Cảng Quy Nhơn đủ điều kiện tiếp nhận, xếp dỡ các mặt hàng tổng hợp, hàng container.... Ảnh: Nguyễn Hân

Bất lợi

Đại diện Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) đã bày tỏ sự quan ngại lớn liên quan đến một số nội dung dự kiến được HĐQT Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn đề nghị các cổ đông thông qua tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2019 dự kiến diễn ra vào ngày 10/4/2019.

Trước đó, cuối tháng 3/2019, Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn - hiện vẫn do Công ty cổ phần Khoáng sản Hợp Thành nắm 86,23% vốn điều lệ đã phát hành tài liệu xin ý kiến Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2019 với 4 nội dung chính, trong đó có thông qua việc tăng vốn điều lệ từ 404,09 tỷ đồng lên 538,79 tỷ đồng theo hình thức phát hành cổ phiếu cho các cổ đông hiện hữu.

Lo lắng của Vinalines - đơn vị được giao đầu mối thu hồi 75,01% cổ phần đã được chuyển nhượng cho Công ty cổ phần Khoáng sản Hợp Thành theo kiến nghị của Thanh tra Chính phủ tại Kết luận thanh tra số 1566/KL-TTCP ngày 17/9/2018 việc cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn là có cơ sở. Theo các chuyên gia, việc Cảng Quy Nhơn phát hành tăng vốn điều lệ, niêm yết cổ phiếu trước khi hoàn tất các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của cổ đông Nhà nước trong quá trình thu hồi 75,01% cổ phần.

Nếu căn cứ theo tờ trình phát hành cổ phiếu tăng vốn điều lệ, Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn sẽ tăng vốn lên 538,79 tỷ đồng và với 30.312.262 cổ phiếu phải thu hồi (tương đương 75,01% cổ phần Vinalines đã chuyển nhượng), tỷ lệ vốn nhà nước sau thu hồi chỉ đạt 56,25% vốn điều lệ sắp được điều chỉnh. Chiểu theo khoản 1, Điều 144, Luật Doanh nghiệp, phần vốn nắm giữ của Nhà nước sẽ không đảm bảo đủ tỷ lệ biểu quyết các vấn đề quan trọng của doanh nghiệp. Điều này, tất nhiên là trái với Kết luận thanh tra số 1566 và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Được biết, Vinalines đã báo cáo và đề nghị Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) có ý kiến yêu cầu Công ty cổ phần Khoáng sản Hợp Thành không thực hiện việc xin ý kiến các cổ đông đối với các nội dung nêu trên và lùi thời hạn tổ chức Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2019 đến sau thời điểm bàn giao 75,01% cổ phần Cảng Quy Nhơn.

Theo một lãnh đạo Vụ Quản lý doanh nghiệp (Bộ GTVT), cơ quan này đã nhận được báo cáo của Vinalines và sẽ có tham mưu trình lãnh đạo Bộ GTVT hướng xử lý phù hợp. Tuy nhiên, vị này cho biết thêm, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chắc chắn không công nhận việc tăng vốn điều lệ của Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn do vẫn đang trong quá trình thực hiện các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ.

Nhiều khó khăn

Cuối tháng 3/2019, Bộ GTVT đã có Thông báo số 78/TB - BGTVT thông báo kết luận của Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Công tại cuộc họp triển khai thực hiện ý kiến chỉ đạo mới đây của Phó thủ tướng thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình về xử lý sau thanh tra việc cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn.

Cụ thể, lãnh đạo Bộ GTVT yêu cầu Vinalines và Công ty cổ phần Khoáng sản Hợp Thành khẩn trương thỏa thuận, thống nhất các nội dung của Hợp đồng chuyển giao 75,01% cổ phần của Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn để Vinalines, sớm tiếp nhận số cổ phần trên theo đúng ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình tại Thông báo số 88/TB-VPCP ngày 8/3/2019.

Công ty cổ phần Khoáng sản Hợp Thành được yêu cầu cung cấp ngay cho Vinalines đầy đủ báo cáo tài chính của Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn đã được kiểm toán theo quy định, các hồ sơ, tài liệu cần thiết làm cơ sở tính toán, xác định lợi ích của Công ty cổ phần Khoáng sản Hợp Thành từ khi tiếp nhận, điều hành Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn đến nay và sớm đề xuất việc phân chia, thanh toán các lợi ích hợp pháp, hợp lý của mình ngay trong tháng 3/2019.

Về việc chuyển giao chưa có tiền lệ này, Vinalines được giao bố trí nhân sự có thẩm quyền, năng lực để cùng Công ty cổ phần Khoáng sản Hợp Thành khẩn trương rà soát, thẩm định các hồ sơ, xác định giá trị thanh toán cho Công ty cổ phần Khoáng sản Hợp Thành để sớm tiếp nhận lại 75,01% cổ phần Cảng Quy Nhơn; kịp thời báo cáo Bộ GTVT và các cơ quan hữu quan kết quả triển khai.

Trong thời gian chưa hoàn thành việc chuyển quyền sở hữu 75,01% cổ phần Cảng Quy Nhơn, Bộ GTVT yêu cầu Công ty cổ phần Khoáng sản Hợp Thành chỉ đạo người đại diện phần vốn tại Cảng Quy Nhơn tạm dừng việc ký kết các hợp đồng kinh tế, hợp đồng lao động mới với các tổ chức, cá nhân và việc bổ nhiệm nhân sự lãnh đạo Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn, đảm bảo hoạt động Cảng Quy Nhơn diễn ra thông suốt, hiệu quả.

Theo lãnh đạo Bộ GTVT, cho đến thời điểm này, về cơ bản, Công ty cổ phần Khoáng sản Hợp Thành đã hợp tác khá tích cực với Vinalines và các cơ quan nhà nước. Ngoài việc bàn giao cho Vinalines các báo cáo tài chính đã được kiểm toán các năm 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, nhà đầu tư này cũng đã đề xuất số tiền sẽ nhận được khi hoàn trả 75,01% vốn điều lệ, với giá trị khoảng 750 tỷ đồng.

Trước đó, Vinalines đã nhận 415,15 tỷ đồng của Công ty cổ phần Khoáng sản Hợp Thành để chuyển nhượng 30.312.262 cổ phiếu. Như vậy, số tiền gần 335 tỷ đồng có thể hiểu là các chi phí hợp lệ mà nhà đầu tư kỳ vọng được hưởng, ngoài số tiền bỏ ra mua cổ phần thông qua hình thức thoái vốn cách đây 3 năm.

Hiện chưa rõ việc xác định phần tăng thêm sẽ được xác lập theo nguyên tắc nào, nhưng chắc chắn, giá cổ phiếu của cảng Quy Nhơn đã tăng đáng kể sau khi các cổ đông tại đây đã bỏ ra hơn 622 tỷ đồng trong giai đoạn từ năm 2013 - 2017 để đầu tư nâng cấp hạ tầng. Hoạt động sản xuất - kinh doanh trong giai đoạn hậu cổ phần hóa của Cảng Quy Nhơn cũng rất tốt, khi lợi nhuận trước thuế năm 2017 đạt 45 tỷ đồng, tăng 2,14 lần so với giai đoạn trước cổ phần hóa. Đặc biệt, năm 2018, lợi nhuận của Cảng Quy Nhơn đã lên tới 116 tỷ đồng (vượt 6,5 tỷ đồng kế hoạch đề ra).

“Đây thực sự là khó khăn lớn cho cả hai bên, cũng như đơn vị tư vấn thẩm định giá, do chưa từng có tiền lệ”, một chuyên gia cho biết.