Trạm thu phi BOT Bắc Hải Vân trên Quốc lộ 1 đoạn qua huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế.

Bộ GTVT vừa có công văn số 8543/BGTVT-ĐTCT phản hồi về đề xuất điều chỉnh mức thu phí dịch vụ sử dụng trạm thu phí Bắc Hải Vân của Công ty CP Đèo Cả tại văn bản số 813/2019/ĐC ngày 22/8/2019.

Thu gộp 2 dự án

Dẫn chiếu hợp đồng số 09/PLHĐ-26/HĐ.BOT-BGTVT ngày 13/3/2019 giữa Bộ GTVT với Nhà đầu tư và Doanh nghiệp dự án, Bộ GTVT cho biết, trạm thu phí Bắc Hải Vân (Km892+292, Quốc lộ 1 địa phận thị trấn Lăng Cô, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế) thu phí hoàn vốn cho hầm đường bộ Hải Vân và hầm đường bộ Phước Tượng - Phú Gia, mức thu phí giai đoạn 2019 - 2020 là 90.000 đồng/xe loại 1/lượt. Đây là mức thu được quy định tại Thông tư số 60/TT-BGTVT ngày 21/12/2018 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 35/2016/TT-BGTVT ngày 15/11/2016 của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định mức giá tối đa dịch vụ sử dụng đường bộ các dự án đầu tư xây dựng đường bộ để kinh doanh.

Tại văn bản số 813/2019/ĐC ngày 22/8/2019, Công ty CP đầu tư Đèo Cả đề xuất mức thu từ ngày 27/9/2019 là 70.000 đồng/xe loại 1/lượt, thấp hơn mức phí quy định tại hợp đồng dự án và người dân có quyền lựa chọn.

Bộ GTVT đồng ý với đề xuất này và đề nghị nhà đầu tư, Doanh nghiệp dự án chịu trách nhiệm về mức thu phí theo đề xuất, phối hợp với Tổng cục Đường bộ Việt Nam để quản lý chặt chẽ nguồn thu, thường xuyên cập nhật doanh thu thực tế để xác định thời gian thu phí.

Giải thích vì sao lại chọn  mức thu phí qua trạm BOT Bắc Hải Vân thấp hơn quy định, ông Nguyễn Tấn Đông, Phó Chủ tịch Công ty Cp Đầu tư Đèo Cả cho biết: “nhà đầu tư cân nhắc chọn mức thu phí dịch vụ này để hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người dân”.

Trên thực tế, từ ngày 1/1/2016, Công ty CP Đầu tư Đèo Cả tiếp nhận và chịu trách nhiệm chi trả chi phí quản lý, vận hành hầm Hải Vân. Theo phương án ký kết với với Bộ GTVT, sau khi hoàn thành giai đoạn 1 Dự án sửa chữa nâng cấp hầm Hải Vân 1 và sửa chữa, cải tạo mặt đường 25km trên tuyến đường đèo vào tháng 8/2017, nhà đầu tư được đặt trạm thu phí Nam Hải Vân để hoàn vốn.

Nhưng do trạm thu phí dự kiến này chỉ cách trạm thu phí Bắc Hải Vân khoảng 12km (hoàn vốn cho Dự án BOT hầm Phú Gia – Phước Tượng), nên Bộ GTVT đã quyết định bỏ trạm thu phí Nam Hải Vân. Đồng thời, Bộ GTVT cũng quyết định cho thu gộp phí của cả 2 Dự án vào cùng 1 trạm BOT Bắc Hải Vân.

Về nguyên tắc, việc thu gộp này sẽ ưu tiên hoàn vốn 19 năm cho Dự án BOT hầm Phú Gia – Phước Tượng vì vậy mỗi năm Công ty CP Đầu tư Đèo Cả chỉ được phân bổ từ việc thu phí của trạm Bắc Hải Vân. Với việc không cho đặt trạm thu phí mà chỉ sử dụng nguồn tiền phân bổ khiến nhà đầu tư không đủ nguồn thu để chi trả kinh phí vận hành. Công ty CP Đầu tư Đèo Cả đã nhiều lần kiến nghị Bộ GTVT xem xét, có hướng tháo gỡ.

Hài hòa lợi ích

Việc một thời gian dài thu phí hoàn vốn cho cả 3 dự án với mức giá được áp dụng theo Thông tư số 35/2016/TT-BGTVT với mức phí tối đa là 35.000 đồng/xe loại 1/lượt (mức phí cầu, đường bộ) là không hợp lý bởi  hầm đường bộ là công trình có tổng vốn đầu tư rất lớn, ảnh hưởng rất lớn đến khả năng hoàn vốn trong thời gian dài.

Từ năm 2017, Bộ GTVT đã chỉ đạo các cơ quan liên quan nghiên cứu điều chỉnh Thông tư 35 để ban hành khung mức giá dịch vụ phù hợp với tính chất đặc thù của công trình hầm. Đây là lý do Thông tư số 60/TT-BGTVT ngày 21/12/2018 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 35/2016/TT-BGTVT ngày 15/11/2016 của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định mức giá tối đa dịch vụ sử dụng đường bộ các dự án đầu tư xây dựng đường bộ để kinh doanh được Bộ GTVT ban hành để quy định mức giá thu phí cho các dự án hầm đường bộ.

Mặc dù, ngày 4/3/2019, Bộ GTVT đã phê duyệt điều chỉnh phương án tài chính Dự án BOT hầm đường bộ qua Đèo Cả (bao gồm Đèo Cả và hầm Cổ Mã, hầm Cù Mông và hầm Hải Vân). Tại thời điểm này, mức phí thu tại trạm BOT Bắc Hải Vân đã được điều chỉnh theo Thông tư 60 nhưng nhà đầu tư vẫn chấp nhận lùi thời điểm thu phí đến cuối tháng 9/2019. Đây là một nỗ lực rất đáng ghi nhận nhằm hài hòa giữa lợi ích và quyền lợi nếu biết rằng trong 3 năm qua, nhà đầu tư này đã tự bỏ ra gần 300 tỷ đồng để duy tu vận hành hầm Hải Vân 1 an toàn bên cạnh chi phín 900 tỷ đồng để sửa chữa, nâng cấp Dự án hầm Hải Vân...

Đại diện Công ty CP Đầu tư Đèo Cả cho biết, nếu không sử dụng hệ thống hầm Hải Vân, Phú Gia, Phước Tượng, người tham gia giao thông có thể lựa chọn sử dụng tuyến đường đèo miễn phí hoặc sử dụng tuyến cao tốc La Sơn – Túy Loan.

Xí nghiệp vận hành hầm Hải Vân cho biết, công trình hầm Hải Vân sau khi đi vào hoạt động từ 2005 đến nay đã đón gần 29 triệu lượt xe qua hầm, góp phần rất lớn vào sự thông thương hàng hóa, giảm thiểu tai nạn, thúc đẩy phát triển kinh tế vùng, kinh tế của cả nước.

Bên cạnh đó, Dự án mở rộng hầm lánh nạn Hầm đường bộ Hải Vân thành hầm chính với tổng chiều dài hơn 12,6km, trong đó, đường dẫn phía Bắc (nằm ở thị trấn Lăng Cô) dài 2,1km, đường dẫn phía Nam (nằm ở phường Hòa Hiệp Bắc) dài 4,3km, đường hầm dài hơn 6,2km, với tổng mức đầu tư hơn 7.000 tỷ đồng sẽ thông xe vào tháng 10/2019 và dự kiến hoàn thành, đưa vào khai thác năm 2020.