Nguồn: Bộ Thông tin và Truyền thông.  Đồ họa: Thanh Huyền

Ra nước ngoài mang tiền về

Năm 2023, do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế và xung đột Nga - Ukraine làm đứt gãy chuỗi cung ứng nên kim ngạch xuất khẩu của ngành công nghệ thông tin (CNTT) chỉ đạt 127 tỷ USD, giảm 4,9% so với năm 2022. Điểm sáng của thị trường CNTT Việt Nam là mảng xuất khẩu phần mềm vẫn duy trì tăng trưởng 2 chữ số tại thị trường Nhật Bản và khu vực châu Á - Thái Bình Dương (APAC).

Theo Gartner (Mỹ) chi tiêu cho lĩnh vực phần mềm toàn cầu trong năm 2023 và 2024 tăng trưởng lần lượt 12,3% và 13,1%. Điều này tạo ra cơ hội tăng trưởng cho ngành xuất khẩu phần mềm của Việt Nam.

Con số 7,5 tỷ USD là tổng doanh thu từ thị trường nước ngoài mà khoảng 1.500 doanh nghiệp Việt Nam mang lại trong năm 2023, tăng gần 7% so với năm 2022. Điển hình như FPT cán mốc 1 tỷ USD doanh thu dịch vụ CNTT từ thị trường nước ngoài. Doanh thu này chủ yếu từ 3 thị trường trọng điểm là Nhật Bản, châu Mỹ và châu Á - Thái Bình Dương, cả 3 thị trường đều tăng trưởng trên 30%.

“Dù vẫn trong giai đoạn kinh tế biến động, nhưng các doanh nghiệp công nghệ số vẫn có mức tăng trưởng ấn tượng. Ở thị trường dịch vụ xuất khẩu có MOR Software, Savvycom tăng trưởng gấp 2 lần; CMC Global tăng trưởng 70%. Thị trường trong nước ghi nhận những con số tăng trưởng lớn như: One Mount tăng 80%; ITSOL tăng 90%; Viettel Cyber Security, FPT Smart Cloud tăng 100%... Đặc biệt, có doanh nghiệp tăng trưởng lên đến 2.800%”, ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA) cho biết.

Theo ông Khoa, nhiều doanh nghiệp đang đầu tư nghiên cứu và phát triển những công nghệ mới như chip bán dẫn, Generative AI, Blockchain… Các doanh nghiệp trong nhóm này đang hiện diện trên 20 quốc gia, có hàng chục ngàn nhân sự, thực hiện chuyển đổi số cho những doanh nghiệp trong danh sách Fortune 500 và những tập đoàn hàng đầu thế giới.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá, ngành công nghiệp công nghệ số Việt Nam có những bước phát triển đáng khích lệ. Sự phát triển thể hiện qua số lượng doanh nghiệp công nghệ số tăng 30%, doanh thu tăng 32%. Đáng chú ý, tỷ trọng "make in Viet Nam" tăng từ 21% lên 29%. Riêng lĩnh vực sản xuất phần mềm cho nước ngoài tăng 43%. Hiện Việt Nam có trên 1.500 doanh nghiệp công nghệ số với doanh thu đang tiến đến mốc 10 tỷ USD.

Hướng tới mục tiêu cao hơn, xa hơn

Mặc dù kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm lại, nhưng chi tiêu cho CNTT toàn cầu vẫn ổn định do các doanh nghiệp đang hoàn thành giai đoạn đầu tiên của quá trình chuyển đổi số, tập trung ứng dụng công nghệ vào các yếu tố thúc đẩy kinh doanh như gia tăng nhu cầu và trải nghiệm khách hàng. Tiếp tục giai đoạn thứ hai, tập trung vào yếu tố nâng cao chất lượng quản lý như hệ thống ERP, nâng cao hiệu quả hoạt động của nhân viên và cải thiện năng suất lao động.

Các báo cáo cho thấy, chi tiêu cho CNTT thế giới được dự báo đạt 5.100 tỷ USD trong năm 2024, tăng 8% so với năm 2023, trong đó, chi tiêu cho dịch vụ CNTT và phần mềm chiếm 51% và có tốc độ tăng trưởng cao nhất, tương đương 11,6% và 14,1%. Đặc biệt, các khoản đầu tư vào lĩnh vực AI được xem là một trong những nhân tố quan trọng thúc đẩy tăng trưởng chi tiêu cho CNTT.

Bộ Thông tin và Truyền thông đặt mục tiêu năm 2024, doanh thu công nghiệp ICT sẽ đạt 3.636.752 tỷ đồng (hơn 149,3 tỷ USD) và năm 2025 lên mức 3.828.160 tỷ đồng (157,1 tỷ USD).

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch FPT cho biết, FPT nuôi tham vọng lớn hơn và bước lên đẳng cấp cao trong nhóm doanh nghiệp dịch vụ CNTT với cột mốc tiếp theo đạt 5 tỷ USD doanh thu dịch vụ công nghệ cho thị trường nước ngoài vào năm 2030. “FPT đang hướng đến ước mơ có 1 triệu nhân sự chuyển đổi số và chúng tôi sẽ tiếp tục tập trung vào các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn là AI, chip bán dẫn, công nghệ ô tô… để hướng tới có những tỷ USD tiếp theo trong một ngành, một thị trường, một hợp đồng duy nhất”, ông Bình chia sẻ.

Hiện, Bộ Thông tin và Truyền thông đang hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp công nghệ số Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035, với một số mục tiêu cụ thể như: cả nước có 100.000 doanh nghiệp công nghệ số, đạt tỷ lệ 1 doanh nghiệp công nghệ số trên 1.000 dân; phát triển 15 doanh nghiệp công nghệ số đóng vai trò dẫn dắt, có năng lực cạnh tranh quốc tế và doanh thu trên 1 tỷ USD...

Năm 2024 sẽ hoàn thiện thể chế với việc xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số. Xây dựng và triển khai các chiến lược phát triển ngành như chiến lược công nghiệp công nghệ số, chiến lược vi mạch bán dẫn. Thúc đẩy phát triển hạ tầng ngành công nghiệp công nghệ số. Thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án mở rộng khu Công viên phần mềm Đà Nẵng.

Trong giai đoạn 2024-2025 sẽ phát triển 1-2 khu công nghệ thông tin tập trung tại các vùng kinh tế trọng điểm, tạo hạ tầng, động lực thúc đẩy công nghiệp công nghệ số. Tăng cường quản lý chất lượng sản phẩm, dịch vụ công nghệ số. Xây dựng hệ thống đánh giá rủi ro sản phẩm, dịch vụ công nghệ số ứng dụng công nghệ AI. Nghiên cứu, phát triển làm chủ thiết bị 5G, đáp ứng nhu cầu triển khai mạng lưới trong nước.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, Việt Nam là nước có mật độ doanh nghiệp công nghệ số rất dày. Doanh nghiệp khát khao chinh phục thế giới bằng sản phẩm, công nghệ Việt Nam và mong muốn Chính phủ, các bộ, ngành giao cho họ những nhiệm vụ to lớn hơn để phát triển hơn nữa chuyển đổi số quốc gia, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Bộ sẽ dùng công nghệ hiện thực hóa khát vọng hùng cường, thịnh vượng, đưa Việt Nam thành trung tâm công nghệ số toàn cầu.