Đó là nhận định trong một báo cáo mới công bố của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) về hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam. Hiện nền móng để xây dựng một hệ sinh thái vững chắc có thể hỗ trợ những doanh nghiệp này đang được tiến hành thuận lợi.

Theo ADB, mục tiêu dài hạn của Chính phủ Việt Nam đối với lĩnh vực này là thu hút tri thức, các tổ chức, cá nhân và doanh nhân để góp phần vào công cuộc phát triển kinh tế và tham gia tạo lập các công ty khởi nghiệp thành công.

Minh chứng về sự hỗ trợ của chính phủ là Đề án 844, với mục tiêu phát triển 600 doanh nghiệp vào năm 2025, và 100 doanh nghiệp trong số đó sẽ gọi được vốn đầu tư với tổng giá trị ít nhất là 2 nghìn tỷ đồng (khoảng 85,44 triệu USD). Mục tiêu này được hỗ trợ bởi Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia và hai đề án mới có tên gọi “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025” và “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017-2025”.

Bà Aimee Hampel-Milagrosa, chuyên gia kinh tế của ADB, một trong những tác giả chính của báo cáo nói trên cho rằng, để tạo thuận lợi cho quá trình này, chính phủ đã bắt đầu tập hợp những yếu tố chủ chốt, như các ưu đãi khuyến khích về chính sách và tài chính, để tạo ra và xây dựng thế hệ kỳ lân khởi nghiệp tiếp theo của Việt Nam.

Tiki được cho sẽ là thế hệ kỳ lân "kế cận" trong lĩnh vực thương mại điện tử của Việt Nam

Trong năm 2021, Việt Nam có 5 lĩnh vực khởi nghiệp hàng đầu thu hút được nguồn vốn lớn nhất là công nghệ tài chính, hay “fintech” (26,6%); thương mại điện tử (20,3%); công nghệ giáo dục, hoặc “edtech” (17,2%); công nghệ y tế, hay “healthtech” (7,8%); và phần mềm dịch vụ (6,3%).

Trong đó, ADB cho rằng,  công nghệ y tế và công nghệ nông nghiệp, hay “agritech” là hai lĩnh vực có tác động xã hội cao và có tiềm năng đóng góp cho phát triển bền vững và đồng đều hơn.

Tính đến cuối năm 2021, Việt Nam bổ sung thêm hai kỳ lân vào danh sách là MoMo và Sky Mavis, bên cạnh hai cái tên xuất hiện trước đó là VNG (2014) và VNLIFE (2019). Với 4 kỳ lân công nghệ, trên bản đồ khu vực, Việt Nam đứng thứ ba, xếp sau Singapore và Indonesia về số lượng. Và thiết lập kỷ lục vốn đầu tư 1,4 tỷ USD trong năm 2021.

Và các công ty được nhận định là "cận" kỳ lân và các startup triển vọng tạo ra mô hình kinh doanh độc đáo hoặc lợi thế cạnh tranh có thể tiến xa như: Tiki, Giao hàng tiết kiệm, Trusting Social, Kyber Network Amanotes, KiotViet: Giao Hàng Nhanh.

Tuy nhiên, có một vài trở ngại đối với quá trình phát triển và tăng tốc của các công ty khởi nghiệp, như nguồn vốn dù các nhà đầu tư thiên thần và đầu tư mạo hiểm cũng rất háo hức đầu tư.

Ngoài ra một trở ngại khác đối với tăng trưởng là không có đủ vốn nhân lực. Tuy nhiên, các trường đại học và viện nghiên cứu ở Việt Nam đang phối hợp với chính quyền các tỉnh và các bộ ngành trung ương để thành lập các đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp. Họ cũng đang tổ chức các sự kiện khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên để thúc đẩy văn hóa khởi nghiệp trong giới trẻ.