CEO Nguyễn Hữu Phước Nguyên (bên phải) giới thiệu sản phẩm của Selex Motors với Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Janet Yellen vào năm 2023.

Việt Nam - Mảnh đất của cơ hội

TS. Nguyễn Hữu Phước Nguyên sinh năm 1983, là một người con xứ Nghệ. Sau khi tốt nghiệp ngành cơ khí của Đại học Michigan (Mỹ) - một trong những đại học hàng đầu của Mỹ, anh nhận được nhiều lời mời phỏng vấn và làm việc từ Apple, PwC, McKinsey, JP Morgan Chase, Shell, Exxon Mobil… Nhưng anh đã từ chối họ để trở về Việt Nam, với mong muốn vận dụng những kiến thức mà mình đã lĩnh hội được để cống hiến cho đất nước, tạo ra giá trị cho xã hội.

“Từ giấc mơ Mỹ, tôi có một giấc mơ Việt. Tôi đã chạm đến giấc mơ Mỹ khi có nhiều cơ hội về công việc tại đây, trong đó có lời mời của Apple về làm một dự án xe điện. Tôi trả lời Phó chủ tịch Apple rằng, tôi xác định trở về Việt Nam, đóng góp cho quê hương. Tôi nhận thấy, Việt Nam có nhiều cơ hội, vị thế tốt, điều kiện thuận lợi, tại sao mình không biến mảnh đất quê hương thành mảnh đất hùng cường, nơi tất cả chung tay phát triển thành công như cách Hàn Quốc đã làm”, anh chia sẻ.

TS. Nguyễn Hữu Phước Nguyên đã có 12 năm du học ở nước ngoài, tham gia nhiều dự án lớn, trong đó có dự án của Bộ Quốc phòng Mỹ về xe tự hành. Những năm tháng bước ra thế giới để học, lĩnh hội kiến thức, anh luôn có tâm nguyện “tìm hiểu xem thế giới thế nào, đặc biệt là Mỹ, để trở về cống hiến cho đất nước”.

“Tôi may mắn từ khi đi học đại học đến khi làm tiến sỹ đều có học bổng. Khi xã hội đã đầu tư cho mình, mình cũng cần làm gì đó đóng góp cho quê hương, không đâu bằng nơi mình sinh ra. Tôi muốn trở về còn bởi nhận thấy Việt Nam là mảnh đất của cơ hội”, TS. Nguyên chia sẻ.

Về nước năm 2014, anh đầu quân về Viettel theo một lời mời tham gia dự án công nghiệp quốc phòng. Đây là khoảng thời gian để anh thích nghi với môi trường làm việc tại Việt Nam, tích lũy kinh nghiệm để rồi quyết tâm khởi nghiệp, hiện thực hóa giấc mơ Việt. Năm 2018, anh cùng hai người bạn sáng lập Công ty cổ phần Phương tiện thông minh Selex (Selex Motors), xây dựng một thương hiệu xe máy điện “Made in Việt Nam”.

Vì sao là xe máy điện mà không phải lĩnh vực nào khác? Vị tiến sỹ cho hay, bởi đó là xu hướng của tương lai. Việt Nam có thị trường xe máy lớn thứ tư trên thế giới, có rất nhiều tiềm năng để chuyển đổi sang xe máy điện. Anh bắt đầu những ngày “dò đá, mở đường” với quyết tâm “chớp lấy cơ hội để xây dựng công ty có thể cạnh tranh với nước ngoài và phát triển bền vững trong lĩnh vực xe điện.

Dây chuyền sản xuất của Selex Motors.

Bảy năm xây dựng, 10 bằng sáng chế…

Căn phòng khởi nghiệp của Selex Motors rộng chừng 10 m2 trong khu Đại học Bách khoa Hà Nội. Tại đây, tiến sỹ trẻ đầy nhiệt huyết cùng các cộng sự làm mọi việc, từ thiết kế, gia công cơ khí đến lắp ráp một chiếc xe máy điện. Sau nhiều lần sai và sửa sai, cuối cùng chiếc xe máy điện thành phẩm ra đời có thể chạy bình thường.

Nhưng con đường khởi nghiệp không trải hoa hồng. Với vốn liếng ít ỏi, thành lập công ty chưa được bao lâu thì “cơn bão” Covid-19 ập tới, doanh nghiệp nhỏ như Selex Motors chao đảo. Giãn cách xã hội khiến hoạt động của Công ty đóng băng, nhân viên nản chí nghỉ việc một nửa. Công ty phải cắt giảm lương, tìm cách duy trì hoạt động.

Với sự nhạy bén của mình, anh và đội ngũ đã tạo ra sản phẩm máy rửa tay tự động bán trong mùa dịch. Hàng ra đúng nhu cầu thị trường, sản xuất không kịp bán, Selex Motors đủ tiền cầm cự để nuôi hoài bão lớn. Chính trong thời gian giãn cách xã hội với muôn vàn khó khăn ấy, anh nhận thấy chỉ có lĩnh vực giao hàng là hoạt động và nghĩ ngay tới việc bắt đầu “giấc mơ Việt” từ lĩnh vực giao hàng, bởi đây là đối tượng tiếp cận xe điện nhanh nhất, tối ưu nhất về chi phí.

Chúng ta đang sống trong giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ của dân tộc, có thể gọi là một điểm uốn trong lịch sử. Tôi có niềm lạc quan, kỳ vọng đất nước sẽ cất cánh.

- CEO Nguyễn Hữu Phước Nguyên

Về định hướng phát triển, nhà sáng lập Selex Motors cho biết, Công ty không chỉ là nhà sản xuất và bán xe điện thuần túy, mà tập trung phát triển hệ sinh thái, trong đó quan trọng mạng lưới đổi pin. Ngay trong đại dịch, Selex Motors đã cung cấp giải pháp đổi pin cho Lazada, chứng minh hướng đi đúng của Công ty. Hiện nay, nhiều đơn vị giao vận như Grab, Be, Shopee, Lazada… đều sử dụng dịch vụ của Selex Motors. Một số nhà sản xuất xe máy điện tại Việt Nam đã hợp tác cùng Selex Motors sử dụng giải pháp đổi pin như EVGO (Sơn Hà), Dibao, DK Bike…

Sau 7 năm xây dựng, trải qua nhiều khó khăn, thách thức, Selex Motors đã thành công khi xây dựng hệ sinh thái xe điện tối ưu cho giao vận đầu tiên tại Đông Nam Á, làm chủ công nghệ, được doanh nghiệp trong và ngoài nước tìm đến. Doanh nghiệp tại 20 nước đã đến đặt vấn đề hợp tác với Selex Motors. Công ty đã có đơn hàng xuất khẩu xe máy điện sang Philippines. Về mạng lưới đổi pin, Công ty đã xây dựng được hơn 100 trạm đổi pin trên toàn quốc.

“Hầu như tháng nào tôi cũng nhận được đề nghị nhập khẩu sản phẩm của Selex Motors từ các doanh nghiệp tại Đông Nam Á, Trung Đông, châu Mỹ, Anh, Pháp… Giải pháp của Selex Motors có giá trị toàn cầu, nhưng chúng tôi chưa sẵn sàng, bởi chưa đủ nguồn lực đáp ứng về sản lượng”, CEO Selex Motors cho hay.

Giá trị lớn mà Selex Motors có được và khác biệt so với các nhà sản xuất khác là làm chủ công nghệ, nghiên cứu và phát triển công nghệ (R&D). Selex Motors sở hữu 10 bằng sáng chế, 5 thiết kế kiểu dáng công nghiệp, 4 nhãn hiệu được cấp... Công ty cũng thiết kế và xây dựng nhà máy sản xuất xe máy điện và pack pin lithium-ion với công suất lên đến 20.000 xe và 100.000 pack pin/năm.

Selex Motors có các sản phẩm được sản xuất với tỷ lệ nội địa hóa hơn 70%, trở thành doanh nghiệp tiên phong ở Đông Nam Á làm chủ toàn bộ quá trình phát triển và sản xuất xe máy điện thế hệ mới, cũng như pack pin lithium-ion. “Chúng tôi tự tin về công nghệ, sản xuất có thể cạnh tranh với các nước, có nền tảng để đi tiếp”, CEO Selex Motors cho hay.

Năm 2023, Selex Motors vinh dự được Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Janet Yellen đến thăm và làm việc. Bà đã trải nghiệm xe máy điện “Made in Vietnam” và bày tỏ sự ấn tượng với Công ty.

Cạnh tranh bằng trí tuệ để vươn xa

Điều gì làm nên thành công cho Selex Motors sau 7 năm đầy thăng trầm? Vị thuyền trưởng Nguyễn Hữu Phước Nguyên chia sẻ, đó là ý chí, bản lĩnh và trí tuệ Việt. “Về nước, chọn bài toán để khởi nghiệp đã khó, thực hiện còn khó hơn, nhưng chưa bao giờ tôi nghĩ mình sẽ lùi bước, hay quay lại Mỹ, mà quyết tâm tìm lời giải. Mỗi lựa chọn đều có giá của nó. Giấc mơ Việt có giá trị riêng, tôi phải chấp nhận vượt qua thử thách để tìm lời giải”, anh nói.

Ý chí rất quan trọng để vượt lên hoàn cảnh, đây cũng là điểm mạnh của người Việt. Tuy nhiên, ngoài ý chí, còn cần có sự hỗ trợ về chính sách để doanh nghiệp nội địa mạnh hơn, cùng xây dựng một Việt Nam hùng cường. “Chúng tôi rất mong Chính phủ có chính sách hỗ trợ bài bản với lộ trình hợp lý, có biện pháp rào cản nhằm bảo vệ thị trường nội địa, để doanh nghiệp Việt Nam không bỏ lỡ cơ hội từ làn sóng xe máy điện”, CEO Selex Motors nói.

TS. Nguyên khẳng định, hiện doanh nghiệp Việt không cạnh tranh bằng sức, mà phải bằng chất xám, trí tuệ thì mới có thể đi xa. Bởi vậy, cần tạo môi trường cho trí tuệ Việt được phát huy. Để nhiều giấc mơ Việt được chắp cánh, nguồn lực là yếu tố quan trọng, trong đó cần khơi thông dòng vốn đầu tư vào khoa học công nghệ.

Từ con số 0, Selex Motors đã đưa sản phẩm đi quốc tế theo mô hình hoàn toàn bằng khoa học công nghệ. Để những doanh nghiệp như Selex Motors vươn xa hơn, khẳng định thương hiệu Việt lớn mạnh trên bản đồ toàn cầu, anh Nguyên cho rằng, cần các chính sách ưu đãi của Nhà nước, đặc biệt là chính sách tài chính hỗ trợ những start-up công nghệ.

“Khi thành lập Selex Motors, tôi nghĩ tới câu chuyện của Hàn Quốc. Họ có Huyndai và nhiều tập đoàn khác dẫn đầu thị trường quốc tế. Tôi nghĩ, để Việt Nam có những tập đoàn hùng mạnh như vậy, phải bắt đầu từ những người như chúng tôi, dám mạo hiểm, dám nghĩ, dám làm, dám hy sinh”, CEO Selex Motors cho hay.

Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Niềm vui, tự hào, sự hân hoan tràn ngập trong khuôn mặt rạng rỡ của mỗi người dân hòa cùng không khí kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh. Vị doanh nhân trẻ Nguyễn Hữu Phước Nguyên cũng chung cảm xúc tự hào ấy. “Tôi thấy mình cần có trách nhiệm để phát triển Selex Motors thật tốt”, anh nói.