Cảnh báo nguy cơ suy gan, thận do ngộ độc nấm tự nhiên

Một trường hợp điển hình là bệnh nhân nam 37 tuổi (Tuyên Quang). Trước khi nhập viện Bạch Mai khoảng 9 ngày, bệnh nhân cùng ba người khác vào rừng hái nấm về nấu canh và súp. Sáng hôm sau, ba người trong số họ xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, nôn và tiêu chảy.

Ảnh minh họa

Riêng bệnh nhân này có thêm triệu chứng vàng da, vàng mắt và mệt mỏi nặng, vì vậy được chuyển đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai để điều trị.

Tại đây, bệnh nhân tỉnh nhưng nói lẫn lộn, có dấu hiệu của tình trạng tiền hôn mê gan, với da và củng mạc mắt vàng, ăn uống kém. Xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị suy gan nặng, suy thận và tổn thương nghiêm trọng. Sau 9 ngày, bệnh nhân đã sút khoảng 4-5kg.

Trường hợp thứ hai là bệnh nhân nữ 57 tuổi, đến từ Bắc Kạn. Vào ngày 11/3, bà hái một nắm nấm trắng trong rừng, mang về nấu canh ăn một mình.

Sau khoảng 13 giờ, bệnh nhân xuất hiện triệu chứng nôn, đau bụng, tiêu chảy nhiều lần. Kết quả xét nghiệm tại Bệnh viện Bạch Mai cho thấy bệnh nhân bị viêm gan nặng, suy gan cấp, phải điều trị cấp cứu bằng thuốc giải độc và thay huyết tương.

Trước đó, vào ngày 6/3, Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận hai vợ chồng ở Thanh Hóa bị ngộ độc nấm tự hái. Tuy nhiên, cả hai bệnh nhân đã không qua khỏi do suy đa tạng nặng.

TS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, cảnh báo: Các loại nấm tự nhiên rất khó nhận dạng bằng mắt thường, trừ mộc nhĩ. Ngay cả chuyên gia cũng có thể nhầm lẫn.

Có hàng nghìn loại nấm, trong đó số nấm độc không quá nhiều nhưng rất dễ nhầm với nấm ăn được. Một số loại nấm dù trông đẹp mắt nhưng chứa chất độc như amatoxin, có thể gây tử vong nếu ăn phải.

TS.Nguyễn Trung Nguyên cho biết nguyên nhân chính của các vụ ngộ độc này là do người dân hái nấm hoang dại không rõ nguồn gốc. Các loại nấm độc hiện nay được chia thành hai nhóm: nhóm nấm gây ngộ độc sớm và nhóm nấm gây ngộ độc muộn.

Nhóm nấm gây ngộ độc sớm có triệu chứng xuất hiện trong vòng 6 giờ sau khi ăn, thường có hình dạng không hấp dẫn hoặc màu sắc rực rỡ. Các triệu chứng bao gồm nôn, đau bụng, tiêu chảy, có thể kèm theo các triệu chứng thần kinh, tâm thần và tim mạch. Tuy nhiên, nếu được cấp cứu kịp thời, hầu hết bệnh nhân sẽ không tử vong.

Ngược lại, nhóm nấm gây ngộ độc muộn thường có màu trắng, sạch sẽ và trông rất ngon. Đây là các nấm độc như nấm tán trắng (Amanita verna) hoặc nấm độc hình nón (Amanita virosa). Triệu chứng ngộ độc xuất hiện sau 6 giờ, chia thành ba giai đoạn: Giai đoạn 1: Đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy kéo dài khoảng 1 ngày.

Giai đoạn 2: Triệu chứng đỡ dần nhưng vẫn có dấu hiệu đau bụng và tiêu chảy. Giai đoạn 3: Viêm gan, suy gan, suy thận, tổn thương đa cơ quan và tử vong.

Với nhóm nấm gây ngộ độc muộn, khi triệu chứng xuất hiện thì chất độc đã hấp thu hết vào cơ thể, gây tổn thương nghiêm trọng cho gan và các cơ quan khác.

Với ngộ độc loại này, tỷ lệ tử vong rất cao, lên tới 50%, dù có can thiệp cấp cứu và giải độc tích cực. Do vậy, để tránh nguy cơ ngộ độc nấm, người dân không nên tự hái nấm trong tự nhiên nếu không có kiến thức chuyên môn. Các cơ sở y tế khuyến cáo việc tìm hiểu kỹ càng về các loại nấm trước khi sử dụng và chỉ nên tiêu thụ nấm đã được xác nhận an toàn.

Phát hiện sớm và điều trị tối ưu dị tật tim bẩm sinh

Tầm soát phát hiện sớm dị tật tim bẩm sinh ngay trong bào thai là một trong những yếu tố quan trọng giúp đảm bảo điều kiện sinh tốt nhất cho thai phụ, xây dựng kế hoạch chăm sóc tối ưu sau sinh và sẵn sàng can thiệp hoặc phẫu thuật cho trẻ khi cần thiết.

Dị tật tim bẩm sinh là bất thường phổ biến nhất ở trẻ em, với khoảng 1% trẻ sinh sống mắc phải. Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 8.000-10.000 trẻ bị dị tật tim bẩm sinh. Ước tính, một phần tư trong số đó thuộc nhóm dị tật tim nặng, là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và bệnh tật ở trẻ em liên quan đến các bất thường bẩm sinh.

Phần lớn dị tật tim thai rất khó chẩn đoán và dễ bị bỏ sót trong quá trình siêu âm. Tần suất phát hiện các bất thường này trước sinh chỉ khoảng 50%.

Nguyên nhân chủ yếu là do thai nhi không ở tư thế lý tưởng để quan sát tim thai và do máy móc chưa tối ưu. "Vào tuần 22 của thai kỳ, tim thai chỉ bằng đồng xu 5.000 đồng, rất nhỏ nhưng cấu trúc lại rất phức tạp và dễ mắc các dị tật bẩm sinh," bác sỹ Nguyên cho biết.

Chính vì vậy, bên cạnh kỹ năng siêu âm, việc sử dụng máy siêu âm hiện đại với đầu dò chuyên biệt là yếu tố quan trọng giúp bác sỹ đánh giá cấu trúc tim thai tốt nhất và cải thiện tỷ lệ phát hiện bất thường tim thai trước sinh.

Dị tật tim thai thường đi kèm với các bất thường cấu trúc khác hoặc di truyền (bất thường nhiễm sắc thể hoặc đột biến gen).

Vì vậy, khi chẩn đoán dị tật tim thai qua siêu âm, bác sỹ sẽ tư vấn làm thêm xét nghiệm di truyền. Trong trường hợp thai nhi bị dị tật tim kèm theo các bất thường nghiêm trọng khác, có thể cân nhắc đình chỉ thai kỳ. Các bất thường tim thai có thể là dấu hiệu đầu tiên giúp bác sỹ phát hiện ra các đột biến gen hoặc các dị tật cấu trúc khác.

Đối với những trường hợp thai nhi chỉ bị dị tật tim bẩm sinh đơn thuần, việc phát hiện sớm sẽ giúp bác sỹ chuẩn bị điều kiện sinh tốt nhất cho thai phụ và lên kế hoạch chăm sóc, can thiệp hoặc phẫu thuật kịp thời cho trẻ ngay khi chào đời, ngăn ngừa nguy cơ bệnh diễn tiến nặng.

PGS.TS.BS Phạm Nguyễn Vinh, chuyên gia tim mạch cho biết, không phải tất cả trẻ em bị tim bẩm sinh đều cần can thiệp ngay sau sinh.

Một số trường hợp chỉ cần can thiệp khi trẻ lớn lên. Tuy nhiên, khi phát hiện bệnh từ trong bào thai, bác sỹ có thể tiên đoán được tình trạng bệnh và chủ động xây dựng phác đồ chăm sóc và điều trị cho trẻ ngay sau sinh, giúp cải thiện tiên lượng bệnh.

TP.HCM: Hơn 46% học sinh mắc tật khúc xạ

Theo thông tin từ Sở Y tế TP.HCM, tỷ lệ học sinh mắc tật khúc xạ chiếm tới 46,22%, đây là tỷ lệ cao nhất trong các loại bệnh tật học đường hiện nay. Đặc biệt, tỷ lệ này chủ yếu tập trung ở học sinh cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông.

Điều này phản ánh sự gia tăng của những yếu tố như áp lực học tập, việc sử dụng các thiết bị điện tử quá nhiều và thiếu các hoạt động ngoài trời, là những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng tật khúc xạ ở học sinh.

Các chuyên gia y tế cảnh báo, tật khúc xạ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng học tập và sinh hoạt của học sinh, thậm chí dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng về thị lực trong tương lai. Vì vậy, việc theo dõi và điều chỉnh thói quen học tập, sử dụng thiết bị điện tử hợp lý là vô cùng cần thiết.

Bên cạnh tật khúc xạ, tỷ lệ học sinh thừa cân cũng đang ở mức báo động. Cụ thể, tỷ lệ học sinh thừa cân đạt 20,59%, trong khi béo phì chiếm 17,11%.

Đáng chú ý, tình trạng này không chỉ xảy ra ở học sinh trung học cơ sở và phổ thông mà còn phổ biến ở học sinh mầm non và tiểu học. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là chế độ dinh dưỡng không hợp lý và lối sống ít vận động.

Trước những vấn đề sức khỏe đáng lo ngại trong trường học, Sở Y tế TP.HCM đã đưa ra những giải pháp nhằm cải thiện tình trạng sức khỏe học sinh. Trước hết, cần nâng cao nhận thức của học sinh, phụ huynh và giáo viên về sức khỏe học đường, đặc biệt là các bệnh lý như tật khúc xạ, thừa cân, béo phì và sâu răng.

Các cơ sở giáo dục cần đảm bảo điều kiện vật chất như ánh sáng học đường, bàn ghế phù hợp với lứa tuổi, phòng tập thể chất và sân chơi bãi tập để khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động thể dục thể thao.