Gần 140.000 tỷ đồng nợ xấu đã được xử lý

Sáng nay (28/8), NHNN đã tổ chức Hội nghị sơ kết 1 năm triển khai Nghị quyết số 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu và Quyết định số 1058/QĐ – TTg phê duyệt Đề án cơ cấu lại các Tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020 hướng tới việc xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020 từ hoạt động cơ cấu lại các tổ chức tín dụng.

Hơn một năm qua, nhờ sự hoàn thiện của chính sách, sức khỏe tài chính, chất lượng tín dụng và kết quả xử lý nợ xấu của cả hệ thống đã được cải thiện.

Cụ thể, tính đến 30/6/2018, vốn điều lệ của toàn hệ thống ước đạt 519,01 nghìn tỷ đồng, tăng 1,3% so với cuối năm 2017, tăng 6,3% so với cuối năm 2016. Vốn chủ sở hữu của toàn hệ thống ước đạt 720,43 nghìn tỷ đồng, tăng 9,1% so với cuối năm 2017, tăng 21,1% so với cuối năm 2016. 

Tính đến 30/6/2018, hệ thống TCTD đã xử lý được 138,29 nghìn tỷ đồng nợ xấu xác định theo Nghị quyết 42 (không bao gồm 61,04 nghìn tỷ đồng dự phòng rủi ro để xử lý nợ xấu nội bảng).

Trong đó, xử lý nợ xấu nội bảng là 70,23 nghìn tỷ đồng (chiếm 50,78%), xử lý các khoản nợ đang hạch toán ngoài bảng cân đối kế toán xác định theo Nghị quyết 42 là 21,59 nghìn tỷ đồng (chiếm 15,61%) và xử lý các khoản nợ xấu xác định theo Nghị quyết 42 đã bán cho VAMC được thanh toán bằng trái phiếu đặc biệt là 46,46 nghìn tỷ đồng (chiếm 33,59%).

Các giải pháp xử lý nợ xấu được triển khai đồng bộ cùng với các biện pháp kiểm soát, phòng ngừa nợ xấu mới phát sinh đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng tín dụng và giảm tỷ lệ nợ xấu của hệ thống các TCTD. Bên cạnh đó, Nghị quyết 42 bước đầu đã tạo điều kiện quan trọng góp phần xử lý nợ xấu tại các TCTD, đến cuối tháng 6/2018 tỷ lệ nợ xấu so với so với tổng nợ là 2,09%, giảm so với thời điểm 31/12/2016 (2,46%).

Dù công tác cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu trong thời gian qua đã đạt được kết quả đáng khích lệ, song NHNN cũng thừa nhận còn rất nhiều khó khăn, vướng mắc, đòi hỏi sự chung sức, nỗ lực của toàn hệ thống chính trị, đặc biệt là sự hỗ trợ, phối hợp của các Bộ, ngành, địa phương.

Cụ thể, cho đến nay, giải pháp xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của các khoản nợ xấu còn hạn chế do chưa có thị trường mua bán nợ thật sự chuyên nghiệp dẫn đến việc mua bán nợ xấu chưa thật sự sôi động, các thương vụ lớn chưa phát sinh nhiều.

Việc triển khai Nghị quyết 42 trong thực tiễn còn gặp nhiều bất cập, chủ yếu liên quan đến tài sản đảm bảo, ví dụ việc thực hiện nội dung liên quan đến việc hoàn trả TSBĐ là vật chứng trong vụ án hình sự sau khi đã hoàn tất các thủ tục xác minh chứng cứ quy định tại Nghị quyết số 42; vấn đề liên quan đến thứ tự ưu tiên thanh toán khi xử lý TSBĐ và nghĩa vụ nộp thuế có ảnh hưởng đến việc thực hiện thủ tục sang tên cho người mua; tác giữ gìn, đảm bảo an ninh trật tự và hỗ trợ các TCTD trong việc thu giữ TSBĐ của các khoản nợ xấu; Vấn đề xử lý TSBĐ là dự án bất động sản còn dở dang...  

Từ thực tiễn trên, NHNN đề xuất Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương một loạt giải pháp hỗ trợ để cùng chung tay tháo gỡ vướng mắc. 

Giải quyết dứt điểm ngân hàng yếu trong thời gian ngắn nhất

Theo Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng, hiện tại, tỷ lệ tổng nợ xấu cả nội bảng và ngoại bảng hiện còn cao; mặc dù đã giảm mạnh từ mức 10,6%/tổng dư nợ xuống còn 6,6%/tổng dư nợ nhưng cần phải sớm đưa về mục tiêu dưới 3% vào 2020. Do đó, các tổ chức tín dụng phải tăng cường xử lý và giảm thiểu nợ xấu phát sinh. 

Hiện Ngân hàng Nhà nước đã có phương án xử lý tổng thể đối với các ngân hàng trong diện kiểm soát đặc biệt và tới đây, sẽ báo cáo Chính phủ các phương án xử lý cụ thể đối với từng trường hợp

Phát biểu tại Hội nghị sáng nay, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao những kết quả bước đầu có tính nền tảng quan trọng mà NHNN đạt được một năm qua. Những kết quả đó đã góp phần giữ vững sự ổn định, an toàn của hệ thống các tổ chức tín dụng, củng cố năng lực tài chính, nâng cao chất lượng tín dụng nhằm lành mạnh hóa và minh bạch hoạt động tín dụng, chất lượng dịch vụ ngân hàng được cải thiện, niềm tin của người dân với hệ thống ngân hàng được duy trì, nợ xấu tiếp tục được xử lý và kiểm soát chặt chẽ, hiện ở mức 2,09%.   

Với những kết quả quan trọng đã đạt được, trong thời gian qua nhiều tổ chức quốc tế có uy tín đã có những đánh giá rất tích cực đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam, góp phần quan trọng củng cố và nâng cao niềm tin của các nhà đầu tư trong và ngoài nước đối với môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam. Đây là điểm sáng rất đáng ghi nhận trong nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, theo Phó Thủ tướng, chúng ta cũng thẳng thắn nhìn nhận Ngành Ngân hàng vẫn còn những tồn tại, yếu kém cần tập trung khắc phục trong thời gian tới.

Thứ nhất,  mặc dù chất lượng tín dụng được cải thiện đáng kể nhưng chưa thật bền vững, tín dụng cho vay một số lĩnh vực như bất động sản, chứng khoán, dự án BOT, BT vẫn tiềm ẩn rủi ro và có nguy cơ phát sinh nợ xấu. Cơ cấu tín dụng đã có sự chuyển dịch tương đối tích cực, nhưng chưa chủ động và mạnh mẽ theo hướng thị trường để góp phần thúc đẩy nhanh hơn quá trình cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng.

Thứ hai, quá trình xử lý nợ xấu và tái cơ cấu vẫn diễn ra chậm hơn so với kỳ vọng. Một số TCTD còn gặp khó khăn về nguồn vốn hoặc thiếu mạnh dạn trong việc giải quyết tồn tại và xác định lộ trình, giải pháp thực hiện tái cơ cấu và chiến lược phát triển kinh doanh.

Thứ ba, công tác thanh tra, giám sát ngân hàng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu. Khả năng phát hiện và cảnh báo sớm, phòng ngừa, ngăn chặn rủi ro trong hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng còn hạn chế.

Thứ tư,  công tác đảm bảo an ninh, an toàn trong quản lý tài chính, tài sản, công nghệ thanh toán của hệ thống ngân hàng đang phải đối mặt với không ít rủi ro do mặt trái của phát triển công nghệ và rủi ro đạo đức mang lại.  

Chính vì vậy, Phó Thủ tướng đề nghị thời gian tới, NHNN phải tiếp tục phát huy vai trò đầu mối, phối hợp tích cực với các Bộ, ngành, địa phương liên quan giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo triển khai có hiệu quả Nghị quyết 42 và Quyết định 1058. Phấn đầu từ nay đến năm 2020, hoàn thành và hoàn thành vượt các chỉ tiêu đã đề ra tại Nghị quyết số 42 và Quyết định số 1058.

Đồng thời, cần tập trung trung nguồn lực thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 42 và Quyết định số 1058, trong đó xác định những giải pháp then chốt, hiệu quả, đúng pháp luật để xử lý dứt điểm các tổ chức tín dụng yếu kém trong thời gian ngắn nhất, không để xảy ra những rủi ro phát sinh trong quá trình cơ cấu lại, bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp của cả ngân hàng, người đi vay và người gửi tiền...