Nhiệm vụ… bất khả thi

Hồ sơ mời thầu (HSMT) Gói thầu số 29, thi công xây dựng tuyến đường Đ4 và tuyến đường N1 thuộc Dự án Các trục giao thông chính thuộc khu quy hoạch xây dựng các bệnh viện và một số công trình nhà nước giai đoạn 2 được chủ đầu tư, Ban quản lý dự án (BQLDA) Đầu tư Xây dựng  tỉnh Bình Dương quyết định phê duyệt tại Quyết định số 117/QĐ-QLDA ngày 13/6/2016. Một ngày sau, 14/6/2016, đơn vị tư vấn Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế xây dựng Việt Trẻ phát đi thông báo mời thầu và phát hành HSMT. Tại thời điểm đóng thầu, ngày 5/7, Công ty TNHH Xây dựng và Cầu đường Đại Việt là 1 trong có 4 nhà thầu tham gia nộp hồ sơ dự thầu (HSDT).

Ngày 22/7, bên mời thầu Việt Trẻ gửi thông báo số 130/016/TB-VCDC cho nhà thầu Đại Việt yêu cầu bổ sung, làm rõ HSDT. Theo đó, bên mời thầu yêu cầu nhà thầu cam kết 3 nội dung gồm: không đang trong thời gian bị cấm tham dự thầu; nhân sự đã kê khai cho gói thầu này thì không kê khai cho gói thầu khác có trùng thời gian làm việc; thiết bị đã kê khai cho gói thầu này thì không kê khai cho gói thầu khác có trùng thời gian làm việc.

Ngoài những yêu cầu trên, nhà thầu Đại Việt còn được yêu cầu bổ sung 4 biểu mẫu gồm: Mẫu số 07- hợp đồng không hoàn thành trong quá khứ; Mẫu số 08 - kiện tụng đang giải quyết; Mẫu 09 - tình hình tài chính trước đây của nhà thầu; Mẫu 10 -doanh thu bình quân hàng năm từ hoạt động xây dựng.

Chưa hết, bên mời thầu còn yêu cầu nhà thầu Đại Việt đem bản gốc báo cáo tài chính (3 năm bao gồm năm 2013, 2014, 2015) để đối chiếu bản sao trong hồ sơ đề xuất kỹ thuật (HSĐXKT) và phải có văn bản giải thích thời gian thực hiện hợp đồng ghi trong đơn dự thầu của nhà thầu. Thời gian thực hiện các yêu cầu trên từ 8 giờ 30 phút đến 17 giờ ngày 25/7/2016.

Một góc Dự án Các trục giao thông chính thuộc khu quy hoạch xây dựng các bệnh viện và một số công trình nhà nước tỉnh Bình Dương

Phải nói rằng việc yêu cầu làm rõ HSDT là nghiệp vụ bình thường trong đấu thầu. Nhà thầu được yêu cầu làm rõ HSDT thường là nhà thầu tiềm năng, được quan tâm và cơ hội trúng thầu cao. Xong điều lạ là nhà thầu Đại Việt lại phản ứng khá gay gắt khi được trao thêm “cơ hội chứng minh năng lực”. Phải chăng trong yêu cầu làm rõ HSDT bên mời thầu gói này đưa ra có uẩn khúc?.

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, đại diện nhà thầu Đại Việt cho rằng, yêu cầu làm rõ HSDT không những bất khả thi mà còn có “vấn đề” về tính hợp lệ. Cụ thể, thay vì trao cơ hội, bên mời thầu đã đặt nhà thầu vào “cửa tử” khi gửi thông báo vào cuối giờ làm việc của ngày làm việc cuối tuần, song lại yêu cầu bổ sung cả tá giấy tờ ngay đầu giờ làm việc ngày đầu tuần kế tiếp.

Về cam kết không đang trong thời gian bị cấm tham dự thầu, nhà thầu Đại Việt cho rằng, nhà thầu không có nghĩa vụ chứng minh điều kiện này vì nếu nhà thầu đang trong thời gian bị cấm tham dự thầu thì đương nhiên bị loại. Ngoài ra, thông tin về nhà thầu bị cấm tham dự thầu bên mời thầu có thể dễ dàng kiểm tra trên 2 trang web năng lực hoạt động xây dựng và trên hệ thống đấu thầu quốc gia.

Về cam kết nhân sự, thiết bị đã kê khai cho gói thầu này thì không kê khai cho gói thầu khác có trùng thời gian làm việc cũng bị nhà thầu Đại Việt bác bỏ. Bởi yêu cầu này trái với Thông tư số 23/TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành ngày 21/12/2015. Theo đó tại Khoản 3, Điều 5 thông tư 23 quy định “Trường hợp nhà thầu cùng lúc tham gia nhiều gói thầu và được đánh giá xếp hạng thứ nhất đối với gói thầu này đồng thời trúng thầu ở một hoặc nhiều gói thầu khác thì chủ đầu tư, bên mời thầu phải làm rõ khả năng thực hiện gói thầu của nhà thầu này trong quá trình thương thảo, hoàn thiện hợp đồng”. Do đó, bên mời thầu đưa ra yêu cầu này trong giai đoạn làm rõ HSDT là cố tình làm khó, có thể dẫn đến việc loại bỏ nhà thầu từ vòng xét năng lực kỹ thuật.

Chưa hết, nhà thầu Đại Việt cũng khẳng định các yêu cầu đối chiếu bản gốc báo cáo tài chính, phải có văn bản giải thích thời gian thực hiện hợp đồng là “không khả thi” và “không có cơ sở”. Vì lẽ từ năm 2014, theo quy định của ngành thuế, các doanh nghiệp thực hiện kê khai thuế và nộp báo cáo tài chính qua mạng nên việc yêu cầu đối chiếu bản gốc báo cáo tài chính không khả thi.

Tuy nhiên, để chứng minh năng lực tài chính thực hiện gói thầu trong HSDT, nhà thầu Đại Việt cũng đã nộp xác nhận của Chi Cục thuế huyện Thống Nhất (tỉnh Đồng Nai) thể hiện khá đầy đủ các chỉ số tài chính cơ bản của doanh nghiệp. Ngoài ra, trong HSDT, nhà thầu Đại Việt cũng kê khai đầy đủ phương án nhân sự, thiết bị, xe máy và thời gian thực hiện hợp đồng trong đơn dự thầu, ngay cả biện pháp thi công và bảng tiến độ đã có chú thích đầy đủ.

Sẽ kiểm soát để làm đúng luật

Sau hàng loạt văn bản dồn dập như thoi đưa giữa bên mời thầu và nhà thầu Đại Việt, tới thời điểm này, độ vênh quan điểm hai bên chưa được thu hẹp. Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Đầu tư, bên mời thầu cho rằng HSDT của nhà thầu Đại Việt thiếu như yêu cầu của HSMT đã được yêu cầu nên việc yêu cầu nhà thầu bổ sung cam kết không trong thời gian bị cấm tham gia dự thầu là cần thiết.

Còn các cam kết nhân sự, thiết bị là theo Thông tư 03/2015/TT-BKHĐT và thông tư này đang còn hiệu lực. Bên cạnh đó, HSMT được phê duyệt có yêu cầu thời gian thực hiện hợp đồng tối đa là 365 ngày (kể cả ngày lễ, thứ 7 và chủ nhật) nhưng trong HSDT của nhà thầu Đại Việt chỉ ghi 345 ngày nên bên mời thầu cho rằng yêu cầu làm rõ thời gian thực hiện hợp đồng với mục đích ngăn ngừa bất đồng về sau nếu nhà thầu Đại Việt trúng thầu…

Phóng viên Báo Đầu tư đã liên hệ với lãnh đạo BQLDA Đầu tư Xây dựng tỉnh Bình Dương để tìm hiểu quan điểm của chủ đầu tư về sự việc. Đại diện chủ đầu tư cho biết, chủ đầu tư đã đề nghị hai bên phối hợp giải quyết các bất đồng theo luật định. Về thời gian làm rõ HSDT quá ngắn, dẫn tới khả năng nhà thầu không đáp ứng kịp gây bức xúc, chủ đầu tư cho rằng cần có thêm thời gian hợp lý để nhà thầu thực hiện các yêu cầu. Với các yêu cầu nhà thầu cho rằng có vấn đề về tính hợp lệ thì nhà thầu và tư vấn cũng cần trao đổi một cách cởi mở để thống nhất, khắc phục khác biệt.

Đại diện chủ đầu tư cho biết: BQLDA Đầu tư Xây dựng tỉnh Bình Dương có cơ chế kiểm soát để đơn vị tư vấn mời thầu làm đúng luật. “Các phòng nghiệp vụ thuộc Ban sẽ bám vào quy định khung nhằm giám sát tư vấn mời thầu thực hiện khách quan để đạt mục đích lựa chọn nhà thầu có đầy đủ năng lực, đảm bảo hoàn thành dự án đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng. Khi đơn vị tư vấn có báo cáo đánh giá HSMT chủ đầu sẽ rà soát lại nếu phát hiện bất cập chúng tôi sẽ điều chỉnh cho đúng”, vị đại diện nói.

Theo thông tin từ nhà thầu Đại Việt thì vào ngày 29/7, nhà thầu này đã làm việc với bên mời thầu để bổ sung, làm rõ một số yêu cầu mà nhà thầu này cho rằng hợp lệ như báo cáo tài chính, thời gian thực hiện hợp đồng, các biểu mẫu… Hiện tại, sự việc đang được bên mời thầu, chủ đầu tư xem xét giải quyết trong khi phía nhà thầu vẫn cảm thấy chưa thỏa đáng, bởi cho rằng mình bị đối xử không công bằng một cách có chủ ý.

Sự việc lùm xùm trên có thể chỉ là một "mồi lửa" đầu tiên được nhen lên bên cạnh một “thùng dầu” khác, bởi thông tin phóng viên Báo Đầu tư nắm được, giữa nhà thầu Đại Việt và chủ đầu tư còn tồn đọng những khúc mắc ở một dự án khác là đường ĐT 744 sau 8 năm thi công. Báo Đầu tư sẽ thông tin tới bạn đọc trong các bản tin sau.