Chuyển một số trường hợp xét miễn thuế sang miễn thuế

Để tạo sự minh bạch, thống nhất về chính sách thuế và thuận lợi cho người khai hải quan, người nộp thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính về thuế, dự thảo gộp các đối tượng xét miễn thuế vào đối tượng miễn thuế, đồng thời phù hợp với các chuẩn mực và cam kết quốc tế, khuyến khích sản xuất xuất khẩu... dự thảo Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu (sửa đổi) đã bỏ quy định xét miễn thuế và chuyển một số trường hợp xét miễn thuế sang trường hợp miễn thuế, đồng thời quy định điều kiện miễn thuế cho 3 nhóm đối tượng thuộc các trường hợp miễn thuế.

Cụ thể: Chuyển hàng quà biếu, quà tặng từ trường hợp xét miễn sang trường hợp miễn thuế và quy định tại khoản 2, Điều 15 dự thảo Luật như sau: Hàng hoá là quà biếu, quà tặng có trị giá vượt quá định mức miễn thuế phải nộp thuế đối với phần vượt, trừ các trường hợp đơn vị nhận hàng quà biếu, quà tặng là cơ quan tổ chức được ngân sách Nhà nước đảm bảo kinh phí hoạt động, được cơ quan chủ quản cấp trên cho phép tiếp nhận; hàng hoá là quà biếu, quà tặng vì mục đích nhân đạo, từ thiện.

Chuyển hàng hóa nhập khẩu chuyên dùng phục vụ an ninh, quốc phòng, nghiên cứu khoa học, giáo dục và đào tạo từ trường hợp xét miễn sang trường hợp miễn thuế. Ngoài ra, để khuyến khích sản xuất trong nước, dự thảo Luật quy định hàng hóa nhập khẩu chuyên dùng cho giáo dục, máy móc, thiết bị, phụ tùng sử dụng cho nghiên cứu khoa học và phương tiện vận tải chuyên dùng cho an ninh, quốc phòng phải là loại trong nước chưa sản xuất được. Nội dung sửa đổi được quy định tại khoản 20, 21, 22 Điều 15 dự thảo như sau:

“20.  Hàng hóa nhập khẩu chuyên dùng trong nước chưa sản xuất được phục vụ trực tiếp cho giáo dục.

21. Máy móc, thiết bị, phụ tùng, vật tư trong nước chưa sản xuất được, tài liệu, sách báo khoa học chuyên dùng sử dụng trực tiếp cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, phát triển hoạt động ươm tạo công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp khoa học và công nghệ, đổi mới công nghệ. 

22. Hàng hóa nhập khẩu chuyên dùng phục vụ trực tiếp cho an ninh, quốc phòng, trong đó phương tiện vận tải chuyên dùng phải là loại trong nước chưa sản xuất được”.

Chia nhóm các trường hợp miễn thuế

Để xử lý các trường hợp miễn thuế được phù hợp thực tế, đảm bảo rõ ràng, minh bạch, dự thảo Luật đã chia các điều kiện miễn thuế thành 3 nhóm:

Nhóm 1, không phải đăng ký danh mục miễn thuế với cơ quan Hải quan, không phải căn cứ theo danh mục, tiêu chuẩn, phê duyệt, xác nhận của Bộ quản lý chuyên ngành gồm:  Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của tổ chức, cá nhân nước ngoài được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao; hàng hóa trong tiêu chuẩn hành lý miễn thuế; Hàng hóa nhập khẩu để bán tại cửa hàng miễn thuế (khoản 1);  Hàng hóa là tài sản di chuyển, quà biếu, tặng (khoản 2); Hàng hóa mua bán trao đổi của cư dân biên giới (khoản 3); Hàng được miễn thuế xuất khẩu, nhập khẩu theo Điều ước quốc tế (Điều 4); Hàng hóa có trị giá hoặc số tiền thuế phải nộp dưới mức tối thiểu (Điều 5);

Dự thảo Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu (sửa đổi) đã bổ sung một số trường hợp cụ thể được miễn thuế, chuyển từ đối tượng hoàn thuế sang đối tượng miễn thuế. Trong ảnh: hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan đầu tư, gia công - Cục Hải quan Hải Phòng. Ảnh: T.Trang.

Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để gia công sản phẩm xuất khẩu; sản phẩm gia công xuất khẩu (Điều 6); Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để sản xuất hàng hóa xuất khẩu (khoản 7); Hàng hoá sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp tại khu phi thuế quan (khoản 8); Hàng hóa tạm nhập, tái xuất hoặc tạm xuất tái nhập trong thời hạn nhất định (khoản 9); Hàng mẫu không có giá trị thương mại, ảnh, phim, mô hình để làm mẫu; ấn phẩm quảng cáo (khoản 10);

Nhóm 2, phải thực hiện đăng ký danh mục miễn thuế với cơ quan Hải quan gồm: Hàng hóa nhập khẩu tạo tài sản cố định của dự án ưu đãi đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư; dự án sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển (khoản 11); Giống cây trồng; vật nuôi nhập khẩu để thực hiện dự án đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp (khoản 12); Nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được nhập khẩu để sản xuất của dự án đầu tư thuộc danh mục ngành nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư và địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, tổ chức khoa học và công nghệ (khoản 13);

Cùng với đó là nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu trong nước chưa sản xuất được của dự án đầu tư để sản xuất, lắp ráp trang thiết bị y tế (khoản 14); Hàng hóa nhập khẩu để phục vụ hoạt động dầu khí (khoản 15); Hàng hóa nhập khẩu để tạo tài sản cố định của cơ sở đóng tàu; Nguyên liệu, vật tư, linh kiện, bán thành phẩm trong nước chưa sản xuất được phục vụ cho việc đóng tàu, Tàu biển nhập khẩu (Điều 16); Hàng hóa nhập khẩu để sử dụng trực tiếp cho các đảo, quần đảo có điều kiện về kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn (Điều 17); Máy móc, nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được, nhập khẩu phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất sản phẩm phần mềm (khoản 18); Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu để bảo vệ môi trường (khoản 19).

Nhóm 3, miễn thuế theo văn bản phê duyệt, xác nhận của Bộ quản lý chuyên ngành gồm: Hàng hóa nhập khẩu phục vụ trực tiếp cho giáo dục (khoản 20); Hàng hóa nhập khẩu phục vụ nghiên cứu khoa học, phát triển, đổi mới công nghệ (khoản 21); Hàng hóa nhập khẩu chuyên dùng phục vụ trực tiếp cho an ninh, quốc phòng (khoản 22); Hàng hóa nhập khẩu trong trường hợp đặc biệt để đảm bảo an ninh, chính trị xã hội hoặc vì mục đích công cộng theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ (khoản 23).

Bổ sung một số trường hợp cụ thể do Thủ tướng Chính phủ quyết định

Bên cạnh các trường hợp được miễn thuế đã được quy định cụ thể trong Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu hiện hành, Khoản 11 Điều 16 Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu hiện hành quy định: “Các trường hợp cụ thể khác do Thủ tướng Chính phủ quy định”. Việc thực hiện quy định này thời gian qua đã tạo điều kiện để xử lý một số trường hợp đặc thù, không nhằm mục đích kinh doanh, hoặc có lý do bất khả kháng mà yêu cầu của thực tiễn phải miễn thuế nhập khẩu; ví dụ, hàng nhập khẩu sử dụng cho các đoàn vận động viên tham gia sự kiện thể thao SeaGames ở Việt Nam, pháo hoa nhập khẩu để thi bắn pháo hoa, nguyên vật liệu nhập khẩu để gia công hoặc SXxuất khẩu bị cháy, sự kiện biểu tình Biển đông...

Để đảm bảo tính pháp lý, minh bạch trong quá trình chuẩn hóa chính sách miễn thuế, dự thảo Luật cũng quy định về nguyên tắc được miễn thuế đối với các trường hợp cụ thể do Thủ tướng Chính phủ quyết định, đó là, hàng nhập khẩu vì mục tiêu phục vụ cộng đồng, hàng nhập khẩu không vì mục đích kinh doanh, hoặc để hỗ trợ thiệt hại nhằm đảm bảo an ninh, chính trị, kinh tế xã hội của Nhà nước.