Hợp đồng tương tự không đạt

Ngày 29/6/2019, Báo Đầu tư điện tử (www.baodautu.vn) có đăng tải bài viết “Kiến nghị tại gói thầu đường KT1 tỉnh Kiên Giang: Chủ đầu khẳng định chấm thầu chính xác” phản ánh câu chuyện liên danh nhà thầu Công ty cổ phần Xây dựng Thương mại Thới Bình - Công ty cổ phần Tập đoàn TPM - Công ty TNHH Xây dựng Quang Tiền (liên danh Thới Bình - TPM - Quang Tiền) kiến nghị sau khi bị trượt thầu.

Để tìm hiểu lý do liên danh này bị Bên mời thầu đánh giá không đáp ứng yêu cầu về mặt kỹ thuật, phóng viên Báo Đầu tư tiếp tục tìm hiểu hồ sơ cuộc thầu, nhằm làm rõ những nút thắt dẫn tới chuyện kiến nghị của liên danh.

Theo chủ đầu tư, đường KT1 đi qua vùng đất yếu nên quan trắc lún là tiêu chí quan trọng trọng yêu cầu về hợp đồng tương tự tại gói thầu này. Ảnh Ngọc Tuấn

Báo cáo đánh giá hồ sơ đề xuất về kỹ thuật cho thấy, lý do trọng yếu nhất khiến liên danh Thới Bình - TPM - Quang Tiền trượt thầu là hợp đồng tương tự không đáp ứng yêu cầu.

Cụ thể, tại Chương III hồ sơ mời thầu quy định về tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự thầu, phần tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm có quy định về kinh nghiệm cụ thể trong quản lý và thực hiện hợp đồng xây lắp. Mục này quy định: “Số lượng tối thiểu các hợp đồng tương tự theo mô tả dưới đây mà nhà thầu đã hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành phần lớn với tư cách là nhà thầu chính hoặc thành viên liên danh hoặc nhà thầu phụ được ký hợp đồng từ năm 2015 đến thời điểm đóng thầu: 1 hợp đồng tương tự có trị giá tối thiểu là 90 tỷ đồng”. Hồ sơ mời thầu nêu rõ tương tự về tính chất và độ phức tạp là “công trình giao thông cấp IV trở lên và có đầy đủ các hạng mục chủ yếu như: Phần đường có kết cấu mặt đường bê tông hoặc cán đá láng nhựa, có xử lý nền đất yếu bằng biện pháp bơm cát kết hợp trải vải đại kỹ thuật; Phần cầu, cống; Phần an toàn giao thông và quan trắc lún”.

Theo bản Thoả thuận liên danh được ký ngày 12/4/2019 thì các thành viên trong liên danh Thới Bình - TPM - Quang Tiền thống nhất phân công các thành viên đảm nhiệm khối lượng việc công việc như sau: Công ty cổ phần Xây dựng Thương mại Thới Bình đảm nhiệm 43% (tương đương 38,7 tỷ đồng); Công ty cổ phần Tập đoàn TPM đảm nhiệm 27% (tương đương 24,3 tỷ đồng); Công ty TNHH Xây dựng Quang Tiền đảm nhiệm 30% (tương đương 27 tỷ đồng) khối lượng gói thầu (khối lượng sẽ được phân chia cụ thể sau khi có thông báo trúng thầu). Để chứng minh năng lực của mình, trong hồ sơ mời thầu các thành viên liên danh Thới Bình - TPM - Quang Tiền đề xuất tổng cộng 13 hợp đồng tương tự.

Thành viên đứng đầu liên danh, Công ty cổ phần Xây dựng Thương mại Thới Bình đề xuất 3 hợp đồng tương tự thì cả 3 hợp đồng này đều không đáp ứng yêu cầu.

Cụ thể, thứ nhất là, Hợp đồng số 40/2017/HĐXD ngày 4/4/2017 thi công Dự án Đường giao thông từ đường Hành lang ven biển phía Nam đến điểm du lịch sinh thái sông Trẹm (tỉnh Cà Mau) là công trình cấp II (cầu), cấp III (đường) với giá trị 51,7 tỷ đồng. Tuy nhiên hợp đồng này không có hạng mục thi công “quan trắc lún” nên dù tương tự về quy mô nhưng bị bên mời thầu đánh giá không tương tự về tính chất.

Thứ hai là, Hợp đồng số số 09/HĐKT ngày 10/8/2017 thi công xây dựng công trình Đường ô tô về trung tâm xã Khánh An, hạng mục Thi công xây dựng đoạn 2 (từ Rạch Tắc đến cầu Rạch Tiền) với giá trị 24,5 tỷ đồng. Hợp đồng này không đáp ứng vì không tương đương về mặt quy mô vì giá trị 24,5 tỷ đồng < 38,7 tỷ đồng( 43% khối lượng phân chia trong thoả thuận liên danh).

Thứ ba là, Hợp đồng số 05/2014/HĐXD ngày 29/12/2014 xây dựng các cầu trên đường và trung tâm các xã Tân Hiệp, Long Hiệp, Ngọc Biên huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh, giá trị 38,1 tỷ đồng. Hợp đồng này không chỉ < 38,7 tỷ đồng mà thời điểm ký hợp đồng là năm 2014 (hồ sơ mời thầu yêu cầu từ năm 2015 trở về sau).

Thành viên liên danh, Công ty cổ phần Tập đoàn TPM đề xuất tới 9 hợp đồng tương tự, song chỉ duy nhất 1 hợp đồng đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu.

Cụ thể, Hợp đồng số 20/2016/HĐXD ngày 4/7/2016 Xây dựng cầu qua sông Rạch Gốc xã Tân Ân, huyện Ngọc Hiển (tỉnh Cà Mau), công trình giao thông cấp III, có các hạng mục phần đường, phần cầu, phần an toàn giao thông và quan trắc lún, giá trị 26,7 tỷ đồng, đáp ứng yêu cầu.

Các hợp đồng còn lại không đáp ứng yêu cầu hồ sơ mời thầu bao gồm: Hợp đồng số 04/2018/HĐXD ngày 26/1/2018 (không tương tự về tính chất vì không có hạng mục thi công phần đường, phần cầu và phần an toàn giao thông); Hợp đồng số 29/2016/HĐ-XD ngày 15/9/2016 (giá trị nhỏ hơn phần khối lượng đảm nhiệm trong thoả thuận liên danh, không có hạng mục thi công cầu); Hợp đồng số 182/2018/HĐXD ngày 13/9/2018 và Hợp đồng số 254/2018/HĐXD ngày 18/12/2018 (cả 2 hợp đồng chưa hoàn thành hoặc hoàn thành phần lớn vì không có tài liệu chứng minh); Hợp đồng số 11/2015/HĐXD ngày 6/8/2015 (không đáp ứng tương tự vì không có hạng mục thi công phần cầu, phần quan trắc lún); Hợp đồng số 12/2014/HĐXD ngày 6/8/2014 (không đáp ứng tương đương về giá trị hợp đồng, không hạng mục thi công phần cầu, phần quan trắc lún, thời điểm ký hợp đồng trước năm 2015); Hợp đồng số 08/2017/HĐ-XD ngày 15/6/2017 (không đáp ừng vì bản chất không phải là công trình giao thông); Hợp đồng số 20/2017HĐXD.B-QLDA ngày 17/4/2017 (không đáp ứng giá trị và không có hạng mục thi công quan trắc lún).

Thành viên liên danh, Công ty TNHH Xây dựng Quang Tiền (đảm nhiệm 30% khồi lượng theo thoả thuận liên danh) đề xuất 1 hợp đồng tương tự. Hợp đồng này được bên mời thầu đánh giá đáp ứng yêu cầu hồ sơ mời thầu.

Cụ thể, Hợp đồng số 18/2015/HĐXD ngày 19/11/2015 Dự án Đường trục chính khu kinh tế Năm Căn (tỉnh Cà Mau), công trình giao thông cấp II, có các hạng mục phần đường, phần cầu, cống, an toàn giao thông và quan trắc lún, giá trị 121 tỷ đồng.

Có thể thấy 2 thành viên liên danh là Công ty cổ phần Tập đoàn TPM và Công ty TNHH Xây dựng Quang Tiền đều có hợp đồng tương tự đáp ứng phần công việc mà mình đảm nhận. Tuy nhiên, thành viên đứng đầu liên danh, Công ty cổ phần Xây dựng Thương mại Thới Bình không có hợp đồng tương tự đáp ứng yêu cầu. Do vậy, cả liên danh được đánh giá là không đáp ứng yêu cầu. Bởi vì Mục 2 Chương III của hồ sơ mời thầu quy định “Đối với nhà thầu liên danh thì năng lực, kinh nghiệm được xác định bằng tổng năng lực, kinh nghiệm của các thành viên liên danh song phải bảo đảm từng thành viên liên danh đáp ứng năng lực, kinh nghiệm đối với phần việc mà thành viên đó đảm nhận trong liên danh; nếu bất kỳ thành viên nào trong liên danh không đáp ứng về năng lực, kinh nghiệm thì nhà thầu liên danh được đánh giá là không đáp ứng yêu cầu”.

“Lủng” nhiều nhân sự chủ chốt                    

Không chỉ bị bên mời thầu “bắt lỗi trọng yếu” hợp đồng tương tự, hồ sơ dự thầu của liên danh Thới Bình - TPM - Quang Tiền còn bị “lủng” vì nhiều vị trí nhân sự chủ chốt.

Cần phải nhấn mạnh rằng để đánh giá hồ sơ dự thầu, bên cạnh tiêu chuẩn đánh giá về mặt năng lực tài chính và kinh nghiệm thì tiêu chuẩn đánh giá về năng lực kỹ thuật cũng là “tiêu chí rất quan trọng” nhằm soi xét năng lực các ứng thầu.

Theo đó, nhân sự chủ chốt là 1 trong 2 tiêu chí trọng yếu (tiêu chí còn lại là thiết bị thi công chủ yếu dự kiến huy động để thực hiện gói thầu) đánh giá năng lực kỹ thuật của nhà thầu.

Báo cáo đánh giá hồ sơ đề xuất về kỹ thuật gói thầu xây dựng cầu, đường, cống thuộc Dự án Đầu tư xây dựng công trình đường KT1 thể hiện rất rõ các nhân sự do liên danh Thới Bình - TPM - Quang Tiền đề xuất trong hồ sơ dự thầu không đáp ứng yêu cầu hồ sơn mời thầu.

Đơn cử như 2 vị trí kỹ sư phụ trách công tác trắc địa (ông Bùi Thanh Sơn, Công ty cổ phần Tập đoàn TPM ; ông Trần Văn Dũng, Công ty TNHH Xây dựng Quang Tiền) có Giấy chứng nhận an toàn lao động - về sinh lao động, tuy nhiên giấy chứng nhận này đã hết hiệu lực do không được huấn luyện định kỳ theo quy định. Tương tự, ở các vị trí kỹ sư phụ trách công tác an toàn lao động (ông Lê Văn Minh, Công ty cổ phần Tập đoàn TPM), vị trí kỹ sư phụ trách công tác cơ khí (ông Nguyễn Hoàng Thuận, Công ty cổ phần Tập đoàn TPM) đều có Giấy chứng an toàn lao động - vệ sinh lao động, tuy nhiên cũng bị đánh giá không đạt vì giấy chứng nhật hết hiệu lực do không được huấn luyện định kỳ.

Cũng rất đáng chú ý là vị trí kỹ sư phụ trách công tác cơ khí (ông Nguyễn Hàm Hiệp, Công ty cổ phần Xây dựng Thương mại Thới Bình) không có chứng nhận huấn luyện nghiệp vụ phòng cháy, chữa cháy.

Tại văn bản số 525-19/CV-CCU ngày 20/5/2019 trả lời kiến nghị nhà thầu, Bên mời thầu đánh giá: “Tất cả các tài liệu được yêu cầu trong hồ sơ mời thầu nhằm chứng minh năng lực và kinh nghiệm của nhân sự đều được quy định cụ thể, rõ ràng, đảm bảo tính công bằng, khách quan, minh bạch. Trường hợp nhà thầu nộp thiếu các tài liệu chứng minh năng lực, kinh nghiệm sẽ được bên mời thầu yêu cầu làm rõ. Đối với các giấy chứng chỉ an toàn lao động - vệ sinh lao động của các nhân sự đã hết hiệu lực theo quy định sẽ được bên mời thầu đánh giá là không đáp ứng yêu cầu. Bên mời thầu đánh giá các chứng chỉ hết hiệu lực do không được huấn luyện định kỳ theo quy định tại Khoản 5, Điều 8 và Điểm b, Khoản 3 của Thông tư 27/2013/TT-BLĐTBXH ngày 18/3/2013”.

Xin nhắc lại rằng, tại buổi làm việc với phóng viên Báo Đầu tư, lãnh đạo Đại diện Chủ đầu tư (BQLDA Đầu tư xây dựng huyện An Minh) khẳng định, việc lựa chọn nhà thầu gói thầu xây dựng cầu, đường, cống thuộc Dự án Đầu tư xây dựng công trình đường KT1 tuân thủ đúng quy định pháp luật. Các khâu lập hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu được bên mời thầu thực hiện rất chặt chẽ.

“Chúng tôi có đầy đủ cơ sở khẳng định lý do đánh trượt thầu liên danh Thới Bình - TPM - Quang Tiền là chính xác. Hồ sơ dự thầu của liên danh Thới Bình - TPM - Quang Tiền minh chứng rất rõ đánh giá này”, vị đại diện BQLDA Đầu tư xây dựng huyện An Minh nói.

Về phản ánh Bên mời thầu ký hợp đồng với nhà thầu trong khi đang có kiến nghị liên tục, Đại diện Chủ đầu tư cho rằng việc thực hiện song song giải quyết kiến nghị và mở hồ sơ đề xuất tài chính, thương thảo, ký hợp đồng là điều luật cho phép.

“Đây là dự án trọng điểm, chúng tôi không thể chờ giải quyết xong kiến nghị mới thực hiện các bước tiếp theo của quá trình lựa chọn nhà thầu. Bởi như vậy sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới tiến độ giải ngân thực hiện dự án. Chúng tôi cầu thị và nghiêm túc giải quyết kiến nghị của nhà thầu song với các kiến nghị không hợp lý cũng cần có quan điểm dứt khoát. Quan trọng là Đại diện Chủ đầu tư thực hiện đúng luật, hồ sơ chặt chẽ, nếu có sai sót chúng tôi sẽ chịu trách nhiệm”, Đại diện Chủ đầu tư nói.