Việc có nhiều nhà thầu tham gia các gói thầu điện tử sẽ làm tăng tính cạnh tranh về giá và chất lượng sản phẩm cho bên mời thầu. Trong ảnh: Kiểm tra, tập hợp thông tin trên mạng đấu thầu điện tử

Mở rộng phạm vi áp dụng đấu thầu qua mạng

Nhận định về Thông tư số 04 do Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) ban hành mới đây, đại diện Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia (thuộc Cục Quản lý đấu thầu, Bộ KH&ĐT) cho biết, Thông tư có nhiều điểm mới mang tính đột phá so với các quy định hiện hành trong lĩnh vực đấu thầu qua mạng.

Theo số liệu thống kê từ Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia, tỷ lệ đấu thầu qua mạng trong năm 2017 hiện mới chiếm khoảng 11% các gói thầu thuộc phạm vi áp dụng theo lộ trình.

“Mặc dù có những chuyển biến rất tích cực so với năm 2016, nhưng vẫn chưa đáp ứng chỉ tiêu quy định trong lộ trình là áp dụng đấu thầu qua mạng tối thiểu 30% các gói chào hàng cạnh tranh và 15% số lượng các gói thầu quy mô nhỏ đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế.”- đại diện Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia nhìn nhận.

Nhằm tạo động lực mạnh mẽ để tăng tỷ lệ áp dụng đấu thầu qua mạng trong năm 2018 trên phạm vi cả nước, Thông tư 04 được xây dựng theo hướng giảm tối đa thủ tục hành chính, văn bản giấy; tự động hóa các thao tác đăng tải thông tin đấu thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu, giúp bên mời thầu đăng tải thông tin đấu thầu thuận tiện hơn, nhà thầu tham dự thầu dễ dàng hơn, loại bỏ lỗi số học và sai lệch trong quá trình đấu thầu; tự động kiểm tra sự phù hợp của hồ sơ dự thầu ngay khi nộp; số hóa tất cả các biểu mẫu trong đấu thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia…

Thông tư 04 quy định chi tiết về lựa chọn nhà thầu qua Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, phi tư vấn, mua sắm hàng hoá, xây lắp thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh trong nước theo phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ, một giai đoạn hai túi hồ sơ. Thông tư không áp dụng đối với gói thầu chia thành nhiều phần. Trường hợp cần áp dụng lựa chọn nhà thầu qua mạng đối với gói thầu chia thành nhiều phần, thì phải tách các phần thành gói thầu riêng biệt để lựa chọn nhà thầu.

Ông Phạm Thy Hùng, Giám đốc Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia cho biết, với quy định mới tại Thông tư 04, phạm vi áp dụng đấu thầu qua mạng đã được mở rộng hơn, cho phép áp dụng đấu thầu qua mạng cho hầu hết các gói thầu quy định trong Luật Đấu thầu.

Cụ thể, Thông tư liên tịch số 07/2015/TTLT-BKHĐT-BTC của Bộ KH&ĐT - Bộ Tài chính (Thông tư 07/2015) và Thông tư số 07/2016/TT-BKHĐT ban hành ngày 29/6/2016 quy định chi tiết lập hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu mua sắm hàng hóa đối với đấu thầu qua mạng (Thông tư 07/2016) đã tạo cơ sở pháp lý về quy trình đấu thầu qua mạng và số hóa các mẫu hồ sơ mời thầu gói thầu mua sắm hàng hóa trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Trên cơ sở đánh giá kết quả triển khai thực tế, tổng kết những thuận lợi, khó khăn, vướng mắc của người sử dụng, Bộ KH&ĐT ban hành Thông tư 04, trong đó mở rộng phạm vi đấu thầu qua mạng và tối ưu hóa quy trình lựa chọn nhà thầu trên Hệ thống đấu thầu qua mạng quốc gia.

Thông tư 04 có hiệu lực từ ngày 01/3/2018 và sẽ thay thế toàn bộ Thông tư 07/2016 và Chương III, Thông tư 07/2015.

Gỡ nút thắt, thêm tiện ích

Theo đại diện Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia, hiện nhà thầu tham gia đấu thầu qua mạng chỉ được nộp hồ sơ dự thầu một lần và không được áp dụng thư giảm giá. Nhà thầu muốn rút hồ sơ dự thầu điện tử phải gửi văn bản xin rút đến bên mời thầu trước thời điểm đóng thầu.

“Với quy định mới tại Thông tư 04, nhà thầu có thể rút hồ sơ dự thầu trực tuyến và nộp lại trước thời điểm đóng thầu. Bên cạnh đó, nhà thầu hoàn toàn có thể đưa ra tỷ lệ giảm giá vào đơn dự thầu trước khi nộp”, ông Phạm Thy Hùng cho biết.

Một điểm nổi bật khác của Thông tư 04 là giúp rút ngắn thời gian trong quá trình lựa chọn nhà thầu. Theo đánh giá của các chuyên gia thuộc Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia, tham khảo kinh nghiệm triển khai đấu thầu qua mạng trên thế giới và dự đoán tình hình trong thời gian tới khi các vấn đề về pháp lý cùng hạn chế về mặt kỹ thuật của Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia được gỡ bỏ, số lượng các nhà thầu tham gia đấu thầu điện tử sẽ tăng lên nhanh chóng do các lợi ích về tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch của đấu thầu qua mạng đem lại. “Điều này sẽ đặt ra các vấn đề về việc kéo dài thời gian đánh giá hồ sơ dự thầu điện tử nếu phải thực hiện đánh giá toàn bộ hồ sơ dự thầu của các nhà thầu như cách làm truyền thống”, đại diện Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia nhấn mạnh.

Người đại diện Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia cho biết, để giải quyết vấn đề nêu trên và giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian trong quá trình lựa chọn nhà thầu, Thông tư 04 quy định hai quy trình đánh giá hồ sơ dự thầu. Theo đó, nếu trường hợp không có ưu đãi, bên mời thầu có thể chọn nhà thầu có giá thấp để đánh giá tính hợp lệ, năng lực kinh nghiệm, đề xuất kỹ thuật và mời vào thương thảo hợp đồng nếu phù hợp.

“Như vậy, việc có nhiều nhà thầu tham gia các gói thầu điện tử sẽ làm tăng tính cạnh tranh về giá và chất lượng sản phẩm cho bên mời thầu nhưng không làm chậm thời gian lựa chọn nhà thầu”, ông Hùng nói.

Cũng theo ông Hùng, Thông tư 04 được xây dựng với quan điểm tăng cường công khai thông tin đấu thầu, nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát thực hiện công tác đấu thầu của các bên liên quan và toàn xã hội. Trong quá trình triển khai đấu thầu qua mạng, việc chưa có các mẫu hồ sơ mời thầu qua mạng cho các gói thầu lĩnh vực xây lắp, phi tư vấn gây trở ngại, khó khăn cho các bên mời thầu trong việc tổ chức đấu thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Thông tư 04 sẽ khắc phục những tồn tại, khó khăn, bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện lựa chọn nhà thầu gói thầu mua sắm hàng hoá qua mạng theo Thông tư 07/2016.

Cụ thể, Thông tư 04 có 7 mẫu hồ sơ được ban hành kèm theo. Trong đó, có 3 mẫu áp dụng cho gói thầu được tổ chức đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh qua mạng theo phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ (Mẫu số 01, 02, 03); 3 mẫu áp dụng cho gói thầu được tổ chức đấu thầu rộng rãi qua mạng theo phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ (Mẫu số 04, 05, 06); Mẫu số 07 áp dụng đối với gói thầu được tổ chức chào hàng cạnh tranh theo quy trình rút gọn.

Theo Ban Soạn thảo, 7 mẫu hồ sơ được ban hành kèm theo Thông tư 04 đã kế thừa các mẫu hồ sơ mời thầu - áp  dụng cho đấu thầu trực tiếp được Bộ KH&ĐT ban hành tại các Thông tư số 01/2015/TT-BKHĐT ngày 14/2/2015, Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT ngày 6/5/2015, Thông tư số 05/2015/TT-BKHĐT ngày 16/06/2015, Thông tư số 14/2016/TT-BKHĐT ngày 29/9/2016, Thông tư số 11/2016/TT-BKHĐT ngày 27/10/2015.

 “Để Thông tư 04 đạt được kỳ vọng và sớm đi vào cuộc sống, Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia, Cục Quản lý đấu thầu - cơ quan trực tiếp quản lý và vận hành Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn cho các bên mời thầu, nhà thầu để nắm bắt được các quy định pháp lý và kỹ năng thực hiện đấu thầu qua mạng theo quy định của thông tư mới”,  đại diện Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia khẳng định.