Trụ cột của công nghiệp công nghệ số

Theo dự báo, đến năm 2025, thị trường điện toán đám mây (cloud) sẽ lớn hơn thị trường viễn thông, giúp đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số. Công ty nghiên cứu thị trường ReportLinker dự báo tiềm năng của thị trường cloud tại Việt Nam sẽ đạt mức 427 triệu USD vào năm 2025.

Còn Yahoo Finance trích báo cáo đầu tư thị trường trung tâm dữ liệu  (data center) Việt Nam 2022-2028 cho biết, quy mô thị trường data center tại Việt Nam dự kiến sẽ tăng lên mức hơn 1 tỷ USD vào năm 2028, từ mức 561 triệu USD của năm 2022 với mức độ tăng trung bình khoảng hơn 10%/năm.

Thị trường Data center và cloud của Việt Nam đang phát triển mạnh hơn bao giờ hết. Các công ty trong và ngoài nước đang tìm cách phát triển thêm các Data center tại Việt Nam khi nhu cầu lưu trữ liên tục tăng. Để chuyển đổi số thành công thì phát triển ngành công nghiệp Data center và cloud  là điều bắt buộc đối với Việt Nam. Có thể thấy rằng, data center và Cloud cũng là 2 ngành công nghiệp quan trọng của ngành công nghiệp công nghệ số.

Doanh nghiệp đang đầu tư mạnh vào data center tại Việt Nam.

Trên thế giới và trong khu vực châu Á, dịch vụ data center và cloud được đánh giá là hai dịch vụ thiết yếu của nền kinh tế số và được các nước quan tâm xây dựng định hướng, chiến lược phát triển cùng với các chính sách ưu đãi để thu hút các nhà đầu tư vào các dịch vụ này. Không chỉ Việt Nam mà nhiều nước trong khu vực châu Á như Ấn Độ , Malaysia , Indonesia , … đều đặt mục tiêu phát triển thành Digital Hub/Data center Hub của khu vực và trên toàn cầu.

Các nước này đã đưa ra nhiều chính sách khuyến khích, ưu đãi đầu tư và phát triển data center và cloud. Thực tiễn này đòi hỏi Việt Nam cần phải có những chính sách phù hợp và rõ ràng để tăng tính cạnh tranh của thị trường trong việc huy động và khuyến khích đầu tư vào xây dựng hạ tầng và phát triển các dịch vụ thiết yếu này.           

Lo ngại nếu mở rộng đối tượng điều chỉnh

Trong buổi thảo luận tại tổ kỳ họp thứ V, Quốc hội khóa XV vào ngày 10/6 vừa qua, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, Dự án Luật Viễn thông sửa đổi cũng cần phân tích kỹ bối cảnh xây dựng chính sách, phân tích chính sách, tác động của dự án luật, lợi ích quốc gia, lợi ích của doanh nghiệp trong nước cũng như doanh nghiệp của các thành phần kinh tế thuộc đối tượng áp dụng của luật này. Bởi dự án luật này liên quan đến vấn đề xuyên biên giới nên nước ngoài sẽ rất quan tâm.

“Luật Viễn thông liên quan đến nhiều luật khác nhau và liên quan đến rất nhiều điều ước quốc tế và các hiệp định thương mại tự do. Điều này yêu cầu khi xây dựng luật phải bảo đảm có những quy định bắt buộc để thực hiện các cam kết quốc tế. Cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng lưu ý cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế đối với quy định về dịch vụ điện toàn đám mây và trung tâm dữ liệu cũng như đánh giá kĩ lưỡng tác động của việc đưa các dịch vụ này vào trong phạm vi dự thảo nhằm khuyến khích đầu tư và phát triển vào lĩnh vực này.

Lưu ý của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ có ý nghĩa quan trọng đối với Luật viễn thông sửa đổi. Theo các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam hiện đang tham gia như WTO, CPTTP, EVFTA…Việt Nam chưa cam kết mở cửa thị trường viễn thông. Theo đó, các nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư vào dịch vụ viễn thông sẽ bị hạn chế về vốn đầu tư trong khoảng từ 49-65% tùy thuộc vào loại hình dịch vụ viễn thông và quốc tịch của nhà đầu tư.

Điều 12 của Dự thảo Luật Viễn thông sửa đổi đang quy định “hình thức, điều kiện đầu tư nước ngoài và tỷ lệ phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài kinh doanh dịch vụ viễn thông phải theo các quy định của pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên”. Như vậy, nếu không có quy định rõ ràng và cụ thể riêng cho dịch vụ data center và cloud thì nhà đầu tư nước ngoài vào hai loại hình dịch vụ này cũng sẽ bị hạn chế về tỷ lệ vốn đầu tư cũng như các điều kiện tiếp cận thị trường như đối với hoạt động đầu tư vào dịch vụ viễn thông.

Bên cạnh đó, cả các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài khi đầu tư vào các dự án xây dựng data center, cung cấp dịch vụ cloud tại Việt Nam cũng sẽ phải xin cấp giấy phép cung cấp dịch vụ viễn thông. Vì vậy, các doanh nghiệp việc đưa các dịch vụ data center, cloud vào nhóm dịch vụ viễn thông sẽ tạo nên những hạn chế và rào cản pháp lý, làm giảm tính cạnh tranh của Việt Nam trong việc thu hút đầu tư vào các dịch vụ này, đặc biệt đối với các nhà cung cấp dịch vụ trung tâm dữ liệu nước ngoài đang cân nhắc đầu tư hàng tỷ USD vào cơ sở hạ tầng trong nước.

Theo kiến nghị của một số chuyên gia, thay vì quy định tại Luật Viễn thông, nên chăng dịch vụ data center và cloud được quy định tại Luật Công nghiệp công nghệ số mà Bộ Thông tin Truyền thông đang soạn thảo. Điều này sẽ khuyến khích DC và Cloud phát triển mạnh mẽ và cởi mở, phá bỏ những hạn chế và điều kiện về đầu tư, từ đó nâng cao tính cạnh tranh của Việt Nam so với các nước trong khu vực đồng thời tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài vào hai loại dịch vụ này.