Theo PGS-TS.Nguyễn Thị Hoài An, Giám đốc Bệnh viện đa khoa An Việt, nguyên trưởng khoa Tai mũi họng Trẻ em của Bệnh viện Tai Mũi Họng trung ương, trẻ em là nhóm dễ mắc cúm nhất do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, thói quen vệ sinh cá nhân chưa tốt và thường xuyên tiếp xúc gần gũi với bạn bè trong lớp học.

PGS-TS.Nguyễn Thị Hoài An đang khám cho bệnh nhân.

Trẻ khi mắc cúm mùa thường có những triệu chứng như sốt cao đột ngột, ho, đau họng, đau cơ, mệt mỏi, nhức đầu, đôi khi kèm theo buồn nôn hoặc tiêu chảy ở trẻ nhỏ.

Thông thường, đa số các trường hợp mắc cúm có thể tự hồi phục sau vài ngày nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm phế quản, viêm tai giữa, thậm chí là suy hô hấp hoặc tử vong, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người già và người có bệnh lý nền.

Trẻ nhỏ thường dễ bị tác động bởi các yếu tố môi trường như thời tiết thay đổi, chế độ dinh dưỡng không đầy đủ, hoặc chưa được tiêm phòng đầy đủ, làm tăng nguy cơ mắc cúm và các biến chứng kèm theo.

Trong các biến chứng của cúm mùa, viêm phổi là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất. Trẻ khi bị biến chứng này sẽ dẫn tới tình trạng khó thở, thở rít, ho nặng, và sốt cao không hạ. Viêm phổi do cúm có thể khiến trẻ phải nhập viện và điều trị trong môi trường chăm sóc y tế đặc biệt.

Viêm tai giữa cũng là một biến chứng không hiếm gặp khi trẻ bị cúm. Khi bị biến chứng này, trẻ sẽ bị đau tai, sốt, và nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến viêm nhiễm kéo dài và ảnh hưởng đến thính lực của trẻ.

Những biến chứng nguy hiểm nhưng ít gặp hơn với trẻ bị cúm là ảnh hưởng tới hệ thống thần kinh, bị viêm cơ tim, mất nước do nôn mủa, tiêu chảy, sốt cao...

PGS.Hoài An lưu ý, virus gây cúm có khả năng lây lan từ trẻ em sang người thân trong gia đình, nhất là ông bà và phụ nữ mang thai, những đối tượng dễ bị biến chứng nặng nếu nhiễm virus. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng mà còn tạo thêm áp lực cho hệ thống y tế.

Một trong những biện pháp phòng bệnh hữu hiệu nhất cho trẻ trước bệnh cúm chính là tiêm vắc-xin phòng cúm. Vắc-xin phòng cúm hiện được tiêm nhắc tại hàng năm và tiêm tại các cơ sở tiêm chủng trên cả nước.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới và Bộ Y tế Việt Nam, trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên nên được tiêm phòng cúm định kỳ hằng năm, đặc biệt vào trước mùa dịch từ 2-4 tuần để cơ thể có thời gian tạo kháng thể.

Nói thêm về vắc-xin cúm, theo bác sỹ Nguyễn Thị An, Hệ thống tiêm chủng Safpo/Potec, bệnh cúm mùa thường lành tính nhưng trong một số trường hợp có thể tiến triển nặng với các triệu chứng như sốt cao, khó thở, phù phổi do suy tim, thậm chí có thể gây tử vong.

Theo chuyên gia, bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh cúm, bệnh dễ gặp nhất ở những đối tượng có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện hoặc sức đề kháng yếu như trẻ sơ sinh: Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi chưa được tiêm vắc-xin cúm nên có nguy cơ nhiễm cúm rất cao.

Đối với những em bé sinh non (dưới 32 tuần tuổi) kèm theo những nguy cơ về sức khỏe có khả năng mắc cúm cao hơn và diễn biến nặng nề hơn.

Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện là đối tượng có nguy cơ cao mắc các bệnh truyền nhiễm, trong đó có cúm mùa.

Với những trẻ mắc bệnh lý nền như suyễn, rối loạn chuyển hóa, bệnh tim bẩm sinh, bệnh gan, thận… thì nguy cơ mắc cúm và biến chứng đặc biệt cao, do đó trẻ em luôn là đối tượng được khuyến cáo tiêm vắc-xin cúm đầy đủ và tiêm nhắc lại mỗi năm một lần.

Người lớn >65 tuổi, những người có bệnh nền mãn tính như tiểu đường, tim phổi, suy thận hoặc suy gan, suy giảm miễn dịch... là những đối tượng dễ mắc các biến chứng nặng khi mắc cúm.

Phụ nữ mang thai cũng là đối tượng cần đặc biệt chú ý, tránh mắc cúm bởi có thể ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ.

Theo đó, khi mang thai, cơ thể người phụ nữ có nhiều sự thay đổi, nội tiết tố thay đổi, hệ miễn dịch yếu hơn khiến cho sức đề kháng của họ suy giảm.

Điều này khiến cơ thể bà bầu nhạy cảm hơn và dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh. Tương tự, trải qua quá trình sinh nở, người phụ nữ bị suy giảm sức khỏe thể chất cũng như sức đề kháng, tạo điều kiện cho virus cúm dễ dàng tấn công.

Với những trẻ mắc bệnh lý nền như suyễn, rối loạn chuyển hóa, bệnh tim bẩm sinh, bệnh gan, thận… thì nguy cơ mắc cúm và biến chứng đặc biệt cao, do đó trẻ em luôn là đối tượng được khuyến cáo tiêm vaccine cúm đầy đủ và tiêm nhắc lại mỗi năm một lần.

Ngoài việc tiêm phòng, phụ huynh cũng cần hướng dẫn trẻ thực hiện các biện pháp phòng bệnh cơ bản như rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, đeo khẩu trang nếu có biểu hiện ho sốt, hạn chế tiếp xúc gần với người nghi mắc cúm.

Thời điểm trẻ tựu trường cũng là thời điểm giao mùa hè thu, thời tiết diễn biến khá thất thường. Vì thế, phụ huynh cần xây dựng chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học cho trẻ để nâng cao sức đề kháng. Khi trẻ ra ngoài cần đeo khẩu trang, tránh dầm mưa hay hạn chế hoạt động ngoài trời trong những ngày nắng nóng.

“Trẻ khi có những dấu hiệu sốt, ho, sổ mũi, phụ huynh nên cho trẻ nghỉ học và đưa đi khám để được chẩn đoán và điều trị sớm, tránh lây lan cho bạn bè cùng lớp. Cần chăm sóc trẻ đúng cách và đưa trẻ tới cơ sở y tế khi có những dấu hiệu trở nặng”, PGS.Hoài An chia sẻ.