Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell. Ảnh: AFP

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell hôm 15/7 (giờ Mỹ) sẽ là người mở màn các đánh giá quan trọng của Fed về tình hình lạm phát và cân nhắc xem có nên phát tín hiệu về việc bắt đầu cắt giảm lãi suất vì lạm phát đã hạ nhiệt.

Fed dự kiến có cuộc họp chính sách tiền tệ trong hai ngày 30-31/7. Theo quy định, các quan chức Fed sẽ không được phép bình luận về chính sách tiền tệ từ thứ 7, ngày 20/7 cho đến thứ 6 sau cuộc họp, tức ngày 2/8.

Với việc lạm phát Mỹ đang lùi về gần mục tiêu 2% và mối băn khoăn liệu thị trường việc làm có thể duy trì mạnh mẽ trong bao lâu khi Fed "đạp phanh" nền kinh tế, các quan chức Fed có thể tận dụng những ngày cuối cùng trước khi bị "khóa" bình luận để phát tín hiệu cắt giảm lãi suất sắp xảy ra hoặc lý giải tại sao dữ liệu gần đây vẫn chưa đủ mạnh để Fed chuyển hướng sang nới lỏng tiền tệ hơn.

Công bố mới đây của Bộ Lao động Mỹ cho thấy chỉ số CPI tháng 6 của nước này đã giảm 0,1% so với tháng trước đó và đây là lần giảm đầu tiên kể từ năm 2020. 

So với cùng kỳ năm trước, chỉ số CPI tháng 6 đã tăng 3%, nhờ giá xăng giảm nhiều hơn bù đắp chi phí nhà ở. Con số này thấp hơn so với dự báo trước đó của giới phân tích là 3,1% và cũng là mức tăng theo năm thấp nhất kể từ năm 2021.

Thêm vào đó, chỉ số CPI lõi (không bao gồm giá năng lượng và thực phẩm) tháng 6 đã tăng 3,3% so với cùng kỳ năm trước và là mức tăng yếu nhất kể từ tháng 4/2021.

Sau thông tin CPI tháng 6, các nhà giao dịch đã đặt cược nghiêng hẳn về phương án Fed cắt giảm lãi suất vào tháng 9 tới, sau một cú xoay trục sai lầm vào cuối năm ngoái.

Các nhà phân tích của Citi cho biết: "Chúng tôi kỳ vọng một tín hiệu mạnh mẽ vào tháng 7 rằng việc cắt giảm lãi suất sẽ bắt đầu tại cuộc họp sắp tới", có thể là vào tháng 9 nếu nền kinh tế Mỹ phát triển như mong đợi.

Thực tế, các nhà đầu tư đã nâng khả năng cắt giảm lãi suất của Fed vào tháng 9 lên hơn 90%, theo dữ liệu từ nền tảng FedWatch của CME Group.

Biến động các chỉ số lạm phát và lãi suất Mỹ từ tháng 1/2020. Biểu đồ: Reuters

Trong cuộc họp chính sách tháng này, Fed được kỳ vọng sẽ không hạ lãi suất cơ bản mà cơ quan này đã neo ở ngưỡng 5,25 - 5,5% từ tháng 7/2023. Thế nhưng, không loại trừ khả năng số liệu lạm phát tháng 6 hạ nhiệt khiến Fed thay đổi tuyên bố chính sách của mình theo một cách gây chú ý.

Chủ tịch Fed nói với các nhà lập pháp Mỹ trong hai phiên điều trần vào tuần trước rằng "nhiều dữ liệu tốt hơn" về lạm phát sẽ mở đường cho việc cắt giảm chi phí đi vay, nhưng người đứng đầu cơ quan tiền tệ Mỹ không gợi ý về mốc thời gian đưa ra quyết định đó.

Chủ tịch Fed và các đồng nghiệp khẳng định họ muốn kích hoạt cắt giảm lãi suất trước khi lạm phát thực sự lùi về mục tiêu 2% vì tác động của chính sách tiền tệ cần có thời gian để tác động lên nền kinh tế. Họ thừa nhận rằng việc chờ đợi quá lâu có thể giữ lãi suất ở mức quá cao và làm mọi thứ chậm lại hơn mức cần thiết.

Ngoài Chủ tịch Fed, các diễn giả của Fed sẽ đăng đàn trong tuần này bao gồm: Thống đốc Fed Adriana Kugler có bài phát biểu vào chiều 16/7; Thống đốc Fed Chris Waller tham dự một sự kiện được lên lịch vào sáng 17/7; Chủ tịch Fed tại New York, ông John Williams, tham dự sự kiện nước ngoài vào ngày 19/7. Chưa kể, Chủ tịch Fed tại Richmond, ông Thomas Barkin, một thành viên bỏ phiếu quyết định lãi suất của Fed, cũng sẽ có bài phát biểu vào sáng 17/7.

Phát biểu của Thống đốc Waller tại sự kiện của Fed ở thành phố Kansas có thể sẽ gây chú ý đặc biệt, bởi ông là người có tiếng nói quan trọng trong cuộc tranh luận mang tính “diều hâu” của Fed. Tuy nhiên, trong nghiên cứu gần đây của riêng mình, Thống đốc Waller đã nhận xét rằng thị trường việc làm Mỹ đang ở thời điểm mà sự suy yếu hơn nữa có thể khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng tốc nhanh hơn.

Thật vậy, tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ vẫn tăng đều đặn. Nó đã vượt mức 4% lần đầu tiên sau hơn hai năm vào tháng trước, khi 4,1% người muốn có việc làm lại rơi vào cảnh thất nghiệp.

Vào cuối tháng 5 vừa qua, Thống đốc Waller tuyên bố ông vẫn cần xem "dữ liệu lạm phát đủ tốt trong vài tháng nữa" trước khi ủng hộ phương án cắt giảm lãi suất và trong bài phát biểu ngày 17/7 tới, ông sẽ có cơ hội để đánh giá xem dữ liệu đủ tốt ra sao.

Thực tế, chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) - thước đo lạm phát ưa thích của Fed - đã giảm từ 2,7% xuống còn 2,6% trong tháng 5 và dự kiến sẽ còn giảm thêm trong tháng 6.

Nếu dữ liệu kinh tế sắp tới (bao gồm báo cáo sơ bộ về tăng trưởng kinh tế quý II/2024) tiếp tục cho thấy áp lực giá giảm bớt, cánh cửa để Fed hạ lãi suất sẽ rộng mở hơn.

Phát biểu trên đài National Public Radio (NPR) vào cuối tuần trước, Chủ tịch Fed chi nhánh Chicago, ông Austan Goolsbee, nhận định rằng tỷ lệ lạm phát đang giảm về gần mục tiêu 2%. "Bạn càng nhận được nhiều dữ liệu giống như những gì chúng tôi nhận được trong tuần này...bạn càng tự tin rằng mình đang trên đường quay trở lại mức 2%", ông Goolsbee nói về lạm phát.