Hoạt động sản xuất, kinh doanh trong giai đoạn hậu cổ phần hóa của Cảng Quy Nhơn đạt những kết quả ấn tượng.

Vinalines sớm trở lại 

Sự quyết liệt là điều có thể nhận thấy trong Thông báo số 78/TB - BGTVT ngày 19/3/2019 thông báo kết luận của Thứ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Công tại cuộc họp triển khai thực hiện ý kiến chỉ đạo mới đây của Phó thủ tướng thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình về xử lý sau thanh tra việc cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn.

Theo đó, lãnh đạo Bộ GTVT yêu cầu Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) và Công ty cổ phần Đầu tư và Khoáng sản Hợp Thành (Công ty Hợp Thành) khẩn trương thỏa thuận, thống nhất các nội dung của Hợp đồng chuyển giao 75,01% cổ phần của Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn để Vinalines sớm tiếp nhận số cổ phần trên theo đúng ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình tại Công văn số 88/TB-VPCP ngày 8/3/2019.

Trong thời gian chưa hoàn thành việc chuyển quyền sở hữu 75,01% cổ phần Cảng Quy Nhơn, Bộ GTVT này yêu cầu Công ty Hợp Thành chỉ đạo người đại diện phần vốn của mình tại Cảng Quy Nhơn tạm dừng việc ký kết các hợp đồng kinh tế, hợp đồng lao động mới với các tổ chức, cá nhân và việc bổ nhiệm nhân sự lãnh đạo Cảng Quy Nhơn, đảm bảo hoạt động của Công ty diễn ra thông suốt, hiệu quả. 

“Trường hợp thực sự cần thiết, đề nghị cần có ý kiến đồng thuận của Vinalines trước khi ký kết các hợp đồng nêu trên”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Công nhấn mạnh.

Trước đó, Vinalines cũng đã phát văn bản đề nghị Công ty Hợp Thành hoàn thiện hồ sơ có liên quan phục vụ bàn giao quyền đại diện chủ sở hữu 75,01% cổ phần tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn cho Vinalines theo chỉ đạo của Phó thủ tướng Trương Hòa Bình trước tháng 3/2019. 

Ông Phạm Anh Tuấn, Phó tổng giám đốc Vinalines khẳng định sẽ hoàn trả số tiền đã nhận khi chuyển nhượng 75,01% cổ phần Cảng Quy Nhơn. Đối với phần lợi ích của nhà đầu tư theo Kết luận thanh tra. 

“Vinalines đề nghị Công ty Hợp Thành chỉ đạo người đại diện phần vốn tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn không thực hiện hoạt động thanh lý, mua, bán tài sản tại doanh nghiệp này. Vinalines sẽ có văn bản đề nghị cơ quan cảnh sát điều tra (Bộ Công an) phối hợp giám sát các hoạt động quản lý vốn, bảo toàn tài sản tại cảng Quy Nhơn”, ông Tuấn cho biết.

Nút thắt khó cởi

Ngày 8/3, Văn phòng Chính phủ đã có Thông báo số 88/TB - VPCP thông báo kết luận của Phó thủ tướng Trương Hòa Bình về việc xử lý sau thanh tra việc cổ phần hóa Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn.

Tại Thông báo số 88, Phó thủ tướng chỉ đạo Bộ GTVT và các đơn vị liên quan tiếp tục khẩn trương thực hiện dứt điểm các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ nêu tại Kết luận thanh tra số 1566/KL-TTCP ngày 17/9/2018 việc Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn. Việc các bên hoàn trả cho nhau tiền, tài sản, cổ phần phải theo đúng các quy định của pháp luật, bảo đảm lợi ích hợp pháp của Nhà nước, của doanh nghiệp và các bên có liên quan.

Với tư cách là đơn vị chủ quản Vinalines tại thời điểm cổ phần hóa, thoái vốn tại Cảng Quy Nhơn, Bộ GTVT được giao chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Thanh tra Chính phủ và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, hướng dẫn Vinalines khẩn trương thực hiện việc thu hồi 75,01% cổ phần đã chuyển nhượng cho Công ty Hợp Thành theo Kết luận thanh tra. Việc xác định các khoản đầu tư, chi phí hợp lệ mà Công ty Hợp Thành đã bỏ ra kể từ khi nhận chuyển nhượng đến khi hoàn trả lại 75,01% cổ phần được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. 

Bộ GTVT báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ trước ngày 1/5/2019.

Cần phải nói thêm rằng, thực hiện Kết luận số 1566 của Thanh tra Chính phủ về thanh tra toàn diện công tác cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn, trong thời gian qua, Bộ GTVT đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, cá nhân liên quan khẩn trương thực hiện các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ. 

Theo đó, vào cuối tháng 2/2019, Bộ GTVT đã có văn bản hủy bỏ 2 văn bản hành chính do Bộ đã ban hành liên quan đến chuyển nhượng cổ phần Cảng Quy Nhơn.  

Đối với việc thu hồi cổ phần, Bộ GTVT liên tục thúc Vinalines và Công ty Hợp Thành tiến hành các buổi làm việc để thống nhất phương thức chuyển giao cổ phần, thanh toán tiền đã mua cổ phần. 

“Từ tháng 10/2018 đến nay, hàng tuần, chúng tôi đều có văn bản mời nhà đầu tư đến làm việc để giải quyết các kiến nghị mà Thanh tra Chính phủ nêu tại Kết luận số 1566”, đại diện Vinalines cho biết.

Hiện nút thắt lớn nhất trong công tác thu hồi 75,01% cổ phần Cảng Quy Nhơn đã được Vinalines chuyển nhượng cho Công ty Hợp Thành chính là việc xác định chi phí hợp lệ mà nhà đầu tư được hưởng, ngoài số tiền bỏ ra mua cổ phần thông qua hình thức thoái vốn cách đây 3 năm.

Cụ thể, trong lần thoái vốn nhà nước đầu tiên, tại Văn bản số 16937/BGTVT - QLĐ, Bộ GTVT cho phép Vinalines chuyển nhượng 26,01% cổ phần thuộc sở hữu Nhà nước theo phương thức thỏa thuận trực tiếp thay vì phải đấu giá qua Sở Giao dịch chứng khoán như quy định. Thương vụ thoái vốn này hoàn tất vào ngày 26/2/2015 khi Vinalines và Công ty Hợp Thành ký hợp đồng chuyển nhượng 10.510.627 cổ phần phổ thông, mệnh giá 10.000 đồng/cổ phần, với giá chuyển nhượng là 13.500 đồng/cổ phần, tổng giá trị chuyển nhượng là hơn 141,893 tỷ đồng. 

Tại lần thoái vốn thứ hai, bằng Văn bản số 6327/BGTVT - QLDN cho phép Vinalines chuyển nhượng 49% cổ phần thuộc sở hữu Nhà nước cũng theo phương thức thỏa thuận trực tiếp. Thương vụ này được được hoàn tất vào ngày 6/8/2015 khi Công ty Hợp Thành đồng ý bỏ ra hơn 273,262 tỷ đồng để nhận chuyển nhượng 19.801.635 cổ phần từ cổ đông nhà nước với giá chuyển nhượng là 13.800 đồng/cổ phần. 

Hiện chưa rõ việc xác định phần tăng thêm sẽ được thực hiện trên nguyên tắc nào, nhưng chắc chắn giá cổ phiếu của Cảng Quy Nhơn đã tăng đáng kể sau khi các cổ đông tại đây đã bỏ ra hơn 622 tỷ đồng trong giai đoạn từ 2013 - 2017 để đầu tư nâng cấp hạ tầng cảng. Hoạt động sản xuất, kinh doanh trong giai đoạn hậu cổ phần hóa của Cảng Quy Nhơn cũng rất tốt khi lợi nhuận trước thuế năm 2017 đạt 45 tỷ đồng, tăng 2,14 lần giai đoạn trước khi cổ phần hóa. Đặc biệt, năm 2018, lợi nhuận của Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn đã tăng lên tới 116 tỷ đồng (vượt 6,5 tỷ đồng kế hoạch đề ra).

“Đây thực sự là khó khăn lớn cho cả hai bên cũng như đơn vị tư vấn thẩm định giá do chưa từng có tiền lệ”, một chuyên gia cho biết.