LỜI TÒA SOẠN:
Từ năm 1986, công cuộc cải cách kinh tế trở thành “ngọn hải đăng” soi đường, đưa Việt Nam từ nền kinh tế bao cấp chật hẹp vươn ra đại dương hội nhập.
Bước quan trọng của hành trình ấy chính là Hiệp định Thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ (BTA), ký ngày 13/7/2000 và có hiệu lực từ 10/12/2001. Văn kiện mang tính đột phá và tầm vóc lịch sử này đã mở toang cánh cửa để làn gió thị trường ùa vào từng hội trường, giảng đường, từng công ty, doanh nghiệp. BTA không chỉ mở lối cho Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), mà còn đặt nền móng cho hàng loạt hiệp định thương mại song phương, đa phương sau này.
Trong dòng chảy ấy, có một nhân chứng đặc biệt - ông Joe Damond, nguyên Trưởng đoàn đàm phán BTA phía Hoa Kỳ (1995 - 2000). Ba thập kỷ sau kể từ cột mộc đáng nhớ ấy, ông vẫn luôn dành cho Việt Nam tình cảm nồng hậu và coi BTA là thành tựu lớn nhất đời mình.
Nhưng bên cạnh tầm vóc của Hiệp định BTA, điều ông Joe Damond ấp ủ và cháy bỏng hôm nay là một khát vọng khác: giúp Việt Nam trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực dược phẩm sinh học. Bởi ông tin, nếu BTA từng là “chìa khóa vàng” mở ra cánh cửa hội nhập kinh tế, thì dược sinh học - ngành khoa học gắn liền với trí tuệ, sáng tạo và y đức sẽ là “cánh đại bàng” nâng Việt Nam vươn lên tầm cao mới của tri thức nhân loại.
Trong cuộc trò chuyện cởi mở dưới nắng thu Hà Nội vàng ươm, ông Damond đã chia sẻ cùng phóng viên Báo Điện tử Đầu tư (Báo Tài chính - Đầu tư) những hồi ức xúc động về chặng đường hiện thực hóa BTA, đồng thời chia sẻ viễn cảnh về một Việt Nam xanh hy vọng, mạnh mẽ và tiên phong trong bản đồ sinh dược toàn cầu.
Ông Joseph (Joe) Damond từng là Phó Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (1989-2001) và Trưởng đoàn đàm phán Hiệp định Thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ (1995-2000). Trước đó, ông gắn bó hơn 12 năm với Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR), đảm nhiệm các vai trò quan trọng như Trợ lý Kinh tế đặc biệt, Giám đốc Hệ thống Ưu đãi Phổ cập, và Phó Đại diện Thương mại tại châu Á - Thái Bình Dương.
Sau khi rời Chính phủ, ông giữ nhiều vị trí cấp cao trong ngành dược phẩm toàn cầu, gồm Phó Chủ tịch Quan hệ Chính phủ Quốc tế tại Pfizer, Phó Chủ tịch Quan hệ Quốc tế tại Hiệp hội các nhà sản xuất dược Hòa Kỳ (PhRMA), và Phó Chủ tịch Chính sách tại Tổ chức Đổi mới Sinh học (BIO).
Từ cuối năm 2022, ông triển khai sáng kiến “Toàn cầu hóa ngành dược sinh học Việt Nam”, với giai đoạn 1 công bố dự thảo “Sách trắng” so sánh chính sách dược sinh học Việt Nam với Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan và Trung Quốc; giai đoạn 2 từ 5/2025 tập trung hỗ trợ chuyển giao công nghệ sản xuất thuốc sinh học cho doanh nghiệp trong nước.
Tháng 3/2024, ông được bổ nhiệm là Chủ tịch Toàn cầu Khoa học Sự sống tại Crowell Global Advisors, và từ 7/2025 đảm nhận thêm vai trò Chủ tịch Toàn cầu Chính sách Thương mại Quốc tế. Ông là tác giả cuốn sách Give Trade a Chance: The Negotiation of the U.S.-Vietnam Bilateral Trade Agreement (2013), tài liệu quan trọng về tiến trình đàm phán BTA.
(CÒN NỮA)
XEM TIẾP
KHÁT VỌNG SINH DƯỢC - CÁNH CỬA HỘI NHẬP MỚI CỦA VIỆT NAM
NGÀNH DƯỢC SINH HỌC - “BTA MỚI” CỦA VIỆT NAM
LỘ TRÌNH 5 NĂM CHO DƯỢC SINH HỌC VIỆT NAM