Hệ thống tổ chức ngành y tế không ngừng được hoàn thiện

Nâng chất lượng khám chữa bệnh

Theo báo cáo của Bộ Y tế, một trong những thành công nổi bật nhất là việc xây dựng được mạng lưới cơ sở y tế rộng khắp trên toàn quốc, giúp người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ y tế khi có nhu cầu. Tính đến hết năm 2024, cả nước có 1.665 bệnh viện, trong đó có 384 bệnh viện ngoài công lập, cùng với hệ thống trạm y tế xã, phường phủ rộng khắp các địa phương.

Tỷ lệ giường bệnh đạt 34 giường/10.000 dân, cao hơn mức trung bình toàn cầu (33 giường). Việt Nam được đánh giá là một trong số ít quốc gia có hệ thống y tế hoàn chỉnh đến tận thôn, bản, bảo đảm cung cấp các dịch vụ y tế cơ bản cho mọi người dân.

Việc tổ chức hệ thống bệnh viện theo ba cấp chuyên môn (ban đầu, cơ bản, chuyên sâu) dựa trên phân bố vùng miền đã góp phần đáp ứng tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe. Nhiều bệnh viện tuyến trung ương và tỉnh đã làm chủ các kỹ thuật cao trong y học hiện đại.

Cùng với đó, hệ thống tổ chức ngành y tế không ngừng được hoàn thiện theo hướng tinh gọn, hiệu quả; tăng cường phân cấp, phân quyền, phát huy vai trò của cấp ủy và chính quyền địa phương trong công tác quản lý, chỉ đạo.

TS. Nguyễn Đình Hưng, Phó giám đốc phụ trách Sở Y tế Hà Nội, cho biết Thành phố có 42 bệnh viện công lập và 43 ngoài công lập, nhiều đơn vị đạt tiêu chuẩn quốc tế, trở thành trung tâm y tế hàng đầu cả nước. Các bệnh viện chuyên sâu như Tim Hà Nội, Phụ sản Hà Nội, Ung Bướu Hà Nội ngày càng khẳng định vị thế qua nghiên cứu và ứng dụng kỹ thuật hiện đại.

Một trong những điểm sáng trong Quy hoạch Thủ đô là xây dựng 5 tổ hợp công trình y tế chất lượng cao tại các khu vực trọng điểm gồm Phú Xuyên, Sóc Sơn, Hòa Lạc, Sơn Tây và Gia Lâm. Các bệnh viện hiện hữu như Bệnh viện Xanh Pôn, Thanh Nhàn, Ung Bướu Hà Nội, Phụ sản Hà Nội và Tim Hà Nội sẽ được nâng cấp để trở thành bệnh viện chuyên sâu, đáp ứng nhu cầu điều trị ngày càng cao của người dân.

Ngoài ra, Hà Nội sẽ xây dựng thêm các bệnh viện đa khoa mới tại các cửa ngõ như Gia Lâm, Thạch Thất, Ứng Hòa, đồng thời xây mới và mở rộng các bệnh viện chuyên khoa như Mắt thành phố, Bệnh nhiệt đới, Thận và Ung Bướu. Đặc biệt, các cơ sở điều trị bệnh truyền nhiễm có nguy cơ lây lan cao sẽ được di dời ra khỏi nội đô nhằm bảo đảm an toàn cho cộng đồng.

Tại TP.HCM, phát triển y tế chuyên sâu, làm chủ kỹ thuật hiện đại, tiệm cận trình độ quốc tế được xác định là hướng đi chiến lược. Theo Sở Y tế TP.HCM, các bệnh viện đầu ngành đã làm chủ nhiều kỹ thuật phức tạp ở các chuyên khoa mũi nhọn như sản, nhi, ngoại, ung bướu…

Thành phố cũng đẩy mạnh hợp tác quốc tế, thu hút chuyên gia y tế giỏi từ nước ngoài, đồng thời chú trọng đào tạo nhân lực chất lượng cao trong nước. Việc phát triển y tế tư nhân song song với công lập góp phần đa dạng hóa dịch vụ và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người dân.

Còn đó nhiều thách thức

Dù đạt nhiều thành tựu, ngành y tế vẫn đối mặt với không ít thách thức, nổi bật là sự chênh lệch giữa các vùng miền về chỉ số sức khỏe, khả năng tiếp cận và chất lượng dịch vụ. Tuổi thọ, tỷ lệ tử vong và suy dinh dưỡng trẻ em giữa đô thị và nông thôn, vùng sâu, vùng xa vẫn còn cách biệt rõ rệt. Hệ thống cung ứng chưa theo kịp sự thay đổi mô hình bệnh tật và nhu cầu chăm sóc.

Trong khi bệnh không lây nhiễm tăng nhanh, chiếm 2/3 gánh nặng bệnh tật và tử vong, hệ thống y tế vẫn thiên về điều trị hơn là dự phòng. Y tế cơ sở - nơi giữ vai trò then chốt - chưa được đầu tư đúng mức, dẫn đến mất cân bằng hệ thống và chi phí y tế tăng cao.

Về nhân lực, hiện có khoảng 483.000 cán bộ y tế, thấp hơn mục tiêu đề ra. Cơ cấu nhân lực mất cân đối giữa tuyến, cấp và vùng. Nhân lực y tế dự phòng thiếu cả về số lượng lẫn chất lượng. Việc thu hút nhân lực tại vùng sâu, vùng xa và các chuyên ngành đặc thù vẫn là bài toán khó.

Tài chính y tế chưa tương xứng với nhu cầu. Dù ngân sách và BHYT có tăng, chi phí y tế bình quân đầu người vẫn thấp hơn mức trung bình ASEAN. Đầu tư công chưa đáp ứng yêu cầu nâng cấp cơ sở vật chất, đặc biệt tại bệnh viện công và y tế cơ sở. Thiếu hụt nguồn lực cản trở xây dựng bệnh viện kỹ thuật cao đạt chuẩn quốc tế, hạn chế khả năng cạnh tranh và thu hút bệnh nhân nước ngoài.

PGS-TS. Phan Lê Thu Hằng, Phó vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính (Bộ Y tế) nhấn mạnh: hệ thống y tế trong giai đoạn mới cần đảm nhiệm ba vai trò: trụ cột an sinh xã hội, lá chắn an ninh y tế, và ngành dịch vụ đặc biệt góp phần vào tăng trưởng kinh tế. Sáu cấu phần chính của hệ thống cần được cải tiến đồng bộ gồm: quản trị; cung ứng dịch vụ; hệ thống dược và công nghệ; nhân lực; tài chính; và thông tin y tế, chuyển đổi số.

Bộ trưởng Bộ Y tế, bà Đào Hồng Lan cho biết, Bộ Y tế sẽ tập trung rà soát, sắp xếp lại tổ chức; đẩy mạnh phát triển y tế cơ sở, hình thành khu y tế chuyên sâu, phát triển kỹ thuật cao; tăng cường đào tạo, thu hút nhân lực phù hợp yêu cầu mới. Đồng thời, ngành sẽ đổi mới cơ chế quản lý, nâng cao hiệu quả nghiên cứu, thúc đẩy chuyển đổi số, triển khai hiệu quả Đề án 06, phát triển Sổ sức khỏe điện tử, liên thông xét nghiệm, hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia, hướng tới nền y tế thông minh với ba trụ cột: phòng bệnh, khám chữa bệnh và quản trị thông minh.