Ngài Denny Abdi, Đại sứ Indonesia tại Việt Nam

Khoảng thời gian từ tháng 8 đến tháng 9 đánh dấu một mốc lịch sử quan trọng đối với cả Indonesia và Việt Nam. Sau khi Tổng thống Sukarno tuyên bố độc lập vào ngày 17/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố độc lập của Việt Nam vào ngày 2/9/1945. Vì lý do đó, tôi viết bài viết này trong bầu không khí tuyệt vời và trang trọng của lễ kỷ niệm ngày Quốc khánh của cả Indonesia và Việt Nam. 

Nhìn lại thập kỷ qua, Indonesia và Việt Nam đã có sự hợp tác kinh tế mạnh mẽ. Được thúc đẩy bởi quan hệ đối tác mạnh mẽ và sự phát triển kinh tế nhanh chóng, thương mại và đầu tư song phương đã tăng theo cấp số nhân. Năm 2023, thương mại song phương đã đạt 13,8 tỷ USD vào năm 2023, vượt mục tiêu 10 tỷ USD do các nhà lãnh đạo của cả hai nước đặt ra. Đầu tư hai chiều giữa hai nước cũng đạt đến những con số chưa từng có.

Năm 2024 đánh dấu một năm quan trọng đối với quan hệ song phương Indonesia - Việt Nam khi Tổng thống Joko Widodo hoàn thành chuyến thăm cấp nhà nước vào tháng Giêng vừa rồi. Điểm chính của chuyến thăm là cam kết thúc đẩy hợp tác song phương để đạt được tầm nhìn chung là trở thành các quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045. Tiếp nối chuyến thăm này, các bộ trưởng của Indonesia đã họp để thảo luận về các cách thức tiến về phía trước. Điều này bao gồm việc đặt ra mục tiêu thương mại song phương mới là 18 tỷ USD vào năm 2028 - phản ánh thành công của chúng ta trong việc đạt được mục tiêu trước đó.

Việc hoàn thành mục tiêu mới này nằm ở việc thúc đẩy hợp tác trên năm lĩnh vực chính mà chúng tôi coi là ưu tiên của hợp tác kinh tế Indonesia - Việt Nam: nông nghiệp, thủy sản, năng lượng tái tạo, kinh tế số, và các ngành công nghiệp công nghệ cao.

Với dân số của Indonesia và Việt Nam lần lượt là hơn 280 triệu và 100 triệu người, thì an ninh lương thực trở thành nền tảng quan trọng cho sự phát triển kinh tế của cả hai quốc gia. Là những nước đang phát triển, ngành nông nghiệp và thủy sản đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh lương thực quốc gia. Theo nghĩa này, hợp tác giữa hai nước nên tập trung vào việc hỗ trợ lẫn nhau và tìm cách cải thiện năng suất. Hơn nữa, vì đều nằm trong số những nước sản xuất gạo và cá lớn nhất thế giới, hợp tác giữa Indonesia và Việt Nam là điều cần thiết không chỉ để đảm bảo đủ lương thực trong nước mà còn đảm bảo an ninh lương thực cho khu vực.

Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, Indonesia và Việt Nam phải có khả năng giải quyết các vấn đề về phát triển bền vững. Khi công nghiệp hóa có xu hướng gây nguy hiểm cho chất lượng không khí và tính bền vững của môi trường, Indonesia đã đặt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2060 và Việt Nam vào năm 2050. Cả hai nước hiện đang tìm cách đạt được mục tiêu này, nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo. Mặc dù đã có cam kết đạt được các mục tiêu này, nhưng việc thực hiện vẫn là một thách thức.

Để đạt được mục tiêu này, cả hai quốc gia cần tăng gấp đôi nỗ lực trong quá trình chuyển đổi năng lượng, bao gồm trao đổi các thông lệ tốt nhất và chia sẻ kinh nghiệm - đặc biệt là về việc triển khai khuôn khổ Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) mà Indonesia và Việt Nam là đối tác. Hơn nữa, ngày nay, tính khả dụng của năng lượng tái tạo và các nỗ lực hướng tới quá trình chuyển đổi năng lượng cũng trở thành yếu tố chính trong việc thu hút đầu tư chất lượng, vì các nhà đầu tư hiện coi môi trường, xã hội và quản trị (ESG) là yếu tố quyết định đầu tư.

Với cơ cấu dân số lớn về độ tuổi lao động, hợp tác trong kinh tế số cũng là một tiềm năng to lớn cho cả hai nước. Các công ty khởi nghiệp ở cả hai quốc gia đang tăng lên với tốc độ nhanh chóng, và động lực tích cực này cần được khai thác hiệu quả. Với nền kinh tế số tích hợp hơn, Indonesia và Việt Nam có thể thúc đẩy thanh toán và giao dịch xuyên biên giới, qua đó đẩy nhanh các hoạt động kinh tế giữa hai nước.

Để thực hiện nguyện vọng trở thành các nền kinh tế phát triển, điều quan trọng là cả hai nước cần phải tập trung vào sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, dựa trên công nghệ. Cả Indonesia và Việt Nam đều đang phát triển chuyên môn của riêng mình. Ví dụ, xe điện của Việt Nam đã thâm nhập vào thị trường Indonesia, hay ngành dược phẩm thú y của Indonesia đã vừa hoàn thành việc xây dựng nhà máy vắc-xin thú y lớn nhất tại Việt Nam trong năm nay. Hai nước nên bổ sung cho nhau và cùng nhau đóng góp vào việc xây dựng một cơ sở sản xuất duy nhất trong khu vực Đông Nam Á.

Sau năm 2024, trong bối cảnh còn nhiều thách thức, triển vọng quan hệ kinh tế Indonesia - Việt Nam sẽ tiếp tục tươi sáng. Các nhà lãnh đạo mới sau lễ nhậm chức của Chủ tịch nước Việt Nam Tô Lâm vào tháng 5/2024, tiếp theo là lễ nhậm chức của tân Tổng thống Indonesia vào tháng 10/2024, dự kiến ​​sẽ thúc đẩy hợp tác giữa hai nước. Tân Tổng thống Indonesia dự kiến ​​sẽ tiếp tục thành công của các chương trình hiện có, đồng thời tập trung hơn vào các lĩnh vực khác, chẳng hạn như thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực ngay từ những năm đầu. Các lĩnh vực bổ sung này sẽ tạo ra những hướng đi mới cho hợp tác giữa Indonesia và Việt Nam.

Tiến về phía trước, bằng cách tận dụng làn sóng tích cực của cơ cấu nhân khẩu học, tầm nhìn chung trở thành các quốc gia có thu nhập cao và lòng nhiệt huyết của người dân, tôi lạc quan về tương lai của Indonesia và Việt Nam. Vào năm 2025, Indonesia và Việt Nam sẽ kỷ niệm một cột mốc quan trọng trong mối quan hệ song phương lâu dài: 70 năm quan hệ ngoại giao. Đây là động lực to lớn để cả hai nước tăng cường quan hệ đối tác lên tầm cao hơn.

Trong khu vực, ảnh hưởng ngày càng tăng của Indonesia và Việt Nam sẽ là một trong những nền tảng chính để ASEAN duy trì sự ổn định, vai trò trung tâm và thống nhất của mình. Do đó, việc thúc đẩy sự ổn định và an ninh phải tiếp tục là ưu tiên hàng đầu của cả hai nước, cả trong bối cảnh song phương và trong bối cảnh ASEAN. Theo nghĩa này, tôi tin tưởng rằng cả Indonesia và Việt Nam sẽ tiếp tục cam kết toàn diện trong việc đóng góp cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực ASEAN.