trung nhấn mạnh.

Trước đó, vào đầu tháng 6/2019, Bộ GTVT đã phát công văn lấy ý kiến tham vấn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Cục Quản lý đấu thầu về trình tự, thủ tục tiếp tục sơ tuyển nhà đầu tư Dự án Xây dựng đường cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ.

Đây là dự án thành phần thuộc Dự án Đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông dài 23,6 km, giai đoạn I đầu tư với quy mô 4 làn xe, rộng 17 m, tổng mức đầu tư là 5.3770 tỷ đồng (trong đó chi phí giải phóng mặt bằng là 932 tỷ đồng). Để đảm bảo tính khả thi tài chính, Nhà nước cam kết hỗ trợ bằng quyền thu phí tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương, với thời gian khoảng 4 năm 4 tháng (từ tháng 9/2028); thời gian thu phí hoàn vốn chính tuyến khoảng 18 năm 2 tháng.

Ông Nguyễn Nhật, Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết, Bộ GTVT đã giao Ban Quản lý dự án Thăng Long (PMU Thăng Long) làm bên mời thầu và tổ chức triển khai sơ tuyển quốc tế lựa chọn nhà đầu tư. Vào tháng 2/2019, Bộ GTVT đã thông báo kết quả đánh giá hồ sơ mời sơ tuyển (HSMST). Tuy nhiên, theo kết quả đánh giá chỉ có duy nhất liên danh Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển hạ tầng 620 - Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng 194 - Công ty Thi Sơn - Công ty Bắc Nam - CONICO 703 đáp ứng yêu cầu HSMST.

Phát sinh tình huống

Theo Bộ GTVT, ngay trong quá trình tiến hành sơ tuyển nhà đầu tư, Dự án đã xuất hiện một số thay đổi quan trọng liên quan đến điều kiện của HSMST.

Cụ thể, theo Luật Quản lý, sử dụng tài sản công số 15/2017/QH14, nhà nước không trực tiếp hỗ trợ nhà đầu tư bằng quyền thu phí tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương như Dự án đã phê duyệt tại Quyết định số 2519/QĐ - BGTVT ngày 28/8/2017. Thay vào đó, Nhà nước sẽ bố trí vốn ngân sách để hỗ trợ đảm bảo tính khả thi cho công trình. Ông Nhật cho biết là, Thủ tướng Chính phủ đang giao Bộ Tài chính chủ trì triển khai các thủ tục để bố trí từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2018 đối với phần vốn hỗ trợ cho Dự án.

Do HSMST lại ban hành trên cơ sở Dự án được duyệt có phần hỗ trợ nhà nước bằng quyền thu phí tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương, nên điều khoản hỗ trợ này không còn phù hợp với quy định của pháp luật. Cũng do thay đổi bất khả kháng này, Dự án cũng phải điều chỉnh thời gian thực hiện, dự kiến thu phí vào năm 2023; điều chỉnh phạm vi quản lý, vận hành khai thác; điều chỉnh tổng mức đầu tư và phương án tài chính.

“Việc thay đổi những thông số, điều kiện trên đã làm thay đổi điều kiện, đầu bài trong HSMST”, ông Nhật phân tích.

Cần phải nói thêm rằng, trong quá trình lập HSMST, Bộ GTVT cũng đã đưa ra được những điều khoản miễn trừ trách nhiệm trong trường hợp phải thực hiện hủy kết quả sơ tuyển nhà đầu tư.

Theo HSMST đã ban hành có quy định, bên mời thầu không có bất kỳ trách nhiệm gì có thể phát sinh từ việc bỏ sót hoặc lỗi tương tự gây ra từ việc ứng thầu xem xét vào những yêu cầu trong HSMST, trong đó có việc điều chỉnh thời gian hoặc giá trị, hoặc không còn phần hỗ trợ của Nhà nước cho Dự án bằng quyền thu phí dịch vụ tại các trạm thu phí đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương. Bên cạnh đó, việc phát hành HSMST không có nghĩa là bên mời thầu bắt buộc phải lựa chọn và sơ tuyển các hồ sơ đáp ứng để mời vào giai đoạn đấu thầu. Tùy theo từng trường hợp, bên mời thầu có quyền hủy sơ tuyển mà không phải nêu bất kỳ lý do nào. Trường hợp chỉ có 1 ứng thầu dự sơ tuyển, hay 1 ứng thầu vượt qua bước sơ tuyển cũng có thể hủy sơ tuyển hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định.

Được biết, PMU Thăng Long đang khẩn trương rà soát lại Báo cáo Nghiên cứu khả thi Dự án trên cơ sở những thông số tài chính mới, để có thể lập hồ sơ mời sơ tuyển nhà đầu tư trong quý III/2019.

“Nếu mọi việc thuận lợi, hồ sơ mời sơ tuyển nhà đầu tư cho Dự án Xây dựng Đường cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ sẽ được phát hành vào cuối tháng 7/2019”, đại diện PMU Thăng Long nói.