Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng sẽ trả lời chất vấn về nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực kế hoạch và đầu tư

Đây là lúc cần xây dựng Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội

Trong Báo cáo một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã dành một đầu mục riêng về các giải pháp dự kiến của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Đây cũng là một trong những nội dung được các đại biểu Quốc hội đặc biệt quan tâm trong các phiên thảo luận về kinh tế năm 2022 và Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội 2021-2025.

“Việc xây dựng Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội tại thời điểm hiện nay là hết sức phù hợp và cấp thiết, nhằm tập trung hỗ trợ nền kinh tế sớm vượt qua khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển, sớm trở lại trạng thái bình thường mới, không lỡ nhịp xu thế phục hồi và phát triển của thế giới”, Bộ Kế hoạch và Đầu tư giải trình trong Báo cáo do Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng ký gửi các đại biể Quốc hội.

Dch bệnh COVID-19 kéo dài, tác động nặng nề, toàn diện đến hầu hết các quốc gia trên thế giới. Các quốc gia đã triển khai nhiều gói hỗ trợ quy mô lớn, chưa từng có tiền lệ, tăng trần nợ công, nợ Chính phủ,… để có nguồn lực thực hiện phòng, chống dịch bệnh, chống suy thoái, phục hồi kinh tế, đồng thời tận dụng cơ hội để giải quyết những hạn chế, thách thức, cơ cấu lại nền kinh tế và phát triển các động lực tăng trưởng mới.

Ở Việt Nam, dịch bệnh ảnh hưởng cả trong ngắn, trung và dài hạn, tác động đến tất cả các khía cạnh y tế, an sinh xã hội, kinh tế, văn hóa… Nền kinh tế đối mặt với không ít rủi ro, thách thức về ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn, lao động, việc làm, lạm phát, nguyên vật liệu đầu vào, an sinh, an ninh và trật tự xã hội…

Với sự đồng hành của Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách, giải pháp nhằm nỗ lực huy động mọi nguồn lực hỗ trợ người dân, doanh nghiệp vượt qua khó khăn của dịch bệnh, nhưng quy mô các chính sách hỗ trợ còn tương đối thấp, chủ yếu tác động về phía cung, chưa có giải pháp tổng thể cùng với nguồn lực mạnh mẽ hỗ trợ cho người dân, người lao động, doanh nghiệp, thúc đẩy phục hồi đồng bộ cả về phía cung và phía cầu của nền kinh tế.

“Nếu không có chính sách hỗ trợ kịp thời với quy mô đủ lớn, thời gian đủ dài, phạm vi đủ rộng, nền kinh tế không thể sớm phục hồi và tăng trưởng. Từ đó, ảnh hưởng đến thực hiện các mục tiêu hằng năm, 5 năm, 10 năm, làm suy yếu thành quả, nỗ lực của cả đất nước sau hơn 35 năm “Đổi mới”, nguy cơ tụt hậu so với khu vực và thế giới”, Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo với đại biểu Quốc hội.

Căn cứ các Nghị quyết Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6, tháng 8 và tháng 9 và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết đã chủ động, khẩn trương phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, tham vấn các đối tác phát triển, hiệp hội doanh nghiệp, ngành hàng, chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế, khẩn trương xây dựng và hoàn thiện dự thảo Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Mục tiêu của Chương trình bám sát quan điểm, định hướng của Đảng tại Hội nghị Trung ương 4 (khóa XIII), Nghị quyết số 16/2021/QH15 của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; tập trung vào các giải pháp, chính sách hỗ trợ khắc phục khó khăn trong ngắn hạn của người dân, doanh nghiệp, phục hồi và củng cố nền tảng đồng thời tạo đà tăng trưởng kinh tế - xã hội trong tương lai.

 6 nhóm nhiệm vụ phục hồi kinh tế sẽ có gì?

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Chương trình phục hội và phát triển kinh tế - xã hội đang dự kiến 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp.

Một là, nhóm nhiệm vụ, giải pháp tổng thể mở cửa nền kinh tế gắn với phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

Nội dung của nhóm nhiệm vụ này là mở cửa lại nền kinh tế chắc chắn, ổn định và an toàn; đưa cả nước chuyển sang trạng thái bình thường mới sớm nhất có thể; sẵn sàng các kịch bản về diễn biến dịch bệnh, nhu cầu vắc-xin và trang thiết bị y tế.

Khôi phục sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội, đưa đời sống sinh hoạt của nhân dân trở lại trạng thái bình thường mới; tăng tính chủ động cho doanh nghiệp, người dân trong phòng, chống và thích ứng với dịch bệnh nhằm duy trì hoạt động liên tục, ổn định với công suất và chi phí phù hợp.

Hai là, nhóm nhiệm vụ, giải pháp về an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm.

Các yêu cầu đạt được của nhóm này là bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ người dân, người lao động, các đối tượng xã hội sớm vượt qua khó khăn, ổn định đời sống, tâm lý, sức khỏe, bảo đảm an toàn, an ninh, an dân.

Các chính sách cũng góp phần tạo thêm thu nhập cho người dân, qua đó có tác động kích cầu đối với hàng hóa tiêu dùng.

Ba là, nhóm nhiệm vụ, giải pháp về hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, với  các chính sách chủ yếu bao gồm chính sách về tín dụng, thuế, phí, lệ phí.

Phạm vi chính sách bao gồm chính sách áp dụng chung và chính sách áp dụng riêng cho một số ngành, lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh và có khả năng phục hồi nhanh, thúc đẩy chuyển đổi số, khởi nghiệp sáng tạo. Có thể kể tới các ngành, lĩnh vực như vận tải hàng không, đường sắt, vận tải đường bộ; du lịch; sản xuất và chế biến nông, lâm nghiệp và thủy sản; hỗ trợ chuyển đổi số, khởi nghiệp sáng tạo.

Bốn là, nhóm nhiệm vụ, giải pháp về phát triển kết cấu hạ tầng, khơi thông nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển.

Mục tiêu trong ngắn hạn là kích thích tổng cầu, tạo việc làm, tiêu thụ hàng hóa, thúc đẩy đầu tư ngoài nhà nước; trong dài hạn nhằm phát triển và cải thiện chất lượng cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông đường bộ (các tuyến cao tốc, cầu yếu, quốc lộ trọng yếu, nút thắt trong giao thông vận tải); nâng cấp đường sắt quốc gia, phát triển hạ tầng số, hạ tầng đô thị, khu công nghiệp, khu kinh tế, nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu... Qua đó, làm giảm chi phí xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển kinh tế- xã hội trong trung và dài hạn.

Năm là, nhóm nhiệm vụ, giải pháp về quản trị rủi ro gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn. Trong nhóm giải pháp này, sẽ phải tính toán và xác định mức bội chi, nợ công, lạm phát phù hợp cho giai đoạn phục hồi.

Theo dõi sát diễn biến giá cả, nhất là giá nguyên vật liệu phục vụ sản xuất nông nghiệp, xây dựng; bảo đảm nguồn cung nguyên, vật liệu cho các công trình xây dựng. Cân đối giữa đầu tư công và đầu tư ngoài nhà nước, phù hợp với nhu cầu huy động nguồn lực đầu tư xã hội.

Giám sát chặt chẽ, kịp thời, đầy đủ và chính xác diễn biến nợ xấu trong nền kinh tế để có phương án xử lý thích hợp; hoàn thiện quy định pháp luật về xử lý nợ xấu, phát triển thị trường mua bán nợ. Đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm trong ngành năng lượng, hạ tầng lưới điện truyền tải để bảo đảm an ninh năng lượng phục vụ sản xuất, đời sống.

Sáu là, nhóm nhiệm vụ, giải pháp về cải cách thể chế, cải cách hành chính, thủ tục hành chính, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước.

Trọng tâm là nâng cao năng lực quản trị xã hội, quản lý nhà nước, năng lực xử lý tình huống của cán bộ các cấp, bảo đảm ứng phó kịp thời, hiệu quả với các tình huống bất ngờ. Đẩy nhanh các mục tiêu về thực hiện thủ tục hành chính trên nền tảng điện tử, số hóa. Nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện các quy định về sở hữu trí tuệ; thu thập, quản lý, sử dụng, bảo mật dữ liệu số gắn với bảo đảm an toàn thông tin cá nhân, kết nối các nền tảng, mua bán, chuyển nhượng, khai thác dữ liệu; xây dựng các cơ chế để vận hành thị trường khoa học công nghệ,… Khơi dậy và phát huy sức mạnh của người dân, hệ thống chính trị cơ sở trong tổ chức thực hiện.

Tuy nhiên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho biết, dự thảo Chương trình vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang phối hợp với Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước dự kiến kinh phí, phương án huy động, phân bổ và sử dụng nguồn lực, bao gồm cả chính sách tài khóa và tiền tệ để hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.