Quận trung tâm tài chính City of London, Vương quốc Anh. Ảnh: AFP

Giới phân tích quốc tế cho rằng thị trường IPO của Vương quốc Anh giảm nhiệt do triển vọng tăng trưởng kinh tế yếu và lãi suất tăng trong khi giới đầu tư thận trọng hơn sau kết quả hoạt động của các công ty Anh.

Từ đầu năm đến nay, 40 công ty đã huy động vốn bằng cách phát hành cổ phiếu trên các thị trường chính và thị trường con (AIM) của Sở giao dịch chứng khoán London, theo dữ liệu được KPMG công bố ngày 14/12. Con số này đã giảm mạnh so với mốc 123 công ty vào năm ngoái, nhưng vẫn nhỉnh hơn mức 38 công ty trong năm 2020. Đáng nói, tổng số tiền huy động trượt dốc từ 14,3 tỷ bảng Anh (tương đương 17,7 tỷ USD) xuống còn 1 tỷ bảng Anh.

Thực tế, sự suy giảm trên thị trường IPO của Anh nằm trong xu hướng chững lại của thị trường toàn cầu. Theo ước tính của S&P Global, số lượng các đợt IPO trên toàn cầu trong 3 quý đầu năm 2022 đã giảm 45% so với cùng kỳ năm ngoái.

Số lượng các thương vụ niêm yết trên các sàn giao dịch có trụ sở tại Liên minh châu Âu (EU) trong năm 2022 đã giảm khoảng 66%, theo số liệu của Công ty dữ liệu thị trường PitchBook.

Thị trường Anh không ghi nhận bất kỳ thương vụ IPO "bom tấn" nào trị giá hơn 1 tỷ bảng Anh kể từ đầu năm đến nay, trong khi thị trường EU chứng kiến Porsche huy động mức vốn "khủng" 19,5 tỷ EUR khi chào sàn Frankfurt (Đức) vào tháng 9 vừa qua.

Các số liệu được công bố trước đó cho thấy trong 9 tháng đầu năm 2022 mức vốn huy động ở thị trường châu Âu giảm từ 76 - 80% so với cùng kỳ năm trước, vẫn thấp hơn đáng kể so với mức giảm 93% của thị trường Anh.

Tương tự như các nền kinh tế khác, Vương quốc Anh đã gánh chịu lạm phát tăng vọt lên mức cao nhất trong 41 năm và Ngân hàng Trung ương của nước này đã buộc phải tăng lãi suất để ứng phó lạm phát.

Trong năm 2022, nền kinh tế Anh chịu tác động bởi nhiều yếu tố, từ sự bất ổn trên chính trường, những hỗn loạn của thị trường trái phiếu, vấn đề phức tạp về thương mại và quy định của Brexit. Đã xuất hiện những cảnh báo rằng nền kinh tế Anh sẽ chứng kiến cuộc suy thoái dài nhất trong lịch sử.

Năm ngoái ghi nhận kỷ lục về số lượng IPO toàn cầu và hoạt động huy động vốn ở thị trường châu Âu tăng vọt lên mức cao nhất trong 10 năm.

Thế nhưng, "cơn lũ IPO mà chúng ta chứng kiến trong năm ngoái đã trở thành một cơn hạn hán trong năm nay, do các điều kiện vĩ mô bất lợi và tâm lý mệt mỏi của nhà đầu tư đã dẫn đến một cơn bão hoàn hảo, cuối cùng là đóng sập các thị trường IPO ở Anh và trên toàn cầu trong suốt năm 2022", bà Svetlana Marriott, Trưởng bộ phận tư vấn thị trường vốn tại KPMG Vương quốc Anh lý giải.

Nalin Patel, chuyên gia kinh tế trưởng tại Công ty phân tích dữ liệu thị trường vốn PitchBook, cho rằng năm ngoái các công ty đã "gấp rút niêm yết để tận dụng các điều kiện thị trường thuận lợi và đạt tăng trưởng nhờ đại dịch".

Nhưng trong năm 2022, các nhà đầu tư đã thận trọng hơn sau kết quả hoạt động kém hiệu quả của một số công ty tiến hành IPO, theo bà Marriott.

Những thương vụ gọi vốn đáng chú ý tại London trong năm 2021 có sự góp mặt của nhiều tên tuổi công nghệ như Công ty công nghệ tài chính Wise và Công ty giao hàng Deliveroo, nhưng điều đáng nói là cổ phiếu của các công ty này đã giảm đáng kể sau niêm yết. Tương tự, Công ty an ninh mạng Darktrace cũng đã văng khỏi đà phục hồi sau IPO.

Các cơ quan quản lý của Anh đã triển khai một loạt cải cách vào tháng 12/2021 nhằm giải quyết những chỉ trích lâu nay.

Các cải cách bao gồm việc cho phép các công ty niêm yết trên thị trường chính thực hiện hình thức cấu trúc cổ phiếu hai tầng (dual class) nhằm thu hút nhiều công ty do nhà sáng lập lãnh đạo hơn; cắt giảm số lượng cổ phiếu cần thiết để được thả nổi tự do; và tăng mức vốn hóa thị trường tối thiểu đối với các công ty thương mại thông thường trên các thị trường chính và tiêu chuẩn từ 700.000 bảng Anh lên 30 triệu bảng Anh.

Theo bà Marriott, năng lượng và tài nguyên thiên nhiên là những lĩnh vực hoạt động tốt nhất ở thị trường IPO Anh, với 20 thương vụ.

"Nhưng dự báo trong năm tới có thể sẽ không nhiều sóng gió như vậy, vì chúng tôi thấy nhiều thương vụ đã chuẩn bị tung ra thị trường khi điều kiện kinh tế ổn định trở lại", bà Marriott lưu ý.

Trong khi đó, Nalin Patel của PitchBook cho rằng các công ty năng lượng có thể tìm kiếm lợi nhuận nhờ sự tập trung cao hơn và sau đó tìm cách rút lui.